Podatek od działki budowlanej – najważniejsze informacje

2024-11-21

Każdy właściciel gruntów jest zobowiązany do rozliczenia się z urzędem skarbowym. Podatek od działki budowlanej to opłata, której wysokość może się różnić w zależności od okoliczności oraz lokalizacji.

Kto musi opłacić takie zobowiązanie? Ile ono wynosi, jeżeli podatnik zdecydował się na kupno działki budowlanej? Podatek, który zapłaci podatnik, zależy od wielu czynników. Eksperci Podatnik.info wyjaśniają poniżej najważniejsze kwestie!

Spis treści:

• Podatek od działki budowlanej
• Podatek od działki budowlanej a rolnej
• Podatek od niezabudowanej działki budowlanej
• Podsumowanie: podatek od działki budowlanej – najważniejsze informacje

Podatek od działki budowlanej

Każdy podatnik, który zdecyduje się na zakup nieruchomości lub jest już w jej posiadaniu, ma obowiązek rozliczenia z urzędem skarbowym. Dotyczy to również gruntów. Wśród podatników pojawiają się często wątpliwości, jakie przepisy regulują podatek od działki budowlanej. Warto więc zwrócić uwagę na klasyfikację gruntów jako nieruchomości.

Zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz.U.2024.0.1061), nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Oznacza to, że podatek od działki budowlanej to forma podatku od nieruchomości, obejmująca grunty przeznaczone pod zabudowę. Stawki dla tego zobowiązania ustalają indywidualnie gminy, ale nie mogą być one wyższe niż stawki maksymalne wynikające z ustawy. Dlatego podstawą prawną w tym przypadku jest ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 70).

Obowiązek uregulowania należności mają przede wszystkim:

• właściciel,
• posiadacz samoistny, czyli ten, kto używa gruntów jak właściciel, choć nim nie jest,
• użytkownik wieczysty gruntów, które są własnością publiczną (państwową lub samorządową),
• posiadacz mienia publicznego na podstawie zawartej umowy lub bez takiej umowy.

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie obowiązku podatkowego. Okoliczność oznacza na przykład kupno gruntu, budynku lub budowli. Przykładowo, jeżeli działka została zakupiona 15 kwietnia, podatek będzie naliczany od 1 maja.

Osoby fizyczne zobowiązane są do zapłaty podatku w czterech ratach proporcjonalnych, z terminami płatności do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada. Jeśli kwota podatku nie przekracza 100 zł, należy ją uiścić jednorazowo w terminie pierwszej raty.

Podatnik musi dostarczyć również odpowiednie dokumenty. Pierwszym z nich jest druk IN-1 Informacja o nieruchomościach i obiektach budowlanych. Należy dołączyć do niego również odpowiedni załącznik:

• ZIN-1, w którym podatnik podaje dane o przedmiotach opodatkowania, które podlegają opodatkowaniu.
• ZIN-2, w którym podatnik podaje dane o przedmiotach opodatkowania zwolnionych z opodatkowania.
• ZIN-3, w którym podatnik podaje dane pozostałych współwłaścicieli, jeśli składacie jeden wspólny formularz IN-1, na przykład gdy składasz ten formularz wspólnie z małżonkiem.

Podatek od działki budowlanej a rolnej

Wśród podatników pojawia się także wiele wątpliwości dotyczących kwestii podatek od działki budowlanej a rolnej. Różnice między tymi należnościami są widoczne przede wszystkim w podstawie opodatkowania oraz wysokości stawek.

Działki budowlane podlegają podatkowi od nieruchomości, którego stawki ustalane są przez gminy, jednak nie mogą przekraczać maksymalnych wartości określonych przez Ministra Finansów. W 2025 roku maksymalna stawka dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej będzie wynosiła 1,32 zł za 1 m² bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów, a dla pozostałych gruntów 0,73 zł za 1 m².

Natomiast działki rolne opodatkowane są podatkiem rolnym, którego wysokość zależy od średniej ceny skupu żyta oraz powierzchni przeliczeniowej gruntów. W 2025 roku stawka podatku rolnego dla gruntów gospodarstw rolnych wynosiła 185,21 zł za 1 ha przeliczeniowy, a dla pozostałych gruntów 370,25 zł za 1 ha.

Kluczowym czynnikiem decydującym o rodzaju podatku jest klasyfikacja gruntu w ewidencji gruntów i budynków; grunty sklasyfikowane jako użytki rolne podlegają podatkowi rolnemu, chyba że są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza.       

Podatek od niezabudowanej działki budowlanej

Warto zwrócić uwagę również na podatek od niezabudowanej działki budowlanej. W takim przypadku właściciel jest zobowiązany do uregulowania wyłącznie opłat wskazanych w pierwszym akapicie. Co ważne, podatek jest naliczany wyłącznie na podstawie powierzchni gruntu. Do określenia wysokości zobowiązania nie jest brana pod uwagę wartość żadnych zabudowań.

Oznacza to, że stawki za grunt niezabudowany, przeznaczony pod zabudowę, są niższe niż za działki związane z działalnością gospodarczą, ale mogą być wyższe niż dla gruntów rolnych czy leśnych.

Jeżeli na gruncie znajdują się budynki lub budowle, należy opłacić oddzielnie podatek za grunt oraz za zabudowę. Warto również zwrócić uwagę na różnicę podstawy opodatkowania. Podatek od działki budowlanej jest obliczany na podstawie powierzchni gruntu, a w przypadku budowli i budynków – powierzchni użytkowej.

Podsumowanie: podatek od działki budowlanej – najważniejsze informacje

Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie omówione szczegółowo w artykule.

• Podatek od działki budowlanej dotyczy właścicieli, użytkowników wieczystych oraz posiadaczy samoistnych gruntów.
• Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstała odpowiednia okoliczność.
• Okolicznością może być na przykład kupno działki budowlanej. Podatek ten jest formą podatku od nieruchomości obejmującego grunty przeznaczone pod zabudowę.
• Stawki podatku są ustalane przez gminy, ale nie mogą przekraczać maksymalnych wartości określonych przez Ministra Finansów.
• Osoby fizyczne płacą podatek od działki budowlanej w czterech ratach rocznych lub jednorazowo, jeśli kwota nie przekracza 100 zł.
• Podatek od działki budowlanej a rolnej – o zastosowaniu określonych zasad obliczania zobowiązania zależy klasyfikacja w ewidencji gruntów. Podatek od działek budowlanych zależy od powierzchni i przeznaczenia gruntu. Podatek rolny jest obliczany na podstawie powierzchni przeliczeniowej gruntów i średniej ceny skupu żyta.
• Podatek od niezabudowanej działki budowlanej jest naliczany wyłącznie na podstawie powierzchni gruntu. Stawki są w takim przypadku niższe niż dla działek związanych z działalnością gospodarczą, ale mogą przewyższać te dla gruntów rolnych.
• W przypadku zabudowy podatek obejmuje zarówno grunt, jak i budynki lub budowle, które są opodatkowane oddzielnie.

Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości związane z podatkiem od działki, możesz skorzystać z pomocy naszych ekspertów. Każdy użytkownik bezpłatnego programu Podatnik.info zyskuje możliwość zadania dowolnego pytania specjalistom z obszaru księgowości, finansów lub prawa podatkowego. Ponadto w okresie rozliczania deklaracji rocznych zapewniamy trzy rozwiązania, które pomogą dopełnić formalności nawet w 5 minut. Sprawdź Podatnik.info!