Nowe świadczenie dla niepełnosprawnych – sprawdź, co zmieni się w 2025 roku!

2023-05-21 Aktualizacja: 2024-11-06

Od 1 stycznia 2025 roku świadczenie wspierające będzie dostępne dla kolejnych grup osób z niepełnosprawnościami, które potrzebują wsparcia finansowego na pokrycie dodatkowych kosztów związanych z zaspokojeniem szczególnych potrzeb życiowych. Program ten wprowadzany jest etapami, a jego celem jest poprawa jakości życia osób z niepełnosprawnościami poprzez systematyczne wspieranie ich finansowo.

Spis treści:

• Nowe świadczenie dla niepełnosprawnych
• Nowe świadczenie dla niepełnosprawnych 2025
• Jakie dodatki dla niepełnosprawnych obowiązują w 2024 roku?
• Podsumowanie: Nowe świadczenie dla niepełnosprawnych – najważniejsze informacje

Nowe świadczenie dla niepełnosprawnych

Świadczenie wspierające to finansowa forma pomocy skierowana do osób, które potrzebują specjalistycznego wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Program ten został zaprojektowany z myślą o osobach z niepełnosprawnościami, które muszą mierzyć się z dodatkowymi wydatkami, wynikającymi z ich ograniczeń. Świadczenie wspierające ma na celu częściowe pokrycie kosztów związanych z zaspokajaniem podstawowych i dodatkowych potrzeb życiowych, które mogą obejmować opiekę medyczną, rehabilitację, czy specjalistyczne wyposażenie. Działania te mają zapobiec spychaniu osób z niepełnosprawnością na margines.

Projekt był konsultowany z przedstawicielami wielu środowisk. Dzięki temu rząd opracował rozwiązanie umożliwiające beneficjentowi samodzielne podejmowanie decyzji, na jaki cel zostaną przeznaczone otrzymane środki.

Co ważne, nowe świadczenie dla niepełnosprawnych realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 roku, który dotyczył przepisów różnicujących prawo do wsparcia finansowego ze względu na datę powstania niepełnosprawności. Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje dotyczące zmian.

Nowe świadczenie dla niepełnosprawnych w 2025

Aby otrzymać świadczenie wspierające, osoby muszą spełnić kilka kryteriów. Podstawowym wymogiem jest ukończenie 18 roku życia oraz posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności. Dodatkowo wymagane jest posiadanie decyzji określającej poziom potrzeby wsparcia na co najmniej 70 punktów w specjalnej skali oceny wsparcia. To nowe świadczenie zostało wprowadzone na początku 2024 roku i udostępniane jest stopniowo, w trzech etapach, zależnych od stopnia potrzeby wsparcia:

1. Etap pierwszy rozpoczął się 1 stycznia 2024 roku. Obejmuje osoby, które uzyskały ocenę potrzeby wsparcia na poziomie od 87 do 100 punktów.

2. Etap drugi wejdzie w życie 1 stycznia 2025 roku i obejmie osoby z oceną w przedziale od 78 do 86 punktów.

3. Etap trzeci rozpocznie się 1 stycznia 2026 roku, obejmując osoby, których potrzeba wsparcia mieści się w przedziale od 70 do 77 punktów.

Jak widać, harmonogram reguluje czas wprowadzenia świadczenia w zależności od poziomu potrzeby wsparcia. Oceną zajmą się wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności na wniosek beneficjenta. Będzie miała wartość punktową w skali od 0 do 100 punktów. Nowe świadczenie dla niepełnosprawnych 2024 otrzymają osoby ze średnim poziomem wsparcia.

Co ważne, dodatkowy zasiłek jest kierowany bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością. Warto zwrócić uwagę, że na możliwość otrzymania świadczenia nie wpływa dochód na członka rodziny, moment powstania lub stopień niepełnosprawności, a także aktywność zawodową beneficjentów. Nowe wsparcie jest nieopodatkowane.

Kierowanie zasiłku bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością umożliwia podejmowanie aktywności zawodowej przez opiekunów. Wysokość ich zarobków nie wpłynie w żaden sposób na prawo i wysokość do nowego świadczenia. Należy również podkreślić, że opiekunowie oraz osoby z niepełnosprawnością będą mogły wspólnie podjąć decyzję o pozostaniu na świadczeniu pielęgnacyjnym według starych zasad.

