Podatek od czynności cywilno-prawnych
Podatkiem od czynności cywilno-prawnych (PCC) jest obłożonych wiele różnych działań. Wielu podatników nie wie, kiedy taki podatek należy płacić i naraża się przez to na sankcje ze strony urzędu skarbowego.
O ile wiedza na temat podatku dochodowego od osób fizycznych czy od towarów i usług jest dość powszechna, głównie przez konieczność regularnego rozliczania się z fiskusem, to już podatek od czynności cywilnoprawnych jest dla wielu osób dość zagadkowym pojęciem. Spotkali się z nim na pewno ci, którzy sprzedawali bądź kupowali samochód, ale nawet oni mają dość mgliste pojęcie o tym, kto i kiedy taki podatek musi zapłacić.
Kto płaci podatek od czynności cywilnoprawnych?
W samym tak podstawionym pytaniu kryje się pewna trudność. Kim innym jest bowiem podatnik, a kim innym płatnik PCC. Podatnikiem tego podatku mogą być osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które wykonują czynności podlegające tego rodzaju opodatkowaniu. Podatnik to jednak nie zawsze to samo co płatnik. W przypadku czynności cywilnoprawnych, które są dokonywane w formie aktu notarialnego płatnikiem podatku jest notariusz. Natomiast w przypadku umów kupna-sprzedaży płatnikiem jest nabywający przedmiot umowy w sytuacji, gdy nabywa go do dalszej sprzedaży bądź przerobu.
Od czego płaci się podatek od czynności cywilno-prawnych?
Odpowiedź na to pytanie brzmiąca „od czynności cywilno prawnych” może być niewystarczająca, więc skonkretyzujmy, jakie czynności możemy zaliczyć do cywilno-prawnych. Są to w zdecydowanej większości umowy: sprzedaży, zamiany, pożyczki, darowizny (w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy), dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności (w części dotyczącej spłat lub dopłat), depozytu nieprawidłowego, spółki, a także ustanowienie hipoteki, ustanowienie odpłatnego użytkowania (w tym nieprawidłowego), ustanowienie odpłatnej służebności. Opodatkowaniu PCC mogą podlegać również postanowienia sądów (w tym polubownych) i ugody, jeśli ich skutki są takie same jak wyżej wymienionych umów.
Opodatkowaniu PCC podlegają również aneksy do umów, jeżeli aneks zmienia podstawę opodatkowania. Żadne inne czynności nie mogą być opodatkowane tym podatkiem.
W przypadku umów i ugód obowiązek podatkowy powstaje w momencie podpisania umowy bądź zawarcia ugody, w przypadku orzeczeń sądów w momencie uprawomocnienia się tego orzeczenia, a w przypadku wyroku sądu polubownego w momencie doręczenia tego wyroku.
Zakres terytorialny a PCC
Podatkowi od czynności cywilno-prawnych podlegają:
- czynności, których przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- czynności, których przedmiotem są prawa majątkowe znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- czynności, których przedmiotem są co prawda rzeczy (prawa majątkowe) znajdujące się (wykonywane) za granicą, ale nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terenie RP i czynność cywilnoprawna została zawarta na terytorium RP.
Stawka opodatkowania PCC
Podstawą opodatkowania podatkiem od czynności cywilno-prawnych jest wartość przedmiotu umowy cywilno-prawnej.
Dla umów sprzedaży lub zamiany nieruchomości, użytkowanie wieczystego, rzeczy ruchomych praw spółdzielczych, od umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego stawka wynosi 2%.
Dla umów sprzedaży lub odstąpienia praw majątkowych innych niż powyższe, dla umowy ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, odpłatnej służebności stawka wynosi 1%.
Dla ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności istniejących, licząc od kwoty zabezpieczonej wierzytelności, stawka wynosi 0,1%.
Stawka podatku od czynności cywilno-prawnych może wynieść 20% jedynie w sytuacji, kiedy podatek nie został zapłacony, a w czasie np. kontroli podatkowej okaże się, że taka umowa została zawarta lub podatnik sam się na nią powoła.
Kiedy i w jaki sposób płaci się podatek?
Termin na zapłacenie podatku od czynności cywilno-prawnych to 14 dni od chwili dokonania czynności lub uprawomocnienia się wyroku sądu. Podatnik musi samodzielnie złożyć deklarację opodatkowania i odprowadzić podatek do właściwego urzędu, chyba że umowa była zawierana u notariusza. Deklarację składa się na druku PCC-3.
Podatnik.info
