Rząd planuje podatek od nadmiarowych zysków – co to oznacza?

2022-10-13

W 2022 roku pojawiło się wiele przepisów podatkowych, które dotyczą osób zarabiających najniższą krajową oraz tak zwaną klasę średnią. Aktualnie głównym tematem dyskusji jest jednak podatek od nadmiarowych zysków. Rząd planuje wprowadzenie nowych opłat. Kogo będą dotyczyły i co oznaczają? Odpowiadają eksperci Podatnik.info.

Spis treści:

• Uwaga! Rząd chce wprowadzić podatek od nadmiarowych zysków!
• Podatek od nadmiarowych zysków – co to jest?
• Co zmieni podatek od nadmiarowych zysków?
• Podsumowanie: Podatek od zysków nadzwyczajnych w pigułce

Uwaga! Rząd chce wprowadzić podatek od nadmiarowych zysków!

Kolejne zmiany podatkowe planowane przez rząd mają dotyczyć tych, którzy zarabiają najwięcej. Podatek od nadmiarowych zysków, czyli Windfall Tax, to zobowiązanie wobec urzędu skarbowego powstałe w wyniku nieoczekiwanych korzyści.  Został on wprowadzony między innymi przez Węgry oraz Włochy. Nad tym rozwiązaniem debatują także Wielka Brytania, Niemcy, a także Stany Zjednoczone. W każdym z tych krajów różni się wysokość podatku oraz objęte nim podmioty.

Zmiany zostały zapowiedziane przez wicepremiera Jacka Sasina, który poinformował, że nowa forma opodatkowania obejmie wszystkie większe firmy. Dotychczas mówiło się wyłącznie o planowanym przez UE podatku od nadmiarowych zysków przedsiębiorstw zajmujących się sprzedażą paliw. Założenia związane z Windfall Tax w Polsce mają się jednak różnić zarówno pod względem wysokości, jak i grupy podmiotów objętych nowym podatkiem.

Dodatkowo warto zaznaczyć, że rząd nadal jest na etapie planowania. Nie został sporządzony dotychczas projekt ustawy, który zostałby zatwierdzony w procesie legislacji. Więcej informacji można zaczerpnąć z informacji podawanych przez przedstawicieli rządu. Celem wprowadzanych zmian ma być zapewnienie Polakom pomocy w sytuacji dynamicznego wzrostu cen energii. To, czy i w jakiej formie zostanie wprowadzona, ma stanowić temat konsultacji społecznych ze związkami oraz pracodawcami.

Z dotychczasowych wypowiedzi przedstawicieli rządu dowiadujemy się, że opodatkowaniu będą podlegały duże przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 250 osób z dochodami przekraczającymi 50 mln euro. Co ważne, nie zostały przedstawione jeszcze oficjalne kryteria ani konkretne spółki, którym przyjdzie zapłacić podatek od nadmiarowych zysków. Brak konkretnych informacji budzi wiele wątpliwości i pytań dotyczących sposobu oraz terminu rozpoczęcia obowiązywania podatku. Dlatego poniżej wyjaśniamy podstawowe kwestie.

Podatek od nadmiarowych zysków – co to jest?

Na początku warto wyjaśnić przede wszystkim, na czym ma polegać podatek od nadmiarowych zysków. Windfall Tax stosowany również przez inne kraje oznacza daninę od nieoczekiwanego przypływu gotówki. Co ważne, ma charakter jednorazowy. Nie jest pobierany cyklicznie tak jak standardowy podatek dochodowy. Ponadto może zostać wprowadzony w przypadku wyjątkowej sytuacji, której nie dało się wcześniej przewidzieć.

Na czym polegałby podatek od zysków nadzwyczajnych w Polsce? Jest to nowa danina, którą zapowiedział rząd. Jej celem ma być zapewnienie wsparcia w zwalczaniu kryzysu gospodarczego. Mówi się również o przeznaczeniu części środków na odbudowę infrastruktury Ukrainy. Z kolei Wielka Brytania i Włochy planują sfinansować z uzyskanych środków pomoc osobom dotkniętym inflacją.

Warto również zwrócić uwagę na branże objęte nowym podatkiem. Węgry opodatkowały linie lotnicze, Wielka Brytania planuje z kolei pobieranie 25% od zysków spółek naftowych oraz gazowych. Rząd tych krajów podkreśla także tymczasowość tego rozwiązania. Kiedy gospodarka wróci do normy, podatek zostanie zniesiony. Jak prezentują się plany polskiego rządu?

Pierwotne założenia mówiły o obciążeniu nową daniną wyłącznie spółek energetycznych i banków. Aktualnie mówi się o wszystkich dużych firmach zarówno należących do skarbu państwa, jak również prywatnych przedsiębiorstw.

W wypowiedziach przedstawicieli rządu można znaleźć informacje, że wysokość daniny wynosiłaby 50%. Nie ma jednak oficjalnej decyzji w tej sprawie. Jak sama nazwa wskazuje, nowy podatek obejmie zysk nadmiarowy. Co to jest? Zgodnie z ogłoszonymi założenia, podstawą wyliczeń miałaby być marża zysku brutto za 2022 rok, jeżeli przekroczy ona uśrednioną marżę uzyskaną w latach 2018, 2019 oraz 2021. Warto podkreślić, że został tutaj pominięty rok 2020, czego powodem był wybuch pandemii oraz obniżenie zysków wielu firm.

Jak zapowiedział Jacek Sasin, rozwiązanie to ma ograniczyć nieuzasadnione zyski, jakie część korporacji osiąga przy okazji kryzysu. Zgodnie z założeniami, szacowany wpływ do budżetu państwa wynosiłby 13,5 mld zł. Tę kwotę rząd planuje przeznaczyć na łagodzenie skutków wzrostu cen energii.  

Co zmieni podatek od nadmiarowych zysków?

Należy podkreślić, że podatek od nadmiarowych zysków nie obejmuje mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Dla tych podmiotów nie zmienią się obowiązujące dotychczas przepisy opodatkowania. Jeżeli założenia rządu wejdą w życie w takiej formie, skutki nowej daniny odczują największe spółki. Dopóki nie otrzymamy oficjalnego dokumentu podlegającego procesowi legislacyjnymi, trudno będzie przewidzieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki nowego opodatkowania.

Ponadto warto rozwiać jedną wątpliwość. Wicepremier Jacek Sasin nazywa nowe zobowiązanie daniną, co rodzi obawy dotyczące zastosowania jej wstecz. Należy jednak pamiętać, iż z założeń wynika, że jest to obciążenie o charakterze podatkowym, co zapewnia podatnikom dodatkową ochronę. Rząd nie może wprowadzić zmian, które wpłyną na pogorszenie jego sytuacji podatkowej. Aktualnie nie wiadomo, czy i kiedy wejdą w życie nowe przepisy.

Zgodnie z założeniami oraz istotą Windfall Tax, podatek od zysków nadzwyczajnych powinien dotyczyć wyłącznie firmy, które sztucznie podnoszą marże w sposób nadmiarowy, by zwiększyć swoje zyski. Powinny one mieć swoje źródło w większych obrotach.

Podsumowanie: Podatek od zysków nadzwyczajnych w pigułce

Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie poruszane w artykule:

• Wszystkie informacje, które posiadamy aktualnie na temat podatku od zysków nadzwyczajnych, są założeniami projektowymi.
• Szczegółowe zasady naliczania nowej daniny poznamy po udostępnieniu oficjalnych dokumentów przez Rządowe Centrum Legislacji.
• Rząd nie ogłosił jeszcze, od kiedy podatek od zysków nadzwyczajnych miałby wejść w życie.
• Wiemy natomiast, że nowa danina obejmuje zysk nadmiarowy. Co to jest? Według obecnych ustaleń będzie dotyczył marży zysku brutto za 2022 rok, jeżeli przekroczy ona uśrednioną marżę uzyskaną w latach 2018, 2019 oraz 2021. Zgodnie z zapowiedziami rządu, rok 2020 zostanie pominięty przez wzgląd na panującą wówczas pandemię.
• Pierwotne założenia mówiły o opodatkowaniu wyłącznie przedsiębiorstw zajmujących się sprzedażą paliw. Według wypowiedzi rządu, ma jednak dotyczyć wszystkich dużych przedsiębiorstw – niezależnie od branży.
• Duże przedsiębiorstwo to firma – zarówno należąca do skarbu państwa, jak i prywatna – zatrudniająca ponad 250 pracowników oraz odnotowująca zyski, przekraczające 50 mln euro.
• Podatek od nadmiarowych zysków miałby wynosić 50% i być pobierany jednorazowo w wyjątkowych sytuacjach. Zgodnie z założeniami, danina ta dotyczy wyłącznie przedsiębiorców podnoszących nadzwyczajnie swoje marże w celu zwiększenia zysków.
• Co ważne, zapowiadane obciążenie ma charakter podatkowy, dzięki czemu podatnicy zyskują dodatkową ochronę. Rząd nie może wprowadzić w ciągu roku podatkowego zmian, które pogorszą sytuację podatników.

Jeżeli chcesz być na bieżąco z nowymi przepisami podatkowymi lub chcesz zadać dodatkowe pytania ekspertom, zapraszamy do pobrania programu Podatnik.info. Każdy użytkownik zyskuje bezpłatny dostęp do wsparcia naszych ekspertów. Możesz zadać dowolne pytanie, na które odpowiedzą specjaliści z obszaru finansów, księgowości oraz prawa podatkowego. Co jeszcze możesz zyskać, decydując się na to rozwiązanie? Program Podatnik.info pomoże Ci w rocznym rozliczeniu podatkowym. Możesz skorzystać z trzech sposobów wypełniania deklaracji, a następnie poprawny PIT wysłać bezpośrednio do urzędu skarbowego. Chcesz wiedzieć więcej o możliwościach programu? Pobierz i sprawdź Podatnik.info!