„Mieszkanie na start“ – nowy program dopłat do kredytów

2024-04-25

Rząd zaproponował nowe warunki zaciągnięcia taniego kredytu mieszkaniowego. Program „Mieszkanie na start” ma być zastępcą programu “Bezpieczny kredyt 2%”. Preferencyjny kredyt zakłada 10-letnie dopłaty do raty.

Brak mieszkania to bardzo powszechny problem młodych ludzi, szczególnie tych, którzy zakończyli edukację i rozpoczęli pierwszą pracę. Zwykle pierwsza pensja jest zbyt mała, aby bank zgodził się na zaciągnięcie kredytu. Niska zdolność kredytowa uniemożliwia usamodzielnienie się, dlatego większość młodych mieszka z rodzicami lub wynajmuje mieszkanie w kilka osób. Z tego powodu kredyt mieszkaniowy na start jest praktycznie niedostępny. Aby nieco ułatwić start w dorosłość politycy prześcigają się w pomysłach na różne programy mieszkaniowe.

Rząd opracował program „Mieszkanie na start”. Ma to być zastępca programu „Bezpieczny kredyt 2%”. Obecnie trwają jeszcze prace legislacyjne, ale zgodnie z obietnicami, pierwsze wnioski będzie można składać jesienią. Jakie są warunki programu? Wyjaśniamy w artykule.

Kredyt mieszkaniowy na start

Celem programu "Mieszkanie na start"  jest wsparcie osób i rodzin, które planują zakup mieszkania. Takie osoby nie mogą sobie pozwolić na własną nieruchomość, gdyż koszty kredytu hipotecznego są zbyt wysokie. Dodatkowo kredyt mieszkaniowy na start nie jest chętnie udzielany przez banki. Obecnie należy wykazać wysoką zdolność kredytową, bo stopy procentowe są rekordowo wysokie ze względu na skutki gospodarcze spowodowane pandemią, inflację, czy też wojnę na Ukrainie.

Rozwiązaniem problemu ma być rządowy program “Mieszkanie na start”. Jego celem jest poprawa sytuacji mieszkaniowej w Polsce, dzięki temu, że zwiększona zostanie dostępność nieruchomości dla większej liczby osób. Dopłata do rat kredytu mieszkaniowego ma odciążyć domowy budżet wielu gospodarstw domowych i pozwolić im na zakup mieszkania.

Podobny cel przyświecał wcześniejszemu programowi mieszkaniowemu „Bezpieczny kredyt 2%".  Jego ogromna popularność zaskoczyła samych pomysłodawców oraz banki. W styczniu 2023 zakończono przyjmowanie wniosków do programu, bo wyczerpały się na niego środki.

„Mieszkanie na start” – dla kogo kredyt mieszkaniowy?

Pierwsze informacje na temat programu „Mieszkanie na start” pojawiły się już 4 stycznia.

„Naszym celem jest to, by nowy instrument był z jednej strony bardziej atrakcyjny dla osób o niższych dochodach i większych rodzin, z drugiej, by ograniczał jego nadużywanie przez osoby, których wysokie zarobki pozwalają na uzyskanie kredytu w zwykłej ofercie rynkowej. Istotnym założeniem jest także mniejsza presja na rynek mieszkaniowy i związany z tym wpływ na wzrost cen oraz precyzyjnie adresowana pomoc państwa” – informowało Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Program "Mieszkanie na start" jest przeznaczony:

• dla singli w wieku poniżej 35 lat;

• dla gospodarstw domowych składających się z co najmniej dwóch osób, gdzie nie ma ograniczeń wiekowych.

W poprzednim programie „Bezpieczny kredyt 2 %” było ograniczenie wiekowe, które wynosiło 40 lat jako górna granica wieku.

„Mieszkanie na start” to program dostępny nie tylko dla małżeństw, ale również dla osób samotnych, osób które samotnie wychowują dzieci, a nawet par singli tworzących wspólne gospodarstwo domowe.

Ważne, że nieruchomość kupiona w ramach programu „Mieszkanie na start” będzie kupiona na zasadach współwłasności.

