Renta planistyczna – czym jest i kogo obowiązuje?

2023-10-22

Każdy właściciel nieruchomości ma obowiązek uregulowania podatku. Warto jednak wiedzieć, że to nie jedyna opłata, która może się pojawić. Przykładowo wzrost wartości nieruchomości wiąże się w niektórych przypadkach z dodatkowymi zobowiązaniami takimi jak renta planistyczna. Jak to działa? Kiedy może pojawić się taka opłata? Kto musi ją zapłacić? Sprawdź!

Spis treści:

• Renta planistyczna – co to jest?
• Podatek od wzrostu wartości nieruchomości – kto musi go zapłacić?
• Renta planistyczna – najważniejsze informacje i zasady
• Podsumowanie: Podatek od wzrostu nieruchomości lub gruntu – wszystko, co musisz wiedzieć

Renta planistyczna – co to jest?

Wartość nieruchomości zależy od wielu czynników. Część z nich zależy od działań właścicieli takich jak: remont, termomodernizacja czy wszelkiego rodzaju unowocześnianie budynku. Warto jednak zwrócić uwagę także na czynniki zewnętrzne. Jednym z nich jest uchwalenie lub zmiana Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego. Pod tą nazwą kryje się uchwała rady miasta lub miny, w której ustala się przeznaczenie i sposób zagospodarowania terenu.

W akcie prawnym znajdują się informacje, co można wybudować, maksymalna wysokość budynku, lokalizacja dojazdu do nieruchomości czy też planowane lub możliwe inwestycje obok nieruchomości. Dlaczego o tym wspominamy? Zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717), jeżeli w związku z uchwaleniem lub zmianą Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego wzrośnie wartość nieruchomości, wówczas może pojawić się obowiązek uregulowania opłaty, jaką jest renta planistyczna.

Każda zmiana wprowadzona przez jednostkę samorządu terytorialnego może wpłynąć na wzrost lub spadek wartości nieruchomości.  Jeżeli będzie ona wyższa, wójt/burmistrz/prezydent miasta zobligowany jest do pobrania jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości wynikającej z uchwalenia Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego. Co ważne, nie każdy właściciel nieruchomości będzie musiał uregulować należność, jaką jest renta planistyczna. Szczegółowe informacje na ten temat prezentujemy poniżej.

Na zmianę wysokości wartości nieruchomości może mieć: przeznaczenie gruntów, wytyczne wobec zabudowy, charakterystyka obiektu czy plany tworzenia dodatkowej infrastruktury miejskiej. Jeżeli wartość nieruchomości obniży się w wyniku decyzji organu jednostki samorządowej, wówczas podatnik ma prawo do ubiegania się o odszkodowania z tego tytułu.

Podatek od wzrostu wartości nieruchomości – kto musi go zapłacić?

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, podatek od wzrostu wartości nieruchomości jest pobierany w momencie sprzedaży nieruchomości. Warto jednak podkreślić, że zbycie musi nastąpić przed upływem 5 lat od dnia wejścia w życie Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, aby samorządowa jednostka terytorialna mogła naliczyć opłatę. Jeżeli sprzedaż nastąpi później, wówczas nie powstaje zobowiązanie wynikające ze zmian lub nowej uchwały.

Renta planistyczna to zobowiązanie, którego płatnikiem jest właściciel lub użytkownik wieczysty zbywanej nieruchomości. Co ważne, opłata dotyczy wzrostu wartości zarówno gruntu, domu jednorodzinnego, jak i mieszkania czy lokalu. W związku z tym można spotkać się z różnymi nazwami powstałego zobowiązania, na przykład podatek od wzrostu wartości działki, podatek od wzrostu wartości nieruchomości czy też opłata planistyczna.

Jeżeli podatnik planuje sprzedaż i szuka sposobu na uniknięcie dodatkowych kosztów, warto wstrzymać się z transakcją do 5 lat od uchwalenia nowego Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego. Nie ma możliwości umorzenia, odroczenia czy rozłożenia na raty powstałej opłaty. Z obowiązku uregulowania zobowiązania mogą być jednak zwolnione osoby, które zbyły nieruchomość w wyniku darowizny.

Podsumowując, właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości będzie zobowiązany do opłacenia opłaty planistycznej, jeżeli wystąpiły jednocześnie:

• wzrost wartości nieruchomości w wyniku uchwalenia Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego,
• określenie procentowego wzrostu wartości nieruchomości, według którego zostanie określona wysokość opłaty planistycznej,
• zbycie nieruchomości przez dotychczasowego właściciela lub użytkownika wieczystego przed upływem 5 lat od daty wejścia w życie uchwalonego Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego.

Renta planistyczna – najważniejsze informacje i zasady

Jedno z pytań, które pojawia się wśród podatników planujących sprzedaż nieruchomości przed upływem 5 lat od wejścia w życie Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, dotyczy wysokości opłaty. Wysokość opłaty zależy przede wszystkim od różnicy między wartością nieruchomości przed uchwaleniem wspomnianego aktu prawnego a wartością po jego wejściu w życie.

Renta planistyczna jest obliczana na podstawie stawki umieszczonej obligatoryjnie w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego uchwalonym przez jednostkę samorządową. Dokument powinien zawierać więc wartość procentową wzrostu wartości nieruchomości.

Stawka wprowadzona przez Radę Miasta lub Radę Gminy nie może być wyższa niż 30%. Jeżeli wartość nieruchomości wzrosła, a podatnik ma obowiązek uregulowania opłaty planistycznej, na podstawie aktu notarialnego przekazanego przez notariusza, rozpoczyna się proces ustalania opłaty. W oparciu o stawkę procentową określoną w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego zostanie wydana decyzja o wysokości renty planistycznej.

Spójrzmy na przykład. Organ jednostki samorządowej ustalił maksymalną wysokość renty planistycznej, czyli 30%. Wartość nieruchomości wzrosła o 18 000 zł. W efekcie właściciel nieruchomości decydujący się na sprzedaż przed upływem 5 lat będzie zobowiązany do uiszczenia opłaty w wysokości 5 400 zł.

Właściciel nieruchomości może samodzielnie złożyć wniosek do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o ustalenie wysokości opłaty renty planistycznej. Do złożonego dokumentu należy dołączyć aktualny odpis księgi wieczystej oraz dowód zapłaty należnej opłaty skarbowej.

Warto zaznaczyć, że wzrost wartości nieruchomości jest ustalany przez rzeczoznawcę majątkowego z uprawnieniami operata szacunkowego. Ponadto podatek od wzrostu wartości działki czy nieruchomości jest opłatą jednorazową! Jeżeli podatnik uważa, że opłata została naliczona niesłusznie, wówczas ma 14 dni na odwołanie się od decyzji.

Podsumowanie: Podatek od wzrostu nieruchomości lub gruntu – wszystko, co musisz wiedzieć

Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie omówione szczegółowo w artykule.

• Renta planistyczna wynika ze wzrostu wartości nieruchomości wskutek uchwalenia lub zmiany Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego.
• Opłata planistyczna może dotyczyć zarówno wzrostu wartości budynku, domu, mieszkania, jak i gruntu.
• Stawka procentowa wzrostu wartości nieruchomości, która jest podstawą ustalenia wysokości renty planistycznej, może wynosić maksymalnie 30%.
• Renta planistyczna jest opłatą jednorazową.
• Obowiązek zapłaty podatku od wzrostu nieruchomości lub gruntu spoczywa na właścicielu czy też użytkowniku wieczystym, który zdecyduje się na sprzedaż w ciągu 5 lat od dnia wejścia w życie zmienionego lub uchwalonego Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego.
• Opłatę planistyczną pobiera wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
• Aby podatek mógł zostać naliczony i pobrany, musi nastąpić jednocześnie wzrost wartości nieruchomości wynikający z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, określenie stawki procentowej wzrostu wartości nieruchomości oraz jej zbycie przez dotychczasowego właściciela lub użytkownika wieczystego.
• Postępowanie w sprawie ustalenia opłaty planistycznej następuje z urzędu.
• Wpływ na zmianę wartości nieruchomości może mieć: przeznaczenie gruntów, wytyczne wobec zabudowy, charakterystyka obiektu czy plany tworzenia infrastruktury miejskiej.
• Jeżeli wartość nieruchomości spadła w wyniku wprowadzonych zmian, wówczas właściciel może ubiegać się o odszkodowanie.

Jeżeli masz wątpliwości dotyczące renty planistycznej, możesz skontaktować się z naszymi specjalistami. Każdy użytkownik bezpłatnego programu Podatnik.info może zadać dowolne pytanie ekspertom z zakresu prawa podatkowego, księgowości lub finansów. W okresie składania deklaracji podatkowych umożliwiamy skorzystanie z trzech sposobów dopełnienia formalności. Dzięki temu możesz złożyć swój PIT nawet w 5 minut! Sprawdź, co jeszcze zapewnia darmowy program Podatnik.info!