Podatek od strat – zasady rozliczenia

2024-03-14

Podatek od strat nie musi oznaczać problemów finansowych. Może wiązać się z dużymi inwestycjami, na jakie zdecydowała się firma, by w perspektywie długofalowej zwiększyć swoje zyski. W efekcie występuje nierzadko sytuacja, kiedy przychody z konkretnego źródła są niższe od kosztów jego uzyskania.

Jakie zasady obowiązują, jeżeli chodzi o rozliczenie straty z lat ubiegłych? O czym należy pamiętać? Na te pytania odpowiadają eksperci Podatnik.info!

Spis treści:

• Podatek od strat – co to jest?
• Podatek od straty 2024 – jakie zasady obowiązują?
• Rozliczenie straty z lat ubiegłych – jak to zrobić?
• Podsumowanie: Podatek od strat – najważniejsze informacje

Podatek od strat – co to jest?

Podczas rozliczenia podatku dochodowego może okazać się, że kwota przychodu może być niższa od kosztów jego uzyskania. W takim przypadku mówimy o wystąpieniu straty podatkowej. Jak wspomnieliśmy, może wynikać to z poczynionych inwestycji na rozwój firmy. Czasami pojawia się również wskutek uzyskiwania niskich dochodów oraz problemów finansowych. To, jak należy rozliczyć podatek od strat, zależy między innymi od sposobu rozliczania z urzędem skarbowym.

Najważniejsze informacje na temat rozliczenie straty z lat ubiegłych znajduje się w ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1991 Nr 80 poz. 350) lub w ustawie z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 1992 Nr 21 poz. 86).

Dokładniejsza definicja stanowi, że strata podatkowa to różnica między przychodem a kosztami jego uzyskania powiększona o różnicę między wartością remanentu końcowego i początkowego (przychód – KUP + (rem. końcowy – rem. początkowy) = dochód / strata). Jeżeli wynik jest ujemny, oznacza to, że w danym roku podatkowym została poniesiona strata z działalności gospodarczej.

Może zdarzyć się, że tylko w jednym miesiącu występuje strata lub w jednym z okresów rozliczeniowych. Jeżeli podatnik rozlicza się rocznie, nie oznacza to obowiązku uwzględnienia jej w deklaracji podatkowej. Dopiero kiedy w stosunku rocznym pojawia się strata, wówczas występuje podatek od strat podlegający rozliczeniu w urzędzie skarbowym.

Podatek od straty 2024 – jakie zasady obowiązują?

Podstawową zasadą, o jakiej powinni pamiętać podatnicy, jest możliwość odliczenia straty od dochodu ze źródła, z którego została poniesiona. Oznacza to, że nie można uwzględnić jej w rozliczeniu wynagrodzenia ze stosunku pracy, jeżeli została poniesiona w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Gdy strata będzie dotyczyła przychodów z najmu mieszkania, również można ją rozliczyć wyłącznie w ramach tego źródła.

Podatnik, który wykaże w rozliczeniu rocznym podatek od straty 2024, może rozliczyć go w ciągu pięciu kolejnych lat podatkowych. Po tym czasie nie ma możliwości rozliczenia dotychczas nieuwzględnionej straty. Kolejną ważną zasadą jest możliwość rozliczenia wyłącznie do 50% wykazanej wcześniej straty. Wymusza to na podatniku rozłożenia odliczenia na co najmniej dwa lata. Co ważne, limit 50% odnawia się z każdym rokiem podatkowym. Niewykorzystany limit nie podlega kumulacji.

Odliczenie straty podatkowej z lat ubiegłych jest możliwe bez względu na formę prawną działalności. Jest możliwa zarówno w przypadku spółek osobowych, cywilnych, jak i własnej działalności gospodarczej. Należy jednak podkreślić, że możliwość rozliczenia straty zależy od formy opodatkowania.

• W przypadku opodatkowania ryczałtem nie możliwości rozliczenia kosztów uzyskania przychodów. Istnieje jednak możliwość odliczenia straty z innych źródeł, na przykład spółki cywilnej opodatkowanej na zasadach ogólnych czy podatkiem liniowym.
• Jeżeli podatnik jest opodatkowany na podstawie karty podatkowej, wówczas nie przysługuje mu możliwość rozliczenia podatku od straty.
• Strata poniesiona w ramach prowadzonej działalności nie może być łączona ze stratą od przychodów uzyskiwanych jako osoba fizyczna.
• Podatnik może rozliczyć stratę, jeżeli jego przychód jest opodatkowany według skali podatkowej lub podatkiem liniowym.

Rozliczenie straty z lat ubiegłych – jak to zrobić?

