Rolowanie zaliczek a PIT 2022 – o co chodzi?

2023-03-23

Polski Ład 1.0 spowodował długoterminowe konsekwencje, które stały się tematem wielu dyskusji. Jednym z mechanizmów wprowadzonych w celu zredukowania negatywnych skutków zmian było rolowanie zaliczek na podatek. Nowe przepisy wywołały kolejne wątpliwości wśród podatników. Na czym polega ten mechanizm? Jak wpływa na roczne rozliczenie PIT 2022?

Spis treści:

• Rolowanie zaliczek – co to znaczy?
• Rolowanie podatku 2022 – to warto wiedzieć!
• Rolowanie podatku – przykłady 2022
• Podsumowanie: Rolowanie podatku – najważniejsze informacje

Rolowanie zaliczek – co to znaczy?

Od 2021 roku rząd wprowadzał liczne zmiany podatkowe, a każda z nich niosła za sobą poważne konsekwencje. Część z nich wynikała z Polskiego Ładu 2.0 oraz miała na celu poprawę sytuacji finansowej podatników, jednak w licznych przypadkach efekt okazał się inny. Odpowiedzią rządu na tę sytuację było rozporządzenie Ministra Finansów z 7 stycznia 2022 roku w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (Dz.U. 2022 poz. 28).

Następnie zostały wprowadzone kolejne zmiany podatkowe, które obowiązywały od 1 lipca 2022 roku. W efekcie pojawia się pytanie: w jaki sposób obliczyć zaliczki na podatek? Odpowiedź na to pytanie znajduje się we wspomnianym wyżej rozporządzeniu. Według nowych zasad należało obliczyć podatek dochodowy dwutorowo.

• Pierwszy etap to obliczenie zaliczek na podatek dochodowy zgodnie z przepisami wprowadzonymi od 1 stycznia 2022 roku, czyli zgodnie z przepisami ustawy, w brzmieniu obowiązującym w roku, w którym zaliczka jest pobierana,
• Drugim etap to obliczenie zaliczek na podatek dochodowy za ten sam okres, ale na zasadach obowiązujących wcześniej. W tym przypadku należy wziąć pod uwagę przepisy ważne na dzień 31 grudnia 2021 roku, pomniejszoną o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Celem tych działań było uniknięcie problemów z prawidłowym wyliczeniem zaliczek na podatek dochodowy. Jeżeli między kwotą obliczoną w pierwszym etapie oraz drugim pojawiała się różnica, wówczas następuje tzw. rolowanie zaliczek.

Gdy zaliczka naliczona według obecnych przepisów była wyższa od poprzednio obowiązujących, w myśl nowych zasad podatnik musiał uregulować różnicę. Z kolei niższa kwota wpłacona do urzędu skarbowego zobowiązywała organ do zwrotu wpłaconej nadwyżki. Rolowanie podatku 2022 miało przede wszystkim wpływ na wysokość zaliczek należnych, które pobiera płatnik. Zrolowaną kwotę określa się jako nienależną, ponieważ termin jej płatności został przesunięty.

W okresie rolowania należało wskazać zaliczkę, którą faktycznie podatnik opłacił. Zrolowana, czyli odroczona kwota nie powinna znaleźć się w deklaracji PIT. Jeżeli wystąpiłaby ujemna kwota różnicy, czyli zaliczki nie były odprowadzone, wówczas należy uwzględnić je w zeznaniu podatkowym wyłącznie w przypadku uregulowania niedopłaty w danym okresie rolowania. W takim przypadku znajdzie się ona również w deklaracji PIT-11.

Za okres, gdy rolowanie podatku obowiązywało, należało uwzględnić zaliczki obliczone według zasad obowiązujących 31 grudnia 2021 roku. Jeżeli wystąpiła nieuregulowana ujemna różnica w okresie rolowania, wówczas nie pojawiała się ona w informacji PIT-11. Oznacza to, że nie zostanie także uwzględniona w rocznym zeznaniu podatkowym. Co ważne, rolowanie podatku 2022 nie obejmowało podatników obliczających zaliczki samodzielnie.

Jeżeli zaliczka na podatek została zrolowana, wówczas należało pobrać powstałą w kolejnych miesiącach niedopłatę z nadwyżki z poprzedniego okresu. Gdy taka sytuacja nie miała miejsca, wówczas miała ona zostać rozliczona w rocznym zeznaniu podatkowym.

Rolowanie podatku 2022 – to warto wiedzieć!

Mechanizm rolowania zaliczek na podatek dotyczył ograniczonej grupy podatników. Wśród nich pojawiają się osoby uzyskujące przychody z:

• stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy,
• świadczeń emerytalnych i rentownych,
• umów zlecenia.

Co ważne, rolowanie podatku zostało zlikwidowane na mocy przepisów obowiązujących od 1 lipca. Zgodnie z tymi zasadami, obowiązuje wyłącznie jeden system obliczania zaliczek na podatek. Płatnik ma potrącać podatek według stawki 12% dla osób, których dochód nie przekroczył 120 000 zł od początku roku. Nadwyżka nad tę kwotę podlega opodatkowaniu w wysokości 32%.

W związku z obniżoną stawką podatku (wcześniej 17%) zmieniła się także kwota zmniejszająca podatek. Do końca czerwca 2021 roku wynosiła 5 100 zł rocznie, czyli 425 zł miesięcznie. Od 1 lipca 2022 roku wynosiła ona 3 600 zł, czyli 300 zł w skali miesiąca.

Uwaga, wprowadzone zmiany nie nakładają na płatnika obowiązku rozliczenia zaliczek, które obejmuje rolowanie podatku. Ponadto zaliczki obliczone do 1 lipca 2022 roku nie podlegają korekcie w odniesieniu do nowych – wyżej wymienionych – zasad. Wszelkie różnice zostaną uwzględnione dopiero w zeznaniu rocznym. W efekcie podatnicy mogą spodziewać się zwrotu nadpłaty zaliczek na podatek dochodowy.

Rolowanie podatku – przykłady 2022

Zgodnie z nowymi przepisami, odroczenie zaliczek zostało zlikwidowane. Płatnicy nie będą musieli również rozliczać zrolowanych kwot w kolejnych miesiącach. Należy jednak zaznaczyć, że mimo wszystko niektórzy podatnicy będą musieli dopłacić podatek. Dotyczy to sytuacji, kiedy w rocznym zeznaniu podatkowym zostanie wykazany wyższa kwota należnych zaliczek niż ta realnie wpłacona.

Mimo że mechanizm nie obowiązuje w 2022 roku, nadal należy wziąć pod uwagę, że w niektórych przypadkach pojawi się rolowanie podatku. Przykłady takich sytuacji dotyczą obliczania zaliczki za lipiec.

Jeżeli podatnik rozlicza się samodzielnie, w tym celu ustala się przychód od początku roku oraz koszty. Następnie na podstawie otrzymanej kwoty dochodu oblicza się podatek – 12%. Kolejnym krokiem jest odliczenie od tej kwoty dotychczas zapłaconych zaliczek w wysokości 17%. Powstała różnica stanowi podatek należny do zapłaty.

Uwaga! Sytuacja wygląda inaczej w przypadku, gdy płatnik pobierał zaliczki od podatnika. Kwotę zmniejszającą podatek według nowych przepisów stosuje się wówczas do stanu zrolowanych zaliczek, które obowiązywałyby w lipcu przed zmianami.

Warto również wspomnieć, że podwójne obliczenia wykonuje się nadal w celu ustalenia, czy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika nie jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy.

Podsumowanie: Rolowanie podatku – najważniejsze informacje

• Rolowanie podatku 2022 to możliwość odroczenia zaliczki, jeżeli jej różnica między kwotą należną zgodnie z obowiązującymi przepisami a zasadami z 31 grudnia 2021 roku wskazywała nadwyżkę.
• Mechanizm odroczenia zaliczek na podatek nie dotyczył podatników, którzy obliczają i odprowadzają je samodzielnie.
• Jeżeli zaliczka na podatek została zrolowana, a w kolejnym miesiącu powstała niedopłata, wówczas płatnik musiał uregulować ją z nadwyżki z poprzednich miesięcy. W innym przypadku miała być ona rozliczona w rocznym zeznaniu podatkowym.
• W dniu 1 lipca 2022 roku rząd zdecydował o zlikwidowaniu mechanizmu rolowania zaliczek. W zamian została obniżona stawka podatku z 17% do 12% w przypadku kwoty dochodu nieprzekraczającej 120 000 zł.
• Płatnicy nie mają obowiązku korygowania pobranych zaliczek od stycznia do czerwca 2022 roku.
• Mimo zmian w prawie nadal może pojawiać się rolowanie podatku. Przykłady takich sytuacji pojawiają się w przypadku obliczania kwoty wpłacanej do urzędu skarbowego za lipiec.
• Jeżeli zaliczki są rozliczane przez płatnika, wówczas nową kwotę zmniejszającą podatek stosuje się do stanu zrolowanych zaliczek, które obowiązywałyby w lipcu przed zmianami.
• Podwójne obliczanie podatku jest nadal wdrażane w celu weryfikacji, czy kwota składek na ubezpieczenie zdrowotne nie przekracza wysokości zaliczek na PIT.

Masz dodatkowe pytania dotyczące rolowania zaliczek 2022? Eksperci Podatnik.info pomogą Ci znaleźć na nie odpowiedź. Każdy użytkownik naszego programu może skorzystać z doradztwa specjalistów z obszaru księgowości, prawa podatkowego czy finansów. Dodatkowo w okresie składania deklaracji umożliwiamy skorzystanie z trzech sposobów na szybkie rozliczenie PIT z urzędem skarbowym. Sprawdź, jak złożyć zeznanie podatkowe nawet w 5 minut z Podatnik.info!