Ulga IP Box 2023/2024

2024-02-26 Aktualizacja: 2024-03-13

W dniu 24 sierpnia 2018 r. Ministerstwo Finansów opublikowało projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W tym artykule wyjaśniamy jak skorzystać z ulgi IP Box, wyjaśniamy jej zasady i ograniczenia. Zapraszamy do lektury!

Wsparcie może zostać przeznaczone na: projekty związane z termomodernizacją lub renowacją budynków, w tym budynków komunalnych, wzmocnienie budynków w technologii płyt betonowych oraz montaż w budynkach mikroinstalacji OZE.

Ulga IP Box 2023/2024 - prowadzenie działalności badawczo rozwojowej i kwalifikowane prawo własności intelektualnej

Ulga IP Box dotyczy tych praw własności intelektualnej, które są tworzone, rozwijane lub ulepszane przez podatnika w ramach działalności B+R. Innymi słowy ulga IP Box dotyczy przedsiębiorstw, których działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny dąży do zwiększenia i wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych, nowoczesnych zastosowań.

W uzasadnieniu Projektu wprowadzającego ją w życie wskazano jednak, że zastosowanie ulgi jest dopuszczalne w przypadku, gdy podatnik jest właścicielem, współwłaścicielem, użytkownikiem lub ma prawo do korzystania z w.w. praw własności intelektualnej.

Zgodnie z uzasadnieniem Projektu, z ulgi Innovation Box można skorzystać również w przypadku, jakim jest nabycie wyników prac badawczo rozwojowych przez podatnika - pod warunkiem, że poniesie on wówczas koszty związane z opracowaniem lub ulepszeniem nabytego prawa.

Kto może skorzystać z ulgi IP Box?

Ulga IP Box jest dostępna od 1 stycznia 2019 r. Jest to preferencyjna stawka CIT/PIT w wysokości 5% od dochodu podatnika z komercjalizacji kwalifikujących się praw własności intelektualnej. Aby zastosować IP Box należy spełnić 4 podstawowe kryteria:

• prowadzić działalność badawczo-rozwojową;
• objąć wyniki działalności B+R ochroną prawną zgodnie z wykazem uprawnionych praw własności intelektualnej. Wśród kwalifikowanych IP znajdują się m.in.: patenty, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu, dodatkowe świadectwo ochronne na patent na produkt leczniczy lub środek ochrony roślin, prawa autorskie do programów komputerowych;
• zidentyfikować koszty przeprowadzonych działań B+R, które doprowadziły do uzyskania przez przedsiębiorcę kwalifikowanego prawa własności intelektualnej (kluczowe jest tu prowadzenie szczegółowej ewidencji rachunkowej);
• wskazać komercjalizację kwalifikujących się praw własności intelektualnej, np. poprzez sprzedaż kwalifikujących się praw własności intelektualnej lub pobieranie opłat licencyjnych za nie.

Skorzystanie z ulgi IP Box będzie możliwe dopiero po złożeniu wniosku o ochronę prawną do właściwego organu. W przypadku cofnięcia wniosku lub uzyskania odmowy dochód uzyskany w tym okresie powinien być opodatkowany na zasadach ogólnych.

IP Box - kwalifikowane prawo własności objęte ulgą

Preferencyjną stawkę podatku dochodowego — 5% podstawy opodatkowania — można zastosować do dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej stworzonych, opracowanych lub ulepszonych przez podatnika w ramach jego działalności B+R.

Podstawą do przyznania ulgi IP Box jest spełnienie kilku warunków. Dokładniej rzecz ujmując, jest to możliwe w przypadku wykorzystania zasobów wiedzy i prac badawczo rozwojowych związanych z:

• prawa do wynalazku (patenty),
• dodatkowe prawa ochronne na wynalazek,
• prawa do wzoru użytkowego,
• prawa z rejestracji wzoru przemysłowego,
• prawa z rejestracji topografii układu scalonego,
• dodatkowe prawa ochronne na patent na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
• ochronie prawnej odmian roślin,
• tworzenia nowych zastosowań,
• prawa z rejestracji produktu leczniczego lub weterynaryjnego,
• prawa z rejestracji nowych odmian roślin i ras zwierząt,
• prawa do programu komputerowego.