Jeżeli beneficjenci postanowią zostać przy starym systemie i pobierać świadczenie pielęgnacyjne. Od 1 stycznia 2024 r., opiekunowie takich osób mogą pobierać świadczenie pielęgnacyjne, łącząc je z pracą zarobkową lub innymi dochodami, bez żadnych ograniczeń, a co za tym idzie bez wymogu rezygnacji z dotychczasowego zatrudnienia.

Nowe świadczenie dla niepełnosprawnych 2025

Aby otrzymać świadczenie wspierające, osoby muszą spełnić kilka kryteriów. Podstawowym wymogiem jest ukończenie 18 roku życia oraz posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności. Dodatkowo wymagane jest posiadanie decyzji określającej poziom potrzeby wsparcia na co najmniej 70 punktów w specjalnej skali oceny wsparcia. To nowe świadczenie zostało wprowadzone na początku 2024 roku i udostępniane jest stopniowo, w trzech etapach, zależnych od stopnia potrzeby wsparcia:

1. Etap pierwszy rozpoczął się 1 stycznia 2024 roku. Obejmuje osoby, które uzyskały ocenę potrzeby wsparcia na poziomie od 87 do 100 punktów.

2. Etap drugi wejdzie w życie 1 stycznia 2025 roku i obejmie osoby z oceną w przedziale od 78 do 86 punktów.

3. Etap trzeci rozpocznie się 1 stycznia 2026 roku, obejmując osoby, których potrzeba wsparcia mieści się w przedziale od 70 do 77 punktów.

Jak widać, harmonogram reguluje czas wprowadzenia świadczenia w zależności od poziomu potrzeby wsparcia. Oceną zajmą się wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności na wniosek beneficjenta. Będzie miała wartość punktową w skali od 0 do 100 punktów. Nowe świadczenie dla niepełnosprawnych 2024 otrzymają osoby ze średnim poziomem wsparcia.

Co ważne, dodatkowy zasiłek jest kierowany bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością. Warto zwrócić uwagę, że na możliwość otrzymania świadczenia nie wpływa dochód na członka rodziny, moment powstania lub stopień niepełnosprawności, a także aktywność zawodową beneficjentów. Nowe wsparcie jest nieopodatkowane.

Kierowanie zasiłku bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością umożliwia podejmowanie aktywności zawodowej przez opiekunów. Wysokość ich zarobków nie wpłynie w żaden sposób na prawo i wysokość do nowego świadczenia. Należy również podkreślić, że opiekunowie oraz osoby z niepełnosprawnością będą mogły wspólnie podjąć decyzję o pozostaniu na świadczeniu pielęgnacyjnym według starych zasad.

Jeżeli beneficjenci postanowią zostać przy starym systemie i pobierać świadczenie pielęgnacyjne. Od 1 stycznia 2024 r., opiekunowie takich osób mogą pobierać świadczenie pielęgnacyjne, łącząc je z pracą zarobkową lub innymi dochodami, bez żadnych ograniczeń, a co za tym idzie bez wymogu rezygnacji z dotychczasowego zatrudnienia.

Wysokość świadczenia wspierającego w 2025 roku

Kwota świadczenia wspierającego jest uzależniona od wysokości renty socjalnej, która stanowi podstawę do obliczeń i wynosiła 1780,96 zł na rok 2024. W związku z planowaną waloryzacją o 5,52% od 1 marca 2025 roku kwota ta wzrośnie do 1879,27 zł. Wysokość świadczenia wspierającego zależy od punktacji w ocenie potrzeby wsparcia, która decyduje o procencie renty socjalnej przyznawanym danej osobie.

Na 2025 rok przewidziane są następujące stawki:

- 220% renty socjalnej dla osób z potrzebą wsparcia na poziomie 95–100 punktów,

- 180% renty socjalnej dla osób w przedziale 90–94 punktów,

- 120% renty socjalnej dla osób w przedziale 85–89 punktów,

- 80% renty socjalnej dla osób w przedziale 80–84 punktów,

- 60% renty socjalnej dla osób w przedziale 75–79 punktów,

- 40% renty socjalnej dla osób z poziomem potrzeby wsparcia 70–74 punktów.

Przykładowe kwoty świadczenia wspierającego na 2025 rok

Od 1 stycznia do 1 marca 2025 roku osoby otrzymają świadczenia w następujących kwotach:

- 220% renty socjalnej (dla osób z oceną 95–100 punktów) wyniesie 3918 zł miesięcznie,

- 180% renty socjalnej (dla osób z oceną 90–94 punktów) wyniesie 3383 zł,

- 120% renty socjalnej (dla osób z oceną 85–89 punktów) wyniesie 2256 zł,

- 80% renty socjalnej (dla osób z oceną 80–84 punktów) wyniesie 1425 zł,

- 60% renty socjalnej (dla osób z oceną 75–79 punktów) wyniesie 1069 zł.

Od 1 marca 2025 roku, po uwzględnieniu waloryzacji, wysokość świadczeń wzrośnie:

- 220% renty socjalnej - 4135 zł,

- 180% renty socjalnej - 3207 zł,

- 120% renty socjalnej - 2138 zł,

- 80% renty socjalnej - 1504 zł,

- 60% renty socjalnej - 1128 zł.

Jakie dodatki dla niepełnosprawnych obowiązują w 2024 roku?

Wśród wielu podatników pojawiło się pytanie, co stanie się z obecnie obowiązującymi świadczeniami w obliczu nowych przepisów. Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje, jakie dodatki dla osób niepełnosprawnych będą nadal obowiązywały.

Jak wspomnieliśmy, każda osoba z niepełnosprawnością będzie miała możliwość wyboru między pozostaniem w dotychczasowym systemie a nowymi zasadami. Jeżeli beneficjent nie wybierze własnego świadczenia wspierającego, opiekun będzie mógł otrzymywać nadal zasiłek pielęgnacyjny. Należy jednak zwrócić uwagę na nowe zasady obowiązujące w tym przypadku.

Od 1 stycznia 2024 r. świadczenie pielęgnacyjne wynosi 2988 zł. Ponadto opiekunowie osób niepełnosprawnych mogą otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne bez konieczności rezygnowania z pracy zarobkowej ani ograniczania innych źródeł dochodu. Pozwala to na kontynuowanie dotychczasowego zatrudnienia bez żadnych przeszkód. Dodatkowo opiekunowie osób niepełnosprawnych będą otrzymywały nadal:

• specjalny zasiłek opiekuńczy,
• zasiłek dla opiekuna,
• rentę socjalną,
• dodatek rehabilitacyjny,
• zasiłek rodzinny,
• dodatek do świadczenia rodzinnego z tytułu rehabilitacji i kształcenia dziecka,
• dodatek pielęgnacyjny.

Od 1 stycznia 2024 r. został uchylony art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych regulujący zasady przysługiwania specjalnego zasiłku opiekuńczego. Oznacza to, że od tej daty specjalny zasiłek opiekuńczy nie jest już przyznawany nowo wnioskującym. To jednak nie oznacza, że wypłata specjalnego zasiłku opiekuńczego została całkowicie wstrzymana. Świadczenie to będzie nadal przyznawane wybranej grupie osób aż do 2025 roku. Powodem jest fakt, że osoby te złożyły wnioski wystarczająco wcześnie, dzięki czemu nabyły tak zwane prawa nabyte, które podlegają ochronie prawnej. Dlatego, zgodnie z przepisami przejściowymi, specjalny zasiłek opiekuńczy może być nadal przyznawany po 31 grudnia 2023 roku w określonych przypadkach, w ramach tych praw nabytych.

Specjalny zasiłek opiekuńczy wynosi aktualnie 620 zł miesięcznie. Obejmuje osoby niepodejmujące zatrudnienia lub zmuszone do rezygnacji z pracy na rzecz opieki. Wysokość miesięcznego zasiłku rodzinnego wynosi 95,00 zł na dziecko do 5 roku życia, 124,00 zł na dziecko pomiędzy 5 a 18 rokiem życia i 135,00 zł pomiędzy 18 a 24 rokiem życia. Dodatek z tytułu niepełnosprawności przysługuje w wysokości 90,00 zł na dziecko do 5 roku życia lub 110,00 zł na dziecko pomiędzy 5 a 24 rokiem życia.

Przyszłe zmiany i plany w zakresie świadczeń wspierających

Świadczenie wspierające zostało zaplanowane jako długoterminowy program pomocy finansowej, który będzie regularnie aktualizowany i dostosowywany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Dzięki stopniowemu wdrażaniu tego wsparcia, rząd ma możliwość lepszego dostosowania zakresu pomocy do rzeczywistych potrzeb i zasobów budżetowych. Celem nadrzędnym jest zapewnienie osobom niepełnosprawnym niezależności finansowej oraz zwiększenie ich możliwości uczestniczenia w życiu społecznym. W 2025 roku, z rozszerzeniem programu na osoby z niższą punktacją potrzeby wsparcia, więcej osób będzie mogło skorzystać z tej formy pomocy.

Procedura składania wniosków o świadczenie wspierające

Osoby, które chcą otrzymać świadczenie wspierające, najpierw powinny zgłosić się do wojewódzkiego zespołu ds. orzecznictwa (WZON)i tam złożyć wniosek o wydanie decyzji o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia. Wniosek o wydanie takiej decyzji można złożyć do: wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności lub powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. Dopiero potem można złożyć wniosek o świadczenie wspierające do ZUS. W celu uzyskania świadczenia, konieczne jest złożenie wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem jednego z trzech kanałów:

• platformę PUE ZUS, 

• portal informacyjno-usługowy Emp@tia, 

• bankowość elektroniczną.

Od 1 stycznia 2024 r., wnioski o świadczenie wspierające przyjmuje i rozpatruje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Osoby zainteresowane muszą posiadać aktualne orzeczenie o niepełnosprawności, które jest kluczowe do ustalenia poziomu wsparcia. Ważne jest również, aby dokumentacja medyczna była zgodna z obowiązującymi przepisami, ponieważ tylko na tej podstawie można otrzymać świadczenie.

Świadczenie wspierające a inne formy pomocy

Świadczenie wspierające jest tylko jednym z elementów systemu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. W 2025 roku rząd przewiduje także szereg innych form pomocy, takich jak zasiłki czy programy rehabilitacyjne, które mają uzupełniać świadczenie wspierające i umożliwiać osobom z niepełnosprawnościami większą autonomię. Osoby pobierające świadczenie wspierające mogą także korzystać z ulg podatkowych oraz programów refundacyjnych związanych z leczeniem i zakupem sprzętu medycznego.

Podsumowanie: Nowe świadczenie dla niepełnosprawnych – najważniejsze informacje

Poniżej znajdziesz krótkie podsumowanie najistotniejszych kwestii w obszarze świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów.

• Rząd przyjął projekt ustawy o wprowadzeniu dodatkowego świadczenia dla niepełnosprawnych. Będzie ono przysługiwało niezależnie od dochodów oraz innych form wsparcia.

• Pierwszy etap wdrożenia rozpoczął się 1 stycznia 2024 roku, wówczas świadczenie otrzymają osoby z niepełnosprawnościami z najwyższym poziomem potrzeby wsparcia. Jego wysokość jest równa 200% renty socjalnej.

• Drugi etap wdrożenia nastąpi 1 stycznia 2025 roku, wówczas świadczenie otrzymają osoby z niepełnosprawnościami ze średnim poziomem potrzeby wsparcia. Jego wysokość będzie równa 100% renty socjalnej.

• Trzeci etap wdrożenia nastąpi 1 stycznia 2026 roku, wówczas świadczenie otrzymają osoby z niepełnosprawnościami z kolejnym poziomem potrzeby wsparcia. Jego wysokość będzie równa 50% renty socjalnej.

• Za ocenę poziomu potrzeb będą odpowiedzialne wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności na wniosek beneficjenta.

• Ocena odbywa się na podstawie wartości punktowej w skali od 1 do 100 punktów. W pierwszym etapie otrzymają wsparcie osoby z niepełnosprawnościami, które otrzymają między 90 a 100 punktów.

• Co ważne, istnieje możliwość zachowania starego systemu, który obejmuje zasiłek pielęgnacyjny. Rząd przyjął projekt ustawy o wprowadzeniu dodatkowego świadczenia dla niepełnosprawnych. Będzie ono przysługiwało niezależnie od dochodów oraz innych form wsparcia.

• Osoby z niepełnosprawnościami będą mogły nadal korzystać z takich dodatków jak: specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna, rentę socjalną, dodatek rehabilitacyjny, zasiłek rodzinny, dodatek do świadczenia rodzinnego z tytułu rehabilitacji i kształcenia dziecka oraz dodatek pielęgnacyjny.

Jeżeli masz dodatkowe pytania dotyczące nowego świadczenia, możesz skorzystać ze wsparcia ekspertów Podatnik.info. Każdy użytkownik, który pobierze bezpłatny program, zyska dostęp do specjalistów z obszaru finansów, księgowości oraz prawa podatkowego. W okresie rozliczenia deklaracji PIT możesz skorzystać z 3 prostych sposobów na wypełnienie formularza i dopełnić formalności nawet w 5 minut. Sprawdź, co jeszcze możesz zyskać!

Podstawa prawna: Ustawa z 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym. Obwieszczenie ministra rodziny i polityki społecznej z 13 listopada 2023 r. w sprawie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego w roku 2024 (poz. 1224 Monitor Polski).