Podatek rolny – 1,5% na związki zawodowe
Wraz z wejściem nowelizacji o podatku rolnym, od 1 stycznia 2024 roku część podatku rolnego będzie można przekazywać związkom zawodowym rolników indywidualnych, Krajowemu Związkowi Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych lub związkom rewizyjnym zrzeszającym rolnicze spółdzielnie produkcyjne - spełniającym pewne warunki.
Ustawa ma na celu umożliwienie finansowania związków zawodowych rolników indywidualnych, poprzez przekazanie przez podatników podatku rolnego będących osobami fizycznymi, 1,5% należnego podatku rolnego na rzecz wybranego rolniczego związku zawodowego.
Podatek rolny - zmiany od 1 stycznia 2024r.
Z początkiem 2024 r. w życie wejdzie nowelizacja ustawy o podatku rolnym, w której przewidziano możliwość przekazywania 1,5 proc. należnego podatku rolnego na rzecz związków zawodowych rolników indywidualnych. Zmiany zostaną wprowadzone na mocy ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r., poz. 1450).
Podatnicy będą mogli przekazać 1,5 proc. na takich samych zasadach jak przy przekazywaniu części podatku dochodowego organizacjom pożytku publicznego.
Zgodnie z nowymi przepisami, pieniądze z 1,5 proc. podatku rolnego będą przekazywane przez organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia gruntów. Wymagany będzie przy tym wniosek podatnika podatku rolnego będącego osobą fizyczną lub podatnika podatku rolnego będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną.
Ze środków będą mogły skorzystać uprawnione podmioty.
Podmioty uprawnione i wymogi
Podmioty uprawnione muszą znajdować się na liście prowadzonej przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Nie mogłyby na nią trafić nowo utworzone organizacje, ponieważ najpierw musiałyby one figurować w Krajowym Rejestrze Sądowym przez co najmniej 5 lat. Aby otrzymać wpłaty z 1,5 proc. podatku, uprawnione podmioty muszą dodatkowo spełnić wymogi co do struktur organizacyjnych:
1) związek zawodowy rolników indywidualnych (na podstawie art. 8b ust. 1 ustawy z 7 kwietnia 1989 r. o związkach zawodowych rolników indywidualnych), który:
- został wpisany do rejestru co najmniej 6 lat przed dniem 1 stycznia danego roku podatkowego;
- ma na dzień 1 stycznia danego roku podatkowego struktury organizacyjne co najmniej w 10 województwach i co najmniej w 3 powiatach w każdym z tych województw, a liczba członków tego związku w każdym z powiatów wynosi co najmniej 30;
- źródłem finansowania jego działalności są wpłaty ze składek członkowskich, gdzie roczna składka członkowska wynosi co najmniej 50 zł.
2) Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych (na podstawie art. 35a ust. 1 ustawy z 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników), który:
- został wpisany do KRS co najmniej 6 lat przed 1 stycznia danego roku podatkowego;
-posiada na dzień 1 stycznia danego roku podatkowego struktury w co najmniej 10 województwach i co najmniej 3 powiatach, w każdym z tych województw, a liczba członków każdego koła wynosi co najmniej 30 osób, źródeł finansowania działalności są wpłaty ze składek członkowskich przy czym roczna składka wynosi co najmniej 50 zł.
3) związek rewizyjny zrzeszający rolnicze spółdzielnie produkcyjne, (na podstawie art. 257a ust. 1 ustawy z 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze), który:
- został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego co najmniej 6 lat przed dniem 1 stycznia danego roku podatkowego;
- ma na dzień 1 stycznia danego roku podatkowego członkowskie rolnicze spółdzielnie produkcyjne co najmniej w 10 województwach i w co najmniej 3 powiatach w każdym z tych województw, a łączna liczba członków tych spółdzielni wynosi co najmniej 1500 osób.
Związki, które będą chciały być uprawnione do otrzymania 1,5% podatku rolnego, muszą złożyć wniosek o wpis do 20.01.2024 r. (art. 6 ustawy nowelizującej), a także spełniać warunki określone w nowelizacji.
Środki finansowe uzyskane z 1,5 proc. podatku rolnego będą mogły być wykorzystane wyłącznie na działalność statutową tych związków.
