Okresowa emerytura kapitałowa – co to za świadczenie?
Osoby, które ukończyły wiek emerytalny w Polsce, otrzymują emeryturę na ogólnych zasadach. Niektórzy mają jednak szanse na uzyskanie dodatkowego świadczenia. Jest to okresowa emerytura kapitałowa. Nie wszyscy podatnicy wiedzą jednak, na czym polega to świadczenie i na jakich zasadach można je otrzymać. Na te pytania odpowiadają eksperci Podatnik.info.
Spis treści:
- Okresowa emerytura kapitałowa – co to?
- Czy emerytura kapitałowa jest korzystna?
- Okresowa emerytura kapitałowa – a co potem?
- Podsumowanie: okresowa emerytura kapitałowa
Okresowa emerytura kapitałowa – co to?
Reforma emerytalna wprowadzona w Polsce w 1998 roku stworzyła trzy filary systemu emerytalnego. Okresowa emerytura kapitałowa pojawiła się właśnie w tym akcie prawnym. Aktualnie reguluje ją ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku o emeryturach kapitałowych (Dz.U. z 2014 r., poz. 1097). Na tej podstawie kobietom w Polsce należy się emerytura kapitałowa.
Co to jest i kiedy się należy? Mowa o świadczeniu przeznaczonym głównie dla kobiet, które ukończyły 60 lat i nie osiągnęły jeszcze wieku 65 lat. Wypłata emerytury kapitałowej odbywa się z tak zwanego drugiego filaru systemu – czyli z otwartych funduszy emerytalnych (OFE). Świadczenie stanowi uzupełnienie emerytury podstawowej z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
W praktyce okresowa emerytura kapitałowa przysługuje osobom, które:
- osiągnęły wiek 60 lat (kobiety),
- mają prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tzw. emerytura podstawowa),
- posiadają środki na subkoncie ZUS lub w OFE, które przekraczają 20-krotność dodatku pielęgnacyjnego (czyli około 6 964,40 zł w 2025 roku).
Wypłaty z tytułu emerytury kapitałowej są ustalane na okres do momentu osiągnięcia przez kobietę 65. roku życia. Po tym czasie następuje przeliczenie świadczenia i wypłata tzw. emerytury docelowej – już w pełni zintegrowanej z systemem ZUS.
Podstawę prawną świadczenia stanowią przede wszystkim:
- ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2023 poz. 1251 z późn. zm.),
- ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz.U. 2022 poz. 2152),
- oraz akty wykonawcze i regulaminy ZUS.
Czy emerytura kapitałowa jest korzystna?
Seniorki, które spełniają wymagania wskazane w przepisach, często mają wątpliwości, jaką decyzję podjąć. Jedno z głównych pytań zadawanych przez beneficjentki to, czy emerytura kapitałowa jest korzystna. Poniżej analizujemy najistotniejsze kwestie.
Na pierwszy rzut oka okresowa emerytura kapitałowa może wydawać się dodatkowym i korzystnym świadczeniem. Rzeczywiście – dla kobiet, które gromadziły środki w OFE lub na subkoncie ZUS – stanowi ona realne uzupełnienie podstawowej emerytury, wypłacanej wcześniej niż emerytura docelowa.
Warto jednak mieć świadomość kilku kluczowych kwestii:
- świadczenie jest okresowe, co oznacza, że wypłacane jest tylko do 65. roku życia – później jego wartość jest włączana do docelowej emerytury i może ulec zmianie,
- jego wysokość zależy wyłącznie od zgromadzonych środków i długości okresu wypłat – im więcej środków i dłuższy okres wypłaty, tym niższe miesięczne kwoty,
- nie ma możliwości dziedziczenia tych środków – w przypadku śmierci świadczeniobiorcy w okresie wypłat, środki przechodzą do ZUS.
Warto zwrócić uwagę, że głównym celem świadczenia jest stworzenie przejściowej formy emerytury dla kobiet, finansowanej z części składek odłożonych na OFE. Podatnicy, którzy zdecydują się na to rozwiązanie, nie otrzymuje jeszcze prawa do dożywotniego, standardowego świadczenia.
Z punktu widzenia ekonomicznego okresowa emerytura kapitałowa jest neutralna – to po prostu wcześniejsza wypłata części zgromadzonych środków. Nie zwiększa łącznej sumy świadczeń, ale pozwala rozłożyć środki na więcej lat życia. Dla kobiet, które wcześniej kończą aktywność zawodową, może to być wygodna i potrzebna forma wsparcia finansowego.
Okresowa emerytura kapitałowa – a co potem?
Jak sama nazwa wskazuje, świadczenie jest rozwiązaniem przejściowym. Dlatego wśród beneficjentek pojawiają się wątpliwości dotyczące kwestii okresowa emerytura kapitałowa, a co potem.
Po osiągnięciu przez kobietę wieku 65 lat okresowa emerytura kapitałowa wygasa, a ZUS przelicza emeryturę na nowo. Wtedy następuje włączenie środków zgromadzonych na subkoncie lub w OFE do podstawy nowego świadczenia, które staje się emeryturą dożywotnią. Jest ona określana często jako emerytura docelowa.
Warto zwrócić uwagę na kilka istotnych zasad, które obejmują procedurę przejścia z okresowej emerytury kapitałowej na właściwą.
- Przeliczenie odbywa się z urzędu – nie trzeba składać dodatkowego wniosku.
- Nowa wysokość emerytury uwzględnia wcześniej wypłacone świadczenie kapitałowe.
- Po osiągnięciu 65 lat środki nie są już wypłacane osobno z OFE, ale w ramach jednej, skonsolidowanej emerytury z ZUS.
Dla niektórych może to oznaczać spadek wysokości miesięcznego świadczenia, szczególnie jeśli wcześniejsze wypłaty były znaczne. Z drugiej strony – system ten zapewnia przewidywalność i jednolitą wypłatę emerytury po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego.
Podsumowanie: okresowa emerytura kapitałowa
Poniżej analizujemy najistotniejsze kwestie omówione szczegółowo w artykule.
- Seniorkom w Polsce przysługuje okresowa emerytura kapitałowa. Co to jest? Świadczenie uzupełniające dla kobiet między 60. a 65. rokiem życia, które może być wypłacane z II filaru systemu emerytalnego – OFE lub subkonta ZUS. Stanowi dodatek do emerytury podstawowej z ZUS.
- Okresowa emerytura kapitałowa to świadczenie, które mogą otrzymać kobiety kończące 60 lat, posiadające prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wypłata jest możliwa, jeżeli kobieta zgromadziła środki przekraczające 20-krotność dodatku pielęgnacyjnego (ok. 6 964,40 zł w 2025 r.).
- Podstawą prawną do wypłaty emerytury kapitałowej są: ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, ustawa z 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych oraz akty wykonawcze i regulaminy ZUS.
- Czy emerytura kapitałowa jest korzystna? Świadczenie stanowi dodatkowe źródło dochodu przed osiągnięciem wieku 65 lat oraz możliwość wcześniejszego skorzystania z części zgromadzonych środków.
- Wśród ograniczeń związanych z emeryturą kapitałową warto zwrócić uwagę, że wysokość zależy od zgromadzonych środków i liczby miesięcy wypłat – im dłużej, tym niższe kwoty miesięczne.
- Warto zwrócić uwagę, że emerytura kapitałowa nie podlega dziedziczeniu. Środki po śmierci beneficjenta wracają do ZUS.
- Świadczenie jest neutralne finansowo – nie zwiększa całkowitej sumy emerytury, a jedynie rozkłada ją w czasie.
- Okresowa emerytura kapitałowa a co potem? W wieku 65 lat następuje automatyczne przeliczenie świadczenia. Emerytura staje się dożywotnia i w pełni wypłacana z ZUS. Wysokość emerytury może się zmienić – zależnie od wcześniejszych wypłat.
Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości, możesz skonsultować się z ekspertami Podatnik.info. Każdy użytkownik zyskuje możliwość zadania dowolnego pytania specjalistom z obszaru księgowości, finansów czy prawa podatkowego. Ponadto w okresie rozliczenia deklaracji rocznych PIT zapewniamy trzy rozwiązania, które umożliwią dopełnienie formalności nawet w 5 minut.
