Czy PPK jest dziedziczne?
PPK to obecnie jeden ze sposobów na zabezpieczenie środków na przyszłość, które zapewnia państwo. Beneficjenci systemu mają często wątpliwości dotyczące jego działania. Wśród najczęstszych pytań pojawia się między innymi, czy PPK jest dziedziczne. Eksperci Podatnik.info analizują obowiązujące przepisy!
Spis treści:
- Czy PPK jest dziedziczne?
- PPK – dziedziczenie. Na jakich zasadach?
- PPK a śmierć pracownika – obowiązki pracodawcy
- Podsumowanie: PPK – dziedziczenie
Czy PPK jest dziedziczne?
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to forma oszczędzania długoterminowego, która zyskuje coraz większą popularność w Polsce. Ma on na celu zapewnienie dodatkowego zabezpieczenia finansowego po zakończeniu aktywności zawodowej. Do systemu można przystąpić dobrowolnie.
Naturalnie wśród uczestników programu pojawia się pytanie: czy PPK jest dziedziczne w przypadku śmierci? Czy pieniądze przepadają? Najważniejsze informacje na temat obowiązujących przepisów można znaleźć w ustawie z dnia 4 października 2008 roku o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. 2018 poz. 2215).
Zatem odpowiadając na pytanie, czy PPK jest dziedziczne, należy podkreślić, że zgromadzone oszczędności stanowią prywatną własność beneficjenta. Środki zgromadzone w PPK podlegają więc dziedziczeniu.
Zgodnie z przepisami, w przypadku śmierci uczestnika PPK, zgromadzone przez niego środki stają się częścią spadku i są dziedziczone na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym. Oznacza to, że pieniądze trafiają do spadkobierców na podstawie testamentu lub w ramach dziedziczenia ustawowego.
Warto jednak pamiętać, że dziedziczenie PPK różni się nieco od dziedziczenia tradycyjnych kont bankowych czy nieruchomości. Środki zgromadzone w PPK są przekazywane spadkobiercom dopiero po dopełnieniu określonych formalności, a sama procedura może trwać kilka miesięcy.
Podsumowując, po śmierci uczestnika programu jego oszczędności nie przepadają. Mogą zostać natomiast przekazane wskazanym osobom lub – w przypadku braku takich wskazań. Przepisy są dziedziczone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93). Dziedziczenie środków z PPK nie jest więc wyjątkiem, ale integralną częścią tego systemu oszczędzania.
PPK – dziedziczenie. Na jakich zasadach?
Jeżeli umrze uczestnik programu PPK, dziedziczenie środków odbywa się zgodnie z obowiązującymi przepisami. Jak wspomnieliśmy, odbywa się to na podstawie ogólnych zasad spadkowych, jednak istnieją pewne specyficzne procedury związane z tym produktem finansowym.
Zacznijmy od podstaw. Po śmierci uczestnika PPK możliwe są dwie drogi przekazania środków. Jeśli osoba uprawniona również posiada konto PPK, środki mogą zostać przeniesione do jej PPK w ramach tzw. wypłaty transferowej. Gdy spadkobierca nie posiada PPK – otrzyma środki w formie wypłaty pieniężnej, po potrąceniu należnego podatku od zysków kapitałowych.
Uczestnik PPK może samodzielnie wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania środków po jego śmierci. Takie wskazanie może być dokonane bezpośrednio u instytucji finansowej zarządzającej PPK. Co ważne – wskazane osoby nie muszą być spokrewnione z uczestnikiem. Możliwe jest także wskazanie udziału procentowego każdej osoby. Kto może odziedziczyć PPK? Środki z PPK mogą zostać przekazane:
- spadkobiercom ustawowym (np. małżonkowi, dzieciom, rodzicom),
- osobom wskazanym w testamencie,
- wspólnikom majątkowym (jeśli uczestnik PPK był w związku małżeńskim z rozdzielnością majątkową).
Jeśli uczestnik PPK nie pozostawił testamentu, środki są dzielone zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego.
Aby spadkobiercy mogli odzyskać środki z PPK, muszą:
- przedstawić akt zgonu uczestnika PPK,
- dostarczyć dokumenty potwierdzające prawo do spadku (np. postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, testament),
- złożyć wniosek o wypłatę środków do instytucji finansowej zarządzającej PPK.
W przypadku śmierci uczestnika PPK pozostającego w związku małżeńskim, połowa środków zgromadzonych na rachunku PPK przypada żyjącemu małżonkowi, o ile istniała między nimi wspólność majątkowa. Pozostała część może zostać przekazana osobom wskazanym lub dziedziczona ustawowo.
Gdy pojawia się brak spadkobierców lub nikt nie zgłosi praw do spadku, środki z PPK przechodzą na rzecz Skarbu Państwa.
Warto zaznaczyć, że środki z PPK dziedziczone przez osoby wskazane nie podlegają podatkowi od spadków i darowizn.
PPK a śmierć pracownika – obowiązki pracodawcy
Kolejne pytanie, które pojawia się wśród uczestników programu, dotyczy zależności PPK a śmierć pracownika. Obowiązki pracodawcy również zostały szczegółowo omówione w ustawie. Choć osoba zatrudniająca nie zarządza środkami zgromadzonymi na rachunku PPK, to jednak ma istotną rolę informacyjną i formalną.
Pracodawca powinien niezwłocznie poinformować instytucję zarządzającą PPK o śmierci pracownika. W tym celu przekazuje akt zgonu oraz dane niezbędne do wstrzymania dalszych wpłat. Na tej podstawie rozpoczynane są procedury związane z wypłatą lub transferem środków.
To ważne, by pracodawca działał sprawnie, ponieważ od momentu przekazania informacji biegną terminy dla osób uprawnionych lub spadkobierców na złożenie wniosku o wypłatę środków. Brak tej informacji może znacząco wydłużyć cały proces.
Jeżeli masz dodatkowe pytania dotyczące rozliczenia odziedziczonych środków, przeczytaj również artykuł: PPK a pit.
Podsumowanie: PPK – dziedziczenie
Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie omówione szczegółowo w artykule.
- PPK to dobrowolny system długoterminowego oszczędzania, którego środki są prywatną własnością uczestnika.
- Czy PPK jest dziedziczne? W przypadku śmierci uczestnika PPK, zgromadzone środki nie przepadają – podlegają dziedziczeniu.
- Dziedziczenie odbywa się zgodnie z Kodeksem Cywilnym – na podstawie testamentu lub dziedziczenia ustawowego.
- Procedura wypłaty środków może zająć kilka miesięcy i wymaga dopełnienia formalności.
- Jeżeli umrze uczestnik PPK, dziedziczenie może odbywać się na dwa sposoby: wypłata transferowa do PPK/PPE/IKE osoby uprawnionej oraz wypłata pieniężna z potrąceniem podatku od zysków kapitałowych.
- Uczestnik może samodzielnie wskazać osoby uprawnione – nie muszą być spokrewnione. Środki z PPK mogą otrzymać: spadkobiercy ustawowi (na przykład małżonek, dzieci), osoby wskazane w testamencie czy też wspólnicy majątkowi (przy rozdzielności majątkowej).
- W przypadku małżeństwa ze wspólnością majątkową połowa środków przypada żyjącemu małżonkowi.
- Brak spadkobierców skutkuje przejściem środków na rzecz Skarbu Państwa.
- Środki dziedziczone przez osoby wskazane nie podlegają podatkowi od spadków i darowizn.
- Do rozpoczęcia procedury dziedziczenia są niezbędne takie dokumenty jak akt zgonu, postanowienie o nabyciu spadku, wniosek o wypłatę.
- PPK a śmierć pracownika – obowiązki pracodawcy – pracodawca ma obowiązek niezwłocznie poinformować instytucję finansową o śmierci pracownika. Przekazuje on akt zgonu oraz dane konieczne do wstrzymania wpłat.
- Szybkie działanie pracodawcy wpływa na terminowe rozpoczęcie procedury wypłaty dla spadkobierców. Brak informacji może znacząco wydłużyć cały proces dziedziczenia środków.
Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości, możesz skorzystać z pomocy naszych ekspertów. Każdy użytkownik programu Podatnik.info może zadać dowolne pytanie specjalistom z obszaru księgowości, prawa podatkowego czy finansów. Ponadto w okresie rozliczania deklaracji rocznych zapewniamy trzy rozwiązania, które umożliwią dopełnienie formalności nawet w 5 minut.
