Jakie wymogi powinno spełniać uzasadnienie o przedłużeniu terminu zwrotu VAT?
Postępowanie sprawdzające w sprawie zasadności zwrotu VAT opiera się co prawda na uznaniu administracyjnym, ale przepisy ustawy o VAT nakładają wymóg, by zasadność weryfikacji była co najmniej uprawdopodobniona.
Uzasadnienie postanowienia pozwala sprawdzić, czy organ podatkowy nie przekroczył granic uznania administracyjnego. Jeżeli postanowienie to nie daje odpowiedzi na pytanie, jakie istotne wątpliwości co do zasadności zwrotu VAT miał urząd skarbowy, podlega ono uchyleniu – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku.
W sprawie rozpoznanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku z 16 lipca 2014 r. spółka złożyła deklarację VAT za grudzień 2013 r. wraz z wnioskiem o zwrot VAT w terminie 25 dni. Firma nie dołączyła spisu z natury na dzień jej likwidacji.
Urząd skarbowy stwierdził, iż podmioty od których spółka kupiła towar i które go transportowały, jak również te, którym go sprzedawano są powiązane kapitałowo. W związku z tym wszczął postępowanie sprawdzające w celu wyjaśnienia udziału spółki w tych transakcjach, jak też kontrolę podatkową u wspólników zlikwidowanej spółki w kwestii sprawdzenia, czy mają prawo zwrotu różnicy podatku za okres w którym spółka była zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.
Spółka złożyła do naczelnika urzędu skarbowego wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, organ podatkowy w postanowieniu stwierdził, że prawa nie naruszono.
Podatnik złożył skargę do sądu na to orzeczenie. Wskazał w niej, że jedynym odbiorcą dostaw była firma ze Słowacji, a pomiędzy nim a kontrahentami nie istnieją żadne powiązania. Z tych względów spółka uznała za niesłuszne brak zwrotu podatku w terminie 25 dni.
Stanowisko sądu
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku uchylił zaskarżone postanowienie. W uzasadnieniu wyroku sąd powołał się na ustawę o VAT, w myśl której osobom, które były wspólnikami spółki przysługuje prawo zwrotu różnicy podatku wykazanego w deklaracji podatkowej za okres, w którym te osoby były podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni. Urząd skarbowy może dodatkowo sprawdzić zasadność zwrotu podatku. Postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu może być wydane w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego, bądź w toku postępowania kontrolnego.
Sąd stwierdził, że kontrolę wobec spółki wszczęto, gdy już nie istniała. Dlatego też wyników kontroli nie można brać pod uwagę przy ocenie prawidłowości wydania postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu różnicy podatku byłym wspólnikom.
Ponadto sąd uznał, że kolejne nieprawidłowości dotyczą nienależytego uzasadnienia postanowienia. Postępowanie sprawdzające w sprawie zasadności zwrotu podatku opiera się co prawda na uznaniu administracyjnym, ale przepisy ustawy o VAT nakładają wymóg, by zasadność weryfikacji była co najmniej uprawdopodobniona. Przesłanką do wszczęcia postępowania wobec podatnika w sprawie zasadności zwrotu podatku nie jest sam fakt wykazania przez podatnika nadwyżki do zwrotu, ale muszą istnieć istotne wątpliwości co do zasadności zwrotu.
Uzasadnienie postanowienia pozwala ustalić, czy organ podatkowy nie przekroczył granic uznania administracyjnego w ramach kontroli przed sądem. Sąd kontroluje sposób zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego, uzasadnienie stanowiska organu, a także fakt, czy swobodne uznanie organu podatkowego nie było uznaniem dowolnym. Dlatego też postanowienie to nie może być dowolnie uzasadniane. Organ podatkowy powinien wskazać na powody odmowy dokonania zwrotu i przedstawić istniejące w tej kwestii wątpliwości. W omawianej sprawie urząd skarbowy przedstawił uzasadnienie postanowienie dopiero po wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa. W omawianej sprawie uzasadnienie postanowienia nie daje odpowiedzi na pytanie, jakie istotne wątpliwości co do zasadności zwrotu VAT miał urząd skarbowy, dlatego postanowienie to podlega uchyleniu – stwierdził sąd.
Kancelaria Prawna Skarbiec