Dopłata do rat kredytu mieszkaniowego jest zależna od stanu posiadania nieruchomości. Osoby wnioskujące o skorzystanie z Programu „Mieszkanie na start” nie mogą posiadać, obecnie ani w przeszłości, mieszkania lub domu jednorodzinnego, z wyjątkiem posiadania do 50% udziałów nabyte przez dziedziczenie lub darowiznę.

Jest jednak wyjątek od tej reguły! Są to gospodarstwa pięcioosobowe i większe, czyli takie, które mają co najmniej troje dzieci, które mogą posiadać już jedną nieruchomość, jeżeli wnioskowany kredyt ma być przeznaczony na zakup większego domu lub mieszkania.

Dopłata do rat kredytu mieszkaniowego - limity dochodowe

Rządowy program  „Mieszkanie na start” zakłada limit wysokości kredytu. Limity dochodowe mają zapewnić, że wsparcie zostanie skierowane wyłącznie do osób, które mają trudności z zakupem mieszkania. Przy kryterium dochodowym liczy się wielkość gospodarstwa domowego.

W ramach programu „Mieszkanie na start” proponowane limity dochodowe kształtują się w następujący sposób:

• limit dochodowy dla jednoosobowego gospodarstwa domowego to to 10 tys. zł brutto miesięcznie;

• limit dochodowy dla dwuosobowego gospodarstwa domowego to 18 tys. zł brutto miesięcznie;

• limit dochodowy dla trzyosobowego gospodarstwa domowego to 23 tys. zł brutto miesięcznie;

• limit dochodowy dla czteroosobowego gospodarstwa domowego to 28 tys. zł brutto miesięcznie;

• gospodarstwo 5-osobowe: limit dochodowy to 33 tys. zł brutto miesięcznie.

Jak uzasadnia Ministerstwo Rozwoju i Technologii:

"Nie chcemy nikogo absolutnie wykluczać z tego programu. Może się zdarzyć tak, że będzie gospodarstwo 3-osobowe, które będzie miało nie 23 tys. zł, tylko 24 tys. zł, czy 23,5 tys. zł. Nie chcemy nikogo wykluczać z powodu tych 500 zł. W związku z tym chcielibyśmy wprowadzić zasadę, która potocznie nazywa się 'złotówka za złotówkę' - czyli jeśli będzie przekraczało o złotówkę ten limit, to będziemy pomniejszać to wsparcie o 50 groszy. Aczkolwiek trzeba będzie pamiętać, że im wyższe dochody tym atrakcyjność tego kredytu będzie mniejsza".

„Mieszkanie na start” – limit powierzchni

Założenia nowego programu mieszkaniowego to również limity powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych, domu lub mieszkania. Jeśli zostanie przekroczony to nadal będzie można skorzystać z programu, ale dopłaty zostaną zmniejszone.

Pełna dopłata przysługuje jeśli ta powierzchnia jest mniejsza niż:

• 50 m2 dla jednoosobowego gospodarstwa domowego,

• 75 m2 dla dwuosobowego gospodarstwa domowego,

• 100 m2 dla trzyosobowego gospodarstwa domowego,

• 125 m2 dla czteroosobowego gospodarstwa domowego,

• 150 m2 dla pięcioosobowego gospodarstwa domowego ;

• w przypadku jeszcze większego gospodarstwa domowego dodajemy kolejne 25 m2 dla każdego dodatkowego członka rodziny.

Przekroczenie limitu powoduje obniżenie miesięcznej dopłaty o 50 zł za każdy mkw. powyżej limitu.

Kryterium powierzchniowe ma dotyczyć tylko kredytów mieszkaniowych udzielnych jako kredyty hipoteczne dotyczących zakupu mieszania albo domu jednorodzinnego albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (wkładu w spółdzielni mieszkaniowej). Nie będzie dotyczyć budowy domu ani kredytów mieszkaniowych, które są udzielane jako kredyty konsumenckie.

“Mieszkanie na start” – oprocentowanie kredytu

W nowym rządowym programie "Mieszkanie na start" struktura oprocentowania i dopłat jest nieco bardzej złożona niż miało to miejsce w programie „Bezpieczny kredyt 2%”. Oprocentowanie preferencyjnego kredytu ma wynosić od 0% do 1,5%. Proponowane stawki oprocentowania dla różnych gospodarstw domowych kształtują się następująco:

• 1,5% + marża – dla gospodarstw 1- i 2-osobowych;

• 1% + marża – dla gospodarstw 3-osobowych;

• 0,5% + marża – dla gospodarstw 4-osobowych;

• 0% + marża – dla 5-osobowych i większych.

Ze względu na ostatnią stawkę programu, czyli 0%, niekiedy program jest określany jako „Kredyt 0%”.

Zgodnie z zapowiedzią, z preferencyjnego kredytu będzie można korzystać przez pierwsze 10 lat okresu kredytowania.

„Mieszkanie na start” – limity wysokości kredytu

W ramach programu "Mieszkanie na start" zapowiedziano limity finansowania nieruchomości w zależności od liczby osób w gospodarstwie domowym oraz kryterium dochodowe.

Kwota dofinansowanie w zależności od wielkości gospodarstwa domowego:

• 1-osobowe gospodarstwo domowe maksymalna kwota kredytu to 200 tys. zł,

• 2-osobowe gospodarstwo domowe maksymalna kwota kredytu to 400 tys. zł,

• 3-osobowego gospodarstwo domowe maksymalna kwota kredytu to  450 tys. zł,

• 4-osobowego gospodarstwo domowe maksymalna kwota kredytu to  500 tys. zł,

• 5-osobowego gospodarstwo domowe maksymalna kwota kredytu to oraz większe gospodarstwa – 600 tys. zł, plus dodatkowe 100 tys. zł na każdą kolejną osobę (np. dla 7-osobowego gospodarstwa kwota wyniesie 700 tys. zł).

Można zaciągnąć kredyt hipoteczny, który przekroczy podane limity, ale wówczas dopłaty nie będą naliczane, bo obowiązują one tylko do ustalonych maksymalnych kwot.

Przykładowo jeśli rodzina, która prowadzi 5-osobowe gospodarstwo domowe będzie wnioskowała o kredyt hipoteczny 0% na mieszkanie o wartości 800 zł to preferencyjny kredyt obejmie wartość 600 tys. zł. Od pozostałych dwustu kredytodawca naliczy koszty w standardowej wysokości.

Wyższe limity dochodowe w miastach

W większych miastach będą obowiązać wyższe progi dochodowe.  W przypadku lokalizacji, w których wskaźnik przeliczeniowy kosztów odtworzenia (podawany przez GUS) przekracza wskaźnik krajowy o:

• nie mniej niż 25 proc. i nie więcej niż 50 proc. – limit dochodowy i limit kredytu będą podwyższone o 10 proc (Gdańsk, Poznań, Kraków, Wrocław)

• więcej niż 50 proc. – podwyższenie kwot limitów wynieść ma 20 proc. (Warszawa)

Dzięki wyższym limitom dochodowym w miastach możliwość skorzystania z preferencyjnego kredytu będzie podobna i pozwoli większej liczbie osób skorzystać z programu.

Kredyt konsumencki na pokrycie kosztów wkładu mieszkaniowego

Program "Mieszkanie na start" to nie tylko kredyt hipoteczny, ale również kredyt konsumencki. Może on być zaciągnięty na pokrycie kosztów wkładu mieszkaniowego lub partycypacji (w całości lub w części).

Ta forma kredytu z dopłatami udzielana ma być na minimum 5 i maksimum 15 lat.

„Mieszkanie na start” – kiedy ruszy preferencyjny kredyt?

Prace nad programem "Mieszkanie na start" są obecnie w toku. Zgodnie z zapowiedziami program miałby zostać uruchomiony najpóźniej jesienią 2024 roku. Przewidywany budżet programu na ten rok ma osiągnąć poziom 500 milionów złotych.

Ze względu na fakt, że nabór wniosków na kredyt hipoteczny rozpocznie się dopiero za kilka miesięcy, dziś nie są znane szczegółowe dane na temat procedury wnioskowania.