Powyższe prawa muszą podlegać ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, lub innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.

Projekt umożliwia również odpowiednie zastosowanie jego przepisów dotyczących kwalifikowanych praw własności intelektualnej do osób oczekujących na uzyskanie tych praw (dodatkowe prawo ochronne) pod warunkiem złożenia przez podatnika wniosku do właściwego organu.

Stawka podatku, podatek dochodowy w zakresie IP Box — Ministerstwo Finansów

Stawka podatku od kwalifikowanego dochodu uzyskanego przez podatnika z omówionych powyżej praw własności intelektualnej wynosi 5% podstawy opodatkowania. Zgodnie z tym, podstawa opodatkowania będzie obliczana jako suma przychodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w danym roku podatkowym.

Dochód (strata) na potrzeby wniosku o ulgę IP Box 

Dochód/strata z kwalifikowanych praw własności intelektualnej obejmuje dochód/stratę z:

• opłat lub prowizji wynikających z licencji na kwalifikowane prawo własności intelektualnej,
• sprzedaży kwalifikowanych praw własności intelektualnej,
• kwalifikowanych praw własności intelektualnej zawartych w cenie sprzedaży produktów lub usług,
• odszkodowania za naruszenie kwalifikowanych praw własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu sądowym, w tym w postępowaniu arbitrażowym.

Straty z tytułu kwalifikowanych praw własności intelektualnej poniesione w danym roku podatkowym zmniejszą dochód z tego samego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej lub tego samego rodzaju produktu, lub usługi, lub tej samej grupy produktów, lub usług, w których prawo własności intelektualnej zostało wykorzystane, na 6 kolejnych lat podatkowych.

Jaki jest okres stosowania ulgi IP Box?

Podatnikowi przysługuje prawo do skorzystania z ulgi podatkowej przez cały okres ochrony prawnej uprawnionych praw własności intelektualnej. W przypadku składników majątkowych podlegających procedurze zgłoszenia/rejestracji (oczekiwanie uzyskania kwalifikowanego prawa własności intelektualnej), podatnikowi przysługuje prawo do skorzystania z preferencji podatkowej od momentu złożenia wniosku o rejestrację (jednak pojawi się obowiązek zwrotu kwoty ulgi w przypadku wycofania wniosku, odmowy rejestracji lub odrzucenia wniosku).

IP Box a ulga B+R

Ulga IP Box i B+R uzupełniają się nawzajem. Pierwsza z nich obejmuje preferencyjną stawkę podatku od dochodów z komercjalizacji praw własności intelektualnej. Muszą być one tworzone, rozwijane lub ulepszane poprzez działania badawczo-rozwojowe prowadzone przez przedsiębiorstwo. Ulga podatkowa B+R pomniejsza podstawę opodatkowania z tytułu prowadzenia działalności B+R.

Związek między dochodami a rozwojem — ewidencja księgowa

Przedsiębiorca planujący skorzystanie z IP Box jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji księgowej umożliwiającej określenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów oraz określenia kosztów B+R przypisanych do konkretnego prawa własności intelektualnej.

Projektowe podejście do rozliczania kosztów stanowi istotną różnicę między ulgą podatkową na B+R a IP Box. W przypadku tych ostatnich konieczne jest prowadzenie szczegółowej ewidencji księgowej. W ten sposób możliwe jest pokazanie związku między dochodami kwalifikującymi się do ulg podatkowych a wydatkami poniesionymi w celu uzyskania kwalifikującego się prawa własności intelektualnej.

Czy w innych krajach również został wdrożony IP Box?

IP Box został wdrożony w innych krajach, m.in. w:

• Holandii,
• Wielkiej Brytanii,
• Irlandii,
• Luksemburgu.

Mechanizm stosowany w tych krajach polega na opodatkowaniu dochodów z praw własności intelektualnej obniżoną stawką podatku (np. w Wielkiej Brytanii — 10%) lub zwolnieniu części dochodów z opodatkowania (np. 80% w Luksemburgu). Ulga IP Box jest dostępna w celu zwiększenia zasobów wiedzy swojej firmy lub ochrony własności intelektualnej. Skorzystać z niej mogą również te osoby, które chcą dokonać rejestracji wzoru przemysłowego w ramach działalności badawczo rozwojowej.

Regulacje dotyczące preferencyjnego opodatkowania praw własności intelektualnej powinny być zgodne z wytycznymi OECD w ramach inicjatywy Base Erosion and Profit Shifting (BEPS).

Ulga na B+R oraz ulga podatkowa IP Box — FAKTY i MITY

Obie z wyżej wymienionych ulg oferują atrakcyjne korzyści podatkowe. Ulga podatkowa na badania i rozwój obowiązuje od 2016 r., zaś IP Box od 2019 r. Przez lata wokół tych zachęt podatkowych narosło wiele faktów i mitów. Oto kilka najpopularniejszych z nich.

O ulgę B+R można ubiegać się za poprzednie lata podatkowe — FAKT

Przedsiębiorca, który poniósł wydatki na B+R w latach ubiegłych, może ubiegać się o ulgę podatkową na B+R, pod warunkiem spełnienia wymogów ustawowych — w szczególności zakwalifikowania wydatków jako kosztów kwalifikowanych. Koszty B+R można rozliczyć w ciągu sześciu kolejnych lat. Aby ubiegać się o ulgę B+R za lata poprzednie, należy złożyć zmiany w zeznaniach podatkowych za te lata, uwzględniając zmienione koszty kwalifikowane odpowiednio na formularzach CIT lub PIT.

Aby kwalifikować się do ulgi B+R musisz posiadać dedykowany Dział B+R — MIT

Ustawodawca nie uzależniał możliwości skorzystania z ulgi B+R od posiadania przez podatnika dedykowanego do tego typu działalności działu, np. Działu B+R. Podobnie definicja działalności B+R nie wskazuje na konieczność prowadzenia odrębnego działu zajmującego się taką działalnością. Stąd funkcjonowanie Działu B+R jako niezbędnej przesłanki ubiegania się o ulgę B+R należy uznać za mit.

Aby kwalifikować się do ulgi B+R należy prowadzić odrębną ewidencję księgową — FAKT

Obowiązek prowadzenia odrębnej ewidencji księgowej przez podatników zamierzających skorzystać z ulgi na działalność badawczo-rozwojową został uregulowany w art. 24a ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 9 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ta ewidencja księgowa powinna ujawniać koszty działalności badawczo-rozwojowej wyodrębnione z kosztów uzyskania przychodu.

Aby kwalifikować się do ulgi B+R należy uzyskać indywidualną interpretację podatkową — MIT

Uzyskanie pozytywnej interpretacji podatkowej w indywidualnej sprawie podatkowej daje podatnikowi ochronę prawną na podstawie Ordynacji podatkowej na wypadek ewentualnych sporów z organami podatkowymi. Jednak posiadanie interpretacji podatkowej nie jest warunkiem koniecznym do ubiegania się o ulgę B+R. Dobrym pomysłem jest uzyskanie interpretacji podatkowej, aby mogła ona służyć jako instrument ochrony w przypadku sporu z organami podatkowymi, ale nie jest to konieczne, aby kwalifikować się do ulgi B+R.

Aby kwalifikować się do ulgi podatkowej IP Box należy zaangażować się w działalność B+R — FAKT

Ulga podatkowa IP Box polega na opodatkowaniu preferencyjną stawką podatku tylko dochodów uzyskanych z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, które zostały wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej. W związku z tym nie można ubiegać się o ulgę podatkową IP Box bez prowadzenia działalności B+R.

Ulga B+R jest dostępna tylko dla podmiotów prowadzących laboratorium — MIT

O ulgę B+R mogą ubiegać się wszyscy podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową. Co ważne, do prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej nie jest konieczne prowadzenie laboratorium. Zgodnie z ustawową definicją pod pojęciem działalności B+R rozumie się działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, prowadzoną w sposób systematyczny, mającą na celu poszerzenie zasobu wiedzy lub wykorzystanie zasobu wiedzy na potrzeby nowych zastosowań. To z kolei w żaden sposób nie oznacza konieczności prowadzenia laboratorium.

W swoim rocznym zeznaniu podatkowym musisz udowodnić swoje prawo do ubiegania się o ulgę podatkową IP Box i B+R — FAKT

Zarówno odliczenia wydatków kwalifikowanych w ramach ulgi B+R, jak i zastosowanie stawki podatkowej w ramach preferencji IP Box podlegają ujawnieniu w zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, w którym podatnik zamierza skorzystać z ulgi podatkowej. Zatem, co do zasady, nie można ubiegać się o ulgę w trakcie roku podatkowego, z wyjątkiem szczególnych okoliczności.

Z ulgi IP Box można skorzystać niezależnie od źródła przychodów — MIT

Z preferencyjnego opodatkowania dochodów uzyskanych z wytworzonych lub ulepszonych kwalifikowanych praw własności intelektualnej podatnicy skorzystać mogą wyłącznie w odniesieniu do dochodów z kwalifikujących się praw własności intelektualnej, w tym np.: praw autorskich do oprogramowania (programu) komputerowego, patentów, wzorów użytkowych.

Ulga podatkowa IP Box nie jest dostępna dla podatników prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą — MIT

Ulga podatkowa IP Box jest dostępna zarówno dla osób prawnych, jak i osób fizycznych. Osoba fizyczna może ubiegać się o zachętę, o ile prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. W związku z tym podatnicy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą mogą skorzystać z ulgi podatkowej IP Box. Wystarczy tylko wskazać, że wytwarza się, nabywa lub ulepsza kwalifikowane IP.

Ulgę podatkową B+R można zastosować do dowolnego wydatku — MIT

Ulga na B+R może być zastosowana tylko do tych wydatków, które spełniają kryteria zawarte w ustawie (tzw. koszty kwalifikowane). Należą do nich m.in.:

• wydatki na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w działalność B+R,
• wydatki na zakupy materiałów i materiałów wykorzystywanych w działalności B+R,
• koszty uzyskania i utrzymania patentu.

O ulgę podatkową B+R można również ubiegać w przypadku straty podatkowej — FAKT

W przypadku ulgi B+R, gdy podatnik poniósł stratę lub jego dochód jest niższy od przysługujących mu odliczeń, można ubiegać się w zeznaniach podatkowych o ulgę przez sześć kolejnych lat podatkowych następujących po roku, w którym podatnik kwalifikował się do ulgi.

Aby kwalifikować się do ulgi B+R musisz mieć status Centrum Badawczo-Rozwojowego — MIT

Prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej jest jednym z warunków uzyskania ulgi B+R, ale nie jest uzależnione od posiadania statusu Centrum Badawczo-Rozwojowego. Z drugiej strony posiadanie takiego statusu wiąże się z szerszym katalogiem kosztów kwalifikowanych.

Oprócz kosztów należnych zwykłym przedsiębiorstwom, w ramach ulg B+R Centra Badawczo-Rozwojowe mogą dodatkowo odliczyć np. wydatki związane z amortyzacją budynków oraz budowli i lokali stanowiących odrębną nieruchomość. W związku z tym posiadanie statusu CBR daje większe korzyści w ramach ulgi podatkowej na B+R, ale nie jest konieczne zakwalifikowanie się do niego.

Nie możesz ubiegać się o ulgę podatkową IP Box i B+R od tej samej pozycji dochodu — MIT

Od 1 stycznia 2022 r. ustawodawca umożliwił jednoczesne stosowanie obu innowacyjnych zachęt podatkowych do tego samego dochodu. Odliczenie kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R jest uwzględniane przy obliczaniu podstawy opodatkowania 5% stawką podatku w ramach ulgi IP Box.

Podatnik może więc przy określaniu dochodu z tytułu kwalifikowanych praw własności intelektualnej odliczyć koszty kwalifikowane z tytułu działalności badawczo-rozwojowej.

Musisz powiadomić Urząd Skarbowy przed ubieganiem się o ulgę podatkową IP Box i B+R — MIT

Ustawodawca w żaden sposób nie uzależnia prawa do skorzystania z ulgi IP Box i B+R od wcześniejszego powiadomienia Urzędu Skarbowego. Jedyne warunki, jakie muszą być spełnione, aby kwalifikować się do korzystania z tych ulg, dotyczą działalności gospodarczej podatnika oraz spełnienia określonych obowiązków niezbędnych do skorzystania z ulg (w tym wykazanie prawa do skorzystania z ulgi w zeznaniu rocznym, prowadzenie ewidencji rachunkowej w przypadku IP Box itp.).