Ustawa przewiduje, że gminy będą mogły liczyć na wyrównanie z budżetu państwa utraconych dochodów z tytułu przekazania 1,5 proc. podatku należnego na rzecz podmiotów uprawnionych.
Wniosek o przekazanie 1,5% podatku rolnego
Wniosek o przekazanie 1,5% należnego podatku będzie można składać w terminie od dnia 1 marca do dnia 15 listopada roku podatkowego. Będzie go można złożyć także w wersji elektronicznej - online.
Środki finansowe stanowiące 1,5% podatku należnego, organy podatkowe będą przekazywać na rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej wybranego przez podatnika podmiotu uprawnionego, jednorazowo w terminie do dnia 31 grudnia roku podatkowego. Warunkiem przekazania wsparcia 1,5% podatku jest zapłata w pełnej wysokości podatku należnego stanowiącego podstawę obliczenia tej kwoty.
Zasady ustalania podatku rolnego
Podstawą do obliczenia wysokości podatku rolnego jest przede wszystkim powierzchnia gruntu, a drugim kryterium jest cena skupu żyta, obliczana według średniej za okres 11 ostatnich kwartałów.
Dodatkowo, stawka podatku różni się w zależności od tego, czy dotyczy gospodarstwa rolnego czy innego gruntu, które nie jest gospodarstwem, ale podlega opodatkowaniu. Warto pamiętać, że gospodarstwo rolne to obszar, który posiada status użytku rolnego, o powierzchni większej niż 1 ha lub ha przeliczeniowy, na którym prowadzona jest wyłącznie działalność rolnicza.
Jeżeli grunt rolny nie spełnia tych kryteriów, ponieważ np. służy nie tylko uprawie albo jest mniejszy niż 1 ha, należy opłacić inny podatek niż za typowe gospodarstwo rolne.
W przypadku gospodarstw stawka podatku rolnego to równowartość pieniężna 2,5 kwintali żyta od hektara przeliczeniowego lub za pozostałe grunty rolne, które podlegają podatkowi rolnemu stawka jest obliczana w odniesieniu do ceny skupu 5 kwintali żyta od 1 hektara. Stawki podatku zależą od średniej ceny skupu żyta za 11 kwartałów przed kwartałem, który poprzedza rok podatkowy. Wysokość ceny skupu żyta ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w „Monitorze Polskim” do 20 października roku, który poprzedza rok podatkowy.
Ile wynosi podatek rolny w 2023
W 2023 roku podatek rolny wynosi do 185,125 zł za 1 hektar przeliczeniowy gruntów gospodarstw rolnych oraz do 370,25 zł za 1 hektar pozostałych gruntów. Jednak te stawki mogą być różne w zależności od gminy, w której znajduje się grunt.
Terminy i sposoby płatności
Przypominamy, że podatek rolny płatny jest w 4 proporcjonalnych ratach do czasu trwania obowiązku podatkowego: do 15 marca, do 15 maja, do 15 września, do 15 listopada.
Jeśli kwota całego, należnego podatku nie przekracza 100 zł, podatek płatny jest jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty. Obliczony w deklaracji podatek należy wpłacać na rachunek budżetu miasta. Podatek rolny można opłacić osobiście gotówką lub przelewem, bez wychodzenia z domu.
Warto skorzystać z Programu PIT pro 2023/2024 dzięki któremu można rozliczyć każdy rodzaj druków PIT w tym: podatek rolny.
Powstanie i wygaśnięcie obowiązku podatkowego
Obowiązek podatkowy zaczyna obowiązywać z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik objął grunt: na własność, w samoistne lub zależne posiadanie, lub w wieczyste użytkowanie. Obowiązek podatkowy wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć te okoliczności.
Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek rolny za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał ten obowiązek.
Jak złożyć deklarację?
Osoby fizyczne mają w obowiązku złożyć właściwemu organowi podatkowemu (wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta) właściwemu ze względu na miejsce położenia gruntów, informacje o gruntach, sporządzone na formularzach według ustalonego wzoru– IR1 dla osób fizycznych i DR1 dla osób prawnych z odpowiednimi załącznikami, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku rolnego lub o zaistnieniu zmian. Obowiązek składania informacji o gruntach oraz deklaracji na podatek ciąży także na podatnikach, którzy korzystają ze zwolnień i ulg. Dokumenty te można złożyć drogą elektroniczną.
