Wakacje od ZUS od 1 listopada 2024 r.

2024-08-28

Od 1 listopada przedsiębiorcy zyskają nowe możliwości oddechu finansowego, dzięki wprowadzeniu "wakacji od ZUS". Nowe przepisy pozwolą na jednorazowe zawieszenie płatności składek na własne obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, co ma na celu odciążenie właścicieli firm w trudnych okresach i poprawę płynności finansowej.

Co roku wraz z podwyżką płacy minimalnej i prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia rosną również składki na ubezpieczenia społeczne, które muszą opłacać przedsiębiorcy. Jest to postrzegane przez opinię publiczną jako jeden z głównych problemów, z którymi zmagają się firmy, szczególnie te mniejsze. Sejm przyjął projekt ustawy wprowadzającej tzw. wakacje od ZUS-u dla mikroprzedsiębiorców, którą następnie podpisał prezydent.

Wakacje od ZUS przeznaczone są dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą lub wspólników spółek cywilnych. Skorzystanie z ulgi może okazać się kluczowe dla wielu biznesów, zwłaszcza w obliczu rosnących kosztów prowadzenia działalności oraz inflacji. Przypominamy, kto i na jakich warunkach będzie mógł skorzystać z tej ulgi.

Czym są wakacje od ZUS?

Wakacje od ZUS to forma wsparcia skierowana do osób prowadzących działalność gospodarczą. Nowe udogodnienie, które wejdzie w życie od początku listopada 2024 roku, pozwala przedsiębiorcom na jednorazowe w ciągu roku zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez jeden miesiąc. Zwolnienie to obejmuje składki emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe oraz składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Wakacje składkowe dotyczą jedynie tych ubezpieczeń, które są określone w ustawie z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, co oznacza, że składka zdrowotna nie podlega zwolnieniu w ramach tej ulgi. Zwolnienie obejmuje składki od najniższej podstawy wymiaru, która obowiązuje przedsiębiorcę.

Wakacje tylko dla wybranych przedsiębiorców

Mikroprzedsiębiorcy będą mogli wybrać jeden dowolny miesiąc w roku, w którym nie będą musieli płacić składek ZUS, Funduszu Pracy oraz Funduszu Solidarnościowego. Składki za miesiąc, na który przedsiębiorca uzyska zwolnienie, zostaną opłacone z budżetu państwa. Należy jednak pamiętać, że zwolnienie to nie dotyczy składek na ubezpieczenie zdrowotne.

To oznacza, że w czasie wakacji składkowych przedsiębiorca nadal będzie musiał opłacać składki zdrowotne w wybranym miesiącu, kwota składek na ubezpieczenie zdrowotne pozostanie bez zmian, termin opłacania składek zdrowotnych nie ulegnie przesunięciu.

Z wakacji będą mogli skorzystać przedsiębiorcy, którzy spełnią określone warunki. Z ulgi skorzysta przedsiębiorca, który: 

• w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż dziesięciu ubezpieczonych;

• w ostatnich 2 latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku nie osiągnął przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej lub w co najmniej jednym roku z 2 ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku osiągnął roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nieprzekraczający równowartości w złotych 2 mln euro;

• jako ubezpieczony w roku kalendarzowym poprzedzającym rok złożenia wniosku oraz w okresie od początku roku kalendarzowego złożenia wniosku do dnia złożenia tego wniosku nie wykonywał pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy, lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej;

• w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku jako ubezpieczony podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wspólnicy spółek cywilnych również mają prawo skorzystać z „wakacji od ZUS-u”, o ile spełniają wszystkie kryteria do uzyskania tej ulgi.

Trzeba pamiętać, że w ramach wakacji od ZUS, przedsiębiorca uzyska zwolnienie z opłacania składek na własne obowiązkowe ubezpieczenia społeczne. Nie może on uzyskać zwolnienia ze składek, które opłaca za pracowników, współpracowników i zleceniobiorców.

Wakacje składkowe ZUS nie dla wszystkich

Nie wszyscy przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z tej ulgi. Wakacje od ZUS nie obejmą osób, które są zwolnione z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, na przykład przedsiębiorców korzystających z ulgi na start, którzy dopiero rozpoczęli działalność. Ulga nie będzie dostępna także dla tych, którzy prowadzą działalność gospodarczą, ale równocześnie są zatrudnieni na etacie, na którym zarabiają przynajmniej minimalne wynagrodzenie. Przedsiębiorcy przechodzący z umowy o pracę na kontrakt B2B również nie będą mieli prawa do ulgi. Dodatkowo przedsiębiorcy zatrudniający więcej niż 9 pracowników nie będą mogli skorzystać z wakacji od ZUS.

Ile zaoszczędzą przedsiębiorcy?

Wysokość oszczędności dla przedsiębiorcy korzystającego z ulgi będzie zależała od wysokości opłacanych składek. Oszczędności dla przedsiębiorców, którzy złożą wniosek jeszcze w tym roku, wyniosą 1 600,32 zł przy pełnym ZUS-ie lub 1 485,31 zł, jeśli nie opłacają dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Dla osób korzystających z preferencyjnych składek ZUS ulga wyniesie 408,16 zł, a bez chorobowego 376,55 zł.

Nowe przepisy przewidują, że wakacje od ZUS-u nie wpłyną na prawo do zasiłku chorobowego ani na wysokość świadczeń emerytalno-rentowych. Przedsiębiorca korzystający z ulgi nie będzie musiał zawieszać działalności, co oznacza, że nadal będzie mógł uzyskiwać przychody i wystawiać faktury w tym okresie.

Kiedy pierwsze wakacje w opłacaniu składek ZUS?

W praktyce przedsiębiorcy poczują ulgę dopiero w 2025 roku. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 listopada 2024 r., czyli pierwszego dnia miesiąca po upływie 4 miesięcy od ich ogłoszenia. Aby skorzystać z ulgi, wniosek należy złożyć na miesiąc przed planowanym wykorzystaniem wakacji. Oznacza to, że jeśli przedsiębiorca złoży wniosek o wakacje od ZUS w grudniu, skorzysta z niej w 2025 roku, ponieważ składkę za grudzień trzeba zapłacić do 20 stycznia.

„Wakacje od ZUS-u” – korzyści

W ramach „wakacji od ZUS-u” składki za dany miesiąc są pokrywane z budżetu państwa, co przekłada się na oszczędności dla przedsiębiorcy. Ulga ta nie ma wpływu na:

• prawo do zasiłku chorobowego – przedsiębiorca zachowuje prawo do zasiłku chorobowego podczas „wakacji od ZUS-u”, o ile spełnione są odpowiednie warunki,

• wysokość przyszłych świadczeń emerytalno-rentowych – korzystanie z „wakacji od ZUS-u” nie wpływa na wysokość przyszłych emerytur i rent,

Dodatkowe zalety tej ulgi obejmują:

• brak potrzeby zawieszania działalności – firma może kontynuować swoją działalność, a przedsiębiorca może generować przychody i wystawiać faktury nawet w trakcie „wakacji od ZUS-u”.

• łatwość procedury – wniosek o „wakacje od ZUS-u” można złożyć w prosty sposób online za pomocą Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS).

„Wakacje od ZUS-u” to dobrowolna ulga, co oznacza, że przedsiębiorca sam decyduje, czy chce z niej skorzystać.

Jak skorzystać z wakacji od ZUS-u?

Aby skorzystać z wakacji składkowych, należy złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dokument należy przesłać w miesiącu poprzedzającym wybrany okres „wakacji składkowych”. Od 1 listopada dostępny będzie na platformie eZUS/PUE formularz RWS, który można złożyć wyłącznie w formie elektronicznej. Jeśli przedsiębiorca planuje skorzystać z „wakacji składkowych” w grudniu, wniosek musi zostać złożony w listopadzie. Ważne jest, aby dopełnić tej formalności przed rozpoczęciem miesiąca, w którym ma obowiązywać zwolnienie.

Co powinien zawierać wniosek o przyznanie wakacji składkowych?

Wniosek powinien zawierać następujące elementy:

• dane wnioskodawcy – na początku wniosku należy umieścić informacje dotyczące osoby płatnika składek, takie jak imię, nazwisko oraz NIP i PESEL. W przypadku braku jednego z tych numerów identyfikacyjnych należy podać serię i numer dowodu osobistego lub paszportu;

• określenie miesiąca objętego wakacjami składkowymi – wniosek o wakacje od ZUS należy złożyć przed rozpoczęciem miesiąca, którego ma dotyczyć zwolnienie z płatności składek. Nie jest konieczne, aby był to miesiąc bezpośrednio następujący po złożeniu wniosku – przedsiębiorca może wybrać dowolny miesiąc w przyszłości, w którym chce skorzystać z ulgi;

• oświadczenie o spełnieniu warunków do zwolnienia – w tej części wniosku przedsiębiorca musi potwierdzić, że w ciągu ostatnich dwóch lat jego przychody nie przekroczyły ustalonego progu oraz że nie świadczy pracy na rzecz byłego pracodawcy;

• informacje dotyczące pomocy de minimis – przedsiębiorca musi przedłożyć zaświadczenia o ewentualnej pomocy de minimis, którą otrzymał, oraz poinformować o wszelkiej innej pomocy publicznej, z której korzystał.

Deklaracje rozliczeniowe i wykazanie wakacji od ZUS

W deklaracji ZUS DRA konieczne będzie wskazanie odpowiedniego kodu tytułu ubezpieczenia, który uprawnia do korzystania z „wakacji składkowych”. Nowe kody to:

- 05 14 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą i zwolnionych z płacenia składek, gdy podstawą jest 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (dotyczy przedsiębiorców korzystających z dużego ZUS).

- 05 74 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą i zwolnionych z płacenia składek, gdy podstawą jest 30% minimalnego wynagrodzenia (dotyczy przedsiębiorców korzystających z 2-letniej preferencji).

- 05 94 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą i zwolnionych z płacenia składek, gdy podstawą jest przychód (dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus).

W miesiącu, w którym przedsiębiorca korzysta ze zwolnienia ze składek ZUS, należy złożyć do ZUS DRA raporty:

- ZUS RCA z kodem 05 14, 05 74 lub 05 94 (w zależności od ulgi) z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa.

- ZUS RCA z aktualnym kodem tytułu ubezpieczenia oraz składką na ubezpieczenie zdrowotne i dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli zwolnienie z tej składki nie przysługuje.

- ZUS RCA za innych ubezpieczonych, jeśli zgłoszone są dodatkowe osoby do ubezpieczeń.

- ZUS DRA, uwzględniającą składki z utworzonych raportów RCA.