Nie możesz ubiegać się o ulgę podatkową na B+R, otrzymując dofinansowanie/dotacje — MIT

Gdy otrzymujesz wszelkiego rodzaju fundusze na swoją działalność badawczo-rozwojową nadal możesz ubiegać się o ulgę podatkową na B+R. W takim przypadku koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu należy pomniejszyć o kwotę otrzymanego dofinansowania — zgodnie z art. 26e ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 18d ustawy.

W związku z tym możesz ubiegać się o ulgę podatkową na B+R nawet po otrzymaniu dofinansowania, ale koszty kwalifikowalne zostaną zmniejszone proporcjonalnie do kwoty otrzymanego dofinansowania.

Aby kwalifikować się do ulgi B+R należy prowadzić co najmniej jeden rodzaj działalności: rozwojową lub badawczą — FAKT

Definicja działalności badawczo-rozwojowej przewiduje alternatywę, wskazując, że możesz zaangażować się tylko w jedną z tych działalności. Pod pojęciem działalności badawczo-rozwojowej można rozumieć działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, lub obydwa te rodzaje działalności jednocześnie.

Podatnicy, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów i chcą ubiegać się o ulgę IP Box, muszą prowadzić oddzielną ewidencję dla celów tej ulgi — FAKT

Obowiązek prowadzenia odrębnej ewidencji na potrzeby ubiegania się o ulgę podatkową IP Box wynika z art. 30cb ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jej postanowieniami ewidencja powinna określać każde kwalifikujące się prawo własności intelektualnej, wraz z odpowiednimi kosztami i przychodami z tym związanymi.

Ubiegając się o ulgę podatkową IP Box, musisz oddzielnie rozpoznać każde kwalifikujące się prawo własności intelektualnej — FAKT

Podatnik zamierzający skorzystać z ulgi IP Box jest zobowiązany do odrębnego ujęcia w księgach rachunkowych każdego kwalifikującego się prawa własności intelektualnej. Obowiązek ten wiąże się z koniecznością obliczania kwoty kwalifikującego się dochodu, który będzie podlegał opodatkowaniu według preferencyjnej stawki, w oparciu o koszty i przychody odpowiadające danemu prawu własności intelektualnej.

Po złożeniu wniosku o ulgę podatkową B+R lub IP Box Urząd Skarbowy zawsze inicjuje kontrolę podatkową — MIT

W przypadku konieczności wyjaśnienia pojawiających się wątpliwości dotyczących rozliczeń podatkowych podatnika uruchamiane są czynności kontrolne lub weryfikacyjne. Wnioskowanie o ulgę podatkową na B+R i IP Box nie zawsze będzie skutkowało podjęciem takich działań przez organy podatkowe.

W ramach czynności weryfikacyjnych Urzędy Skarbowe mogą zadać podatnikowi szereg pytań związanych z wnioskowaną ulgą podatkową B+R/IP Box lub poprosić o przedstawienie np. wyliczeń, na których opierają się kwoty ujawnione w zeznaniu podatkowym.

Jeżeli podatnik kwalifikuje się do skorzystania z należycie zastosowanej ulgi, nie będzie podstaw do zakwestionowania przez Urząd Skarbowy wnioskowanej ulgi. Dlatego perspektywa kontroli podatkowej lub czynności weryfikacyjnych nie powinna sama w sobie zniechęcać podatników do korzystania z zachęt podatkowych.

Musisz obliczyć współczynnik Nexus dla każdego kwalifikującego się prawa własności intelektualnej — FAKT

Wskaźnik Nexus służy do obliczania kwoty kwalifikującego się dochodu z kwalifikującego się prawa własności intelektualnej, które może podlegać opodatkowaniu według stawki preferencyjnej. Wysokość dochodu ustala się poprzez pomnożenie dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uzyskanego w roku podatkowym oraz współczynnika Nexus.