Samochód elektryczny i hybrydowy - nowe limity amortyzacji

2023-11-27

Nowe limity amortyzacji samochodów osobowych mają zacząć obowiązywać w 2026 roku. Ustawa ma zachęcać kierowców do wybierania aut ekologicznych, czyli nisko i zeroemisyjnych. Jakie dokładnie mają być ustanowione limity i dla jakich dokładnie aut?

Prowadzenie własnej firmy bez auta w wielu przypadkach jest praktycznie niemożliwe. Samochód pozwała zwiększyć efektywność, jest wizytówką marki, a przede wszystkim ułatwieniem w załatwianiu wszelkich spraw.

Niektórzy przedsiębiorcy użytkują samochód prywatny bądź decydują się na długoterminowe wypożyczenie pojazdu. Jeśli jednak auto jest częściej stosowane w firmie niż prywatnie, można je wpisać do ewidencji środków trwałych, tym samym przekształcając auto na firmowe. Oczywiście, można również zakupić auto tylko w celach firmowych i również ująć je w księgach podatkowych firmy. Wszystkie auta można amortyzować, niezależnie, czy są to samochody spalinowe, samochody elektryczne, hybrydowe itd.

Przy prowadzeniu działalności gospodarczej samochód działa na korzyść przedsiębiorców. Taki środek trwały wrzucony w koszty firmy powoduje, że przedsiębiorca oszczędza na podatku dochodowym. Pozwala na to zastosowanie amortyzacji. W ostatnich latach rośnie popularność samochodów elektrycznych. Używanie ich ma przełożyć się na ochronę środowiska naturalnego, jednak za tym wyborem przemawiają także względy ekonomiczne.

Wyjaśniamy na czym dokładnie polega amortyzacja oraz ile ma wynieść w odniesieniu do samochodów spalinowych, samochodów elektrycznych i hybrydowych.

Co to jest amortyzacja samochodu?

Amortyzacja to możliwość comiesięcznego odliczenia kosztów użytkowania auta osobowego lub ciężarowego, którego wartość przekracza 10 000 zł. Aby móc skorzystać z odliczenia musimy wpisać samochód na listę środków trwałych w firmie oraz użytkować go przynajmniej rok na potrzeby firmy.

Jakie jeszcze wymagania musi spełniać auto, aby mogło być zapisane jako środek trwały?

• musi stanowić własność lub współwłasność podatnika,

• musi być kompletne i zdatne do użytku w dniu jego przyjęcia do używania,

• musi być nabyte we własnym zakresie,

• musi być wykorzystywane do zaspokajania potrzeb związanych z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.

Sposób amortyzacji jest zależny od typu pojazdów. Inaczej odliczenie jest stosowane, jeśli mówimy o aucie starym, inaczej w przypadku nowego auta albo eksploatowanego w trudnych warunkach.

Przedsiębiorca może uwzględniać w swoich kosztach wydatki związane z zakupem auta, inaczej odpisy amortyzacyjne. Oprócz tego można obniżyć podatek dochodowy przez koszty ponoszone w związku z użytkowaniem pojazdu (m.in. paliwo, wszelkie naprawy, części zamienne, przeglądy samochodu, opłaty parkingowe, przejazdy płatnymi drogami i autostradami, polisy OC, AC, GAP, NNW itp.).

W przypadku samochodów osobowych, jeśli użytkownik jest czynnym  podatnikiem VAT, koszty mogą być rozliczane w wysokości:

• odliczenie Vat 100% – kiedy samochód osobowy wykorzystywany wyłącznie w celach służbowych. Można w pełni odliczyć podatek VAT zarówno od jego nabycia, jak i kosztów eksploatacyjnych. Jednak wiąże się to z koniecznością prowadzenia dodatkowej dokumentacji (przedsiębiorca złożył VAT-26 i prowadzi ewidencję przebiegu pojazdu) oraz założeniem i stale prowadzoną kilometrówką.

• odliczenie Vat 50% – pojazd jest wykorzystywany w celach służbowych i celach prywatnych.

W celu ustalenia wysokości amortyzacji ważna jest tzw. wartość początkowa auta. W przypadku samochodów osobowych zakupionych wartość początkowa to cena nabycia lub wartość rynkowa w zależności od tego, czy podatnik posiada dowód jego zakupu (fakturę lub umowę kupna), czy też takiego dowodu nie posiada.

Jakie są rodzaje amortyzacji samochodu?

• Amortyzacja samochodu liniowa. Takie odliczenie wynosi 20% w skali roku przez 5 lat. Koszt amortyzacji nie może przekraczać 10 000 zł. Ta metoda bazuje na założeniu, że środek trwały zużywa się równomiernie w ciągu całego okresu użytkowania. Amortyzacja liniowa dotyczy aut nowych.

• Amortyzacja samochodu przyspieszona. Stosowana jest w przypadku intensywnego korzystania z auta, czyli np. na dłuższych trasach. Taka amortyzacja dotyczy również samochodów, które są wykorzystywane warunkach leśnych, terenowych i w innych okolicznościach, powodujących bardziej intensywne zużycie. Wówczas amortyzację liniową mnoży się przez współczynnik 1,4 i przyjmuje stawkę 28% rocznie.

• Amortyzacja samochodu używanego, indywidualna. Indywidualna roczna stawka amortyzacyjna może wynosić 40%. Oznacza to, że okres amortyzacji zostaje skrócony do 2,5 roku. To maksymalna wysokość tej stawki.

• Amortyzacja samochodu jednorazowa. Amortyzacja przeznaczona dla aut, których wartość nie przekracza 10 tysięcy złotych. Takie auto może zostać wpisane bezpośrednio w koszty lub rozliczone w ramach amortyzacji jednorazowej. Taka możliwość dotyczy tylko osób, które posiadają status małego podatnika.

Okres amortyzacji zaczyna się nie wcześniej niż po wpisaniu samochodu jako środka trwałego do użytkowania. Za koniec amortyzacji auta osobowego uważa się moment zrównania wartości odpisów z wartością początkową bądź sprzedaży auta. Okres amortyzacji nie może być krótszy niż 30 miesięcy, czyli 2,5 roku.

Limity amortyzacyjne

Od 1 stycznia 2019 roku zmieniły się zasady amortyzacji samochodów osobowych w działalności gospodarczej, zwiększony został limit amortyzacji samochodów osobowych stanowiącej koszt uzyskania przychodu:

• 225 000 zł – w przypadku samochodów elektrycznych z napędem elektrycznym i z napędem wodorowym,

• 150 000 zł – w przypadku pozostałych samochodów osobowych.

Oznacza to, że w sytuacji, kiedy przedsiębiorca posiada samochód spalinowy o wartości 200 tys. zł można do kosztów zaliczyć tylko 150 tys. zł. Jeśli zakupi samochód elektryczny również za 200 tys. zł, to do kosztów może zaliczyć całą jego wartość, ta bowiem mieści się w limicie dla samochodów  elektrycznych. Warto jednak mieć na uwadze, że zakup samochodu elektrycznego jest droższy niż samochodu spalinowego.

Przedsiębiorca ma wybór, może zakupić samochód do firmy za gotówkę korzystając z własnych środków, na kredyt lub biorąc go w leasingu.

Kolejne zmiany weszły w życie od 1 stycznia 2022 r. Niektóre przepisy zostały uszczelnione. Istotną zmianą jest rozliczenia auta według aktualnej wartości rynkowej, kiedy wcześniej za wartość samochodu można było przyjąć pierwotną cenę zakupu.

Opracowując nowe zasady elektromobilności, Sejm zaproponował zmiany w ustawach o PIT i CIT, które dotyczą przepisów o odpisach amortyzacyjnych z tytułu zużycia samochodu osobowego. Zmiany te są efektem ustawy z 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych (oraz niektórych innych ustaw).

Nowe zasady mają wejść w życie po 1 stycznia 2026 roku. Od tego dnia premiowane mają być samochody nisko- i zeroemisyjne, dotyczy to m.in. samochodów elektrycznych.

Nowe limity amortyzacji samochodu

Jak przedstawiają się nowe limity amortyzacji?

• 225 tys. zł – samochód elektryczny, a także w przypadku pojazdu napędzanego wodorem,

• 150 tys. zł – w przypadku samochodu spalinowego osobowego, w którym emisja CO2 wynosi mniej niż 50 g/km,

• 100 tys. zł – w przypadku samochodu osobowego, którego emisja CO2 jest równa lub wyższa niż 50 g/km.

Od 2026 r. nowy limit amortyzacji aut i rat leasingowych będzie zależał od poziomu emisji CO2 silnika spalinowego samochodu osobowego.

Przenosząc nