Kiedy trzeba zapłacić podatek od zachowku?
Wiele osób otrzymujących zachowek ma wątpliwości, czy musi zapłacić z tytułu jego otrzymania podatek. Jak potwierdzają wydawane indywidualne interpretacje podatkowe, istnieje możliwość uniknięcia tego przykrego obowiązku.
Formularz SD-Z2
Aby nie płacić podatku z tytułu uzyskania zachowku, należy w terminie 6 miesięcy od daty jego wypłacenia na wypełnionym formularzu SD-Z2 poinformować właściwy urząd skarbowy. W jego treści wpisuje się m. in. dane spadkodawcy oraz tytuł nabycia własności rzeczy i praw majątkowych. Przekazanie tego dokumentu do urzędu skarbowego jest niezbędne w celu uniknięcia podatku z tytułu uzyskania zachowku. Należy pamiętać, że obowiązek podatkowy powstaje dopiero w momencie przeniesienia własności danej rzeczy na osobę uprawnioną do zachowku.
Komu przysługuje zachowek?
Instytucja zachowku jest ściśle powiązana ze spadkiem oraz procedurą jego dziedziczenia, nie stanowi jednak jego części. Celem zachowku jest zabezpieczenie interesów grupy osób najbliższej zmarłemu. Jak wynika z artykułu 991 § 1 kodeksu cywilnego, ustawowo uprawnionymi osobami są zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy. Jeżeli nie zostali uwzględnieni przez spadkodawcę w testamencie, przysługuje im prawo do rekompensaty. Gdy osoby uprawnione są trwale niezdolne do pracy albo zstępny jest małoletni - ma prawo do dwóch trzecich udziału spadkowego. Natomiast w innych sytuacjach – do połowy wartości tego udziału (zachowek). Z kolei § 2 wyżej wymienionego artykułu stanowi, że w przypadku nieotrzymania zachowku w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, powołania do spadku bądź zapisu – można wystąpić przeciwko spadkobiercy z roszczeniem o zapłatę sumy pieniężnej równoznacznej wartości zachowku.
Opodatkowanie zachowku
W przypadku zachowku nie stanowi on części majątku spadkowego, a jest jedynie określoną kwotowo sumą pieniędzy wypłacaną przez spadkobierców lub zapisobierców osobom wymienionym w art. 991 kodeksu cywilnego, spełnienie roszczenia następuje dopiero w momencie jego wypłacenia. Tak więc osoba uprawniona, nie nabywa środków na pokrycie zachowku w chwili śmierci spadkodawcy, ale dopiero w momencie ich wypłacenia przez spadkobiercę (zapisobiorcę).
Wówczas możemy mówić o zastosowaniu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, mówiącym o możliwości zwolnienia z podatku tytułem nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych. By móc skorzystać z tego przywileju, w ciągu 6 miesięcy od daty przyjęcia zachowku, należy zawiadomić o tym wydarzeniu na formularzu SD-Z2 właściwy urząd skarbowy oraz spełnić wszystkie wymogi zawarte w art. 4a wyżej wymienionej ustawy. Jeżeli nie dotrzymamy tego terminu i nie złożymy w urzędzie skarbowym odpowiedniego dokumentu, będziemy zmuszeni zapłacić podatek. Zostaniemy wtedy zakwalifikowani do jednej z trzech grup podatkowych w zależności od tego, jakie relacje rodzinne łączyły nas ze spadkodawcą.
Warto podkreślić, że nawet w przypadku otrzymania środków pieniężnych tytułem zachowku od osoby niespokrewnionej, możemy w pełni skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku. To bowiem stosunek spadkodawca - uprawniony do zachowku decyduje o przydzieleniu do odpowiedniej grupy podatkowej. Takie działanie ma chronić interesy osób uprawnionych jako spadkobierców ustawowych spadkodawcy.
Taki stan rzeczy potwierdzają orzeczenia organów podatkowych, m. Inin. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 13 maja 2011r., nr IBPBII/1/436-183/11/MCz.
Podatnik.info
