Przeciętne wynagrodzenie 2022/2023
Rząd przyjął projekt ustawy budżetowej na rok 2023, przedłożony przez ministra finansów. Wojna Rosji z Ukrainą, inflacja, a także pandemia COVID-19 negatywnie wpływają na stan gospodarki w wielu państwach. Poza ustaleniem łącznej wartości dochodów budżetu państwa, płacy minimalnej wskazano także m.in. kwotę prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Ile wynosi przeciętne wynagrodzenie w 2022 r?
Podmiotem odpowiedzialnym za obliczenie przeciętnego wynagrodzenia jest Główny Urząd Statystyczny, który cyklicznie co miesiąc, kwartał i rok publikuje informacje na temat wysokości średniej krajowej w danym okresie. Zgodnie z danymi podanymi przez GUS, przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w październiku 2022 r. wyniosło 6.687,92 zł. W porównaniu z latami poprzednimi, średnie wynagrodzenie pnie się cały czas w górę. Dokładne statystyki za 2o22 r. przedstawiają się następująco:
- w I kwartale - 6235,22 zł,
- w II kwartale - 6156,25 zł,
- w III kwartale - 6480,67 zł.
Mimo rosnących wynagrodzeń Polaków nie należy zapominać, że nasze wypłaty pochłaniane są przez rekordowy wskaźnik inflacji, której poziom za poprzedni miesiąc wyniósł aż 17,9% (źródło GUS). To najwyższy poziom inflacji od grudnia 1996 r.
Ile będziemy zarabiać w 2023 r?
W projekcie o budżecie na 2023 r. (druk sejmowy nr 2653) w art. 24 wskazano, że w nadchodzącym roku prognozowane przeciętne wynagrodzenie wyniesie 6 935 zł brutto (w 2022 r. wynosi 5 922 zł). Jaki wpływ na wartość naszych wypłat mają obecnie obowiązujące przepisy podatkowe wprowadzone w drodze nowego Polskiego Ładu?
Jak wylicza się przeciętne wynagrodzenie?
Średnie wynagrodzenie oblicza się, dzieląc wynagrodzenia naliczone za okres sprawozdawczy przez liczbę pracowników, z wyłączeniem osób przebywających na urlopie macierzyńskim. Jest ono podawane w kwocie brutto czyli razem z podatkiem dochodowym oraz składkami na ubezpieczenie emerytalne, chorobowe i rentowe.
Przy ustalaniu przeciętnego wynagrodzenia pod uwagę bierze się wszystkie pensje, a więc zarówno te najniższe, jak również te, które są uzyskiwane przez osoby najlepiej zarabiające, które niejednokrotnie sięgają dziesiątek czy nawet setek tysięcy złotych.
Warto wziąć pod uwagę, że GUS podczas wyliczenia średniego wynagrodzenia nie uwzględnia:
- wynagrodzeń z małych i jednoosobowych przedsiębiorstw,
- dochodów osób pracujących na umowach cywilnoprawnych,
- wynagrodzeń w administracji publicznej.
Na co wpływa przeciętne wynagrodzenie?
Kwota przeciętnego wynagrodzenia wyznacza podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy opłacającego je na ogólnych zasadach albo w ramach tzw. małego ZUS zależnego od dochodu. Dla przedsiębiorcy opłacającego składki na ubezpieczenia społeczne na ogólnych zasadach podstawę ich wymiaru stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% przewidywanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych.
Natomiast dla przedsiębiorcy opłacającego składki na ubezpieczenia społeczne w ramach tzw. małego ZUS podstawa wymiaru składek społecznych nie może m.in. przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego na dany rok kalendarzowy. Jeśli w toku dalszych prac legislacyjnych kwota przewidywanego przeciętnego wynagrodzenia nie ulegnie zmianie, to w 2023 r. najniższa podstawa wymiaru składek społecznych dla wspomnianego przedsiębiorcy wyniesie 6935 zł × 60% czyli 4161 zł (w 2022 r. wynosi ona 3553,20 zł).
Przeciętne wynagrodzenie a składki ZUS
Kwota przewidywanego przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej jest elementem składowym przy ustalaniu podstaw wymiaru składek ZUS.
Podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych nie może przekroczyć w danym roku kalendarzowym 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej. Jest to określone w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach. Jeśli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone, wówczas wynagrodzenie to wylicza się w oparciu o średnie miesięczne wynagrodzenie z III kwartału poprzedniego roku. Podstawa wymiaru składek w 2023 r. wyniesie 208 050 zł (w 2022 r. - 177 660 zł). Oznacza to, że wzrosną koszty zatrudnienia po stronie pracodawcy nawet o ok. 4 900 zł w skali roku i obciążenia po stronie pracownika o ok. 3 400 zł rocznie.
Suma składek na ubezpieczenia społeczne w 2023 r. wzrośnie i wyniesie 1 418,48 zł (w 2022 r. – 1 211,28 zł), co w skali roku spowoduje wyższe koszty o ok. 2 400 zł.
Wzrośnie także podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, która nie może przekraczać 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia rocznego limitu podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych (art. 20 ust. 1-3 ustawy systemowej). W 2023 r. miesięczne ograniczenie podstawy wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe wyniesie 6 935 zł × 250% czyli w sumie 17 337,50 zł (w 2022 r. wynosi ono 14 805 zł).
Zwiększy się również podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe m.in. osób przebywających na urlopie wychowawczym i osób sprawujących osobistą opiekę nad dzieckiem, która stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Przeciętne wynagrodzenie - wartość netto
Wzrost wartości przeciętnego wynagrodzenia nie oznacza, że nasza wypłata na „rękę” będzie większa adekwatnie do podwyżki. Wraz z Nowym Ładem zmienił się sposób obliczania wartości składki zdrowotnej (przykładowo dla podatników na skali podatkowej jest to 9% od osiąganego dochodu). Wprowadzona została wyższa kwota wolna od podatku (30 tyś. złotych) dla osób zatrudnionych na umowę o pracę i niższy I próg podatkowy (12% dla dochodu nieprzekraczającego 120 tyś. złotych rocznie).
Średnie wynagrodzenie netto jest znacznie niższe niż brutto. Od przeciętnego wynagrodzenia, należy zatem odjąć podatek, składki społeczne (emerytalną, rentową, chorobową) oraz składkę zdrowotną. Po odliczeniu wyżej wymienionych pomniejszeń, przy kwocie 6935 zł brutto na umówię o pracę, „na rękę” powinniśmy otrzymać - 5058 zł.
Minimalne wynagrodzenie za pracę
Przy ustalaniu przeciętnego wynagrodzenia trzeba pamiętać, że wciąż spora grupa pracowników otrzymuje minimalne wynagrodzenie za pracę. Jej wartość, a także minimalnej stawki godzinowej również poszła w górę. Potwierdzili to Premier Mateusz Morawiecki oraz Minister Rodziny i Polityki Społecznej Marlena Maląg podczas konferencji prasowej 13-go września.
Minimalne wynagrodzenie za pracę:
- od 1 stycznia 2022 r. - 3010,00 zł,
- od 1 stycznia 2023 r. do 30 czerwca 2023 r. - 3490 zł,
- od 1 lipca 2023 r. - 3600 zł.
Minimalna stawka godzinowa wyniesie:
- 22,80 zł brutto – od 1 stycznia 2023 r,
- 23,50 zł brutto – od 1 lipca 2023 r.
Tak wynika z rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 1952).