Jak wspomnieliśmy, podatek od strat można odliczyć w ciągu kolejnych pięciu lat, ale jego wysokość jest limitowana. Obowiązują dwie istotne zasady, według których podatnik ma możliwość uwzględnienia straty:

• w najbliższych kolejno następujących po sobie pięciu latach podatkowych, z tym że kwota odliczenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% tej straty, albo
• w jednym z kolejno następujących po sobie pięciu latach podatkowych, przy czym jednorazowe rozliczenie straty podatkowej nie może przekroczyć 5 mln zł (nadwyżka ponad 5 mln podlega odliczeniu w pozostałych latach pięcioletniego okresu, przy czym nie może być większa niż 50% kwoty poniesionej straty).

Spójrzmy na przykład, który pomoże zrozumieć obowiązujące zasady w praktyce.

Podatnik poniósł w 2022 roku stratę wynoszącą 10 000 zł.

• Może rozliczyć ją w ciągu pięciu kolejnych lat podatkowych.
• Maksymalna kwota odliczenia w pierwszym roku wynosi 5 000 zł, czyli 50% straty.
• Jednorazowe rozliczenie straty podatkowej jest możliwe w wysokości 10 000 zł w jednym z kolejno następujących po sobie pięciu lat.
• Podatnik może rozliczyć stratę w dwóch kolejno następujących po sobie latach, a kwota odliczenia będzie wynosiła w obu przypadkach 5 000 zł. W tym przypadku spełnimy warunek maksymalnej kwoty odliczenia wynoszącej 50%.
• Podatnik może również zdecydować się na odliczenie w pierwszym roku 50% straty, czyli 5 000 zł, a następnie w drugim roku – 2000 zł, w trzecim roku – 1000 zł, czwartym roku – 500 zł oraz piątym roku – 1 500 zł.

Jak widać, rozliczenie straty podatkowej jest możliwe na kilka różnych sposobów. Od podatnika zależy, jaki będzie optymalny dla jego indywidualnej sytuacji. Podatek od straty 2024 należy uwzględnić w zeznaniu rocznym:

• PIT-36 przeznaczonym dla podatników rozliczających swój dochód na zasadach ogólnych w części F w polu numer 198. Podatnik musi uwzględnić zarówno źródło, jak i kwotę straty podatkowej. Łączną kwotę strat z danego roku podatkowego uwzględnia się w polu numer 90;
• PIT-36L przeznaczonym dla podatników rozliczających swój dochód podatkiem liniowym w części F w polu numer 39. Podatnik musi również uwzględnić zarówno źródło, jak i kwotę straty Łączną kwotę strat z danego roku podatkowego uwzględnia się w polu numer 31;
• PIT-37 przeznaczonym dla osób fizycznych rozliczających swój dochód na zasadach ogólnych uwzględnia stratę w części E.1. w polu przypisanym do konkretnego źródła dochodu. W tym przypadku należy wykazać w deklaracji wyłącznie kwotę.

Podsumowanie: Podatek od strat – najważniejsze informacje

Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie związane z rozliczeniem straty z lat ubiegłych.

• Podatek od strat dotyczy sytuacji, kiedy koszty uzyskania przychodu są wyższe od jego kwoty. W takiej sytuacji podatnik może odliczyć stratę, obniżając należny podatek dochodowy.
• Odliczenie straty z lat ubiegłych jest możliwe wyłącznie w ramach źródła przychodu, z którego powstała.
• Rozliczenie straty z lat ubiegłych jest możliwe w ciągu kolejnych następujących po sobie pięciu lat.
• Maksymalna kwota odliczenia wynosi 50% straty z lat ubiegłych.
• Podatnik może zdecydować się jednak na jednorazowe rozliczenie straty podatkowej w jednym roku następującym po pięciu kolejnych latach po wykazaniu straty. W takim przypadku odliczenie nie może przekraczać 5 mln zł. Jeżeli strata jest wyższa, pozostałą kwotę należy rozliczyć w kolejnych latach.
• Odliczenie straty podatkowej jest możliwe niezależnie od formy prawnej prowadzonej działalności. Należy jednak zwrócić uwagę na formę opodatkowania. Odliczenie jest możliwe w przypadku przychodu opodatkowanego podatkiem liniowym (PIT-36L) lub na zasadach ogólnych (PIT-36).

Jeżeli masz dodatkowe pytania lub wątpliwości dotyczące odliczenia straty podatkowej z lat ubiegłych, możesz skorzystać z pomocy naszych ekspertów. Każdy użytkownik darmowego programu Podatnik.info ma możliwość skonsultowania swojej sytuacji ze specjalistami z obszaru księgowości, finansów czy prawa podatkowego.

Ponadto w okresie rozliczenia deklaracji podatkowych, zapewniamy możliwość skorzystania z trzech rozwiązań umożliwiających dopełnienie formalności nawet w 5 minut! Sprawdź, co jeszcze zapewnia bezpłatny program Podatnik.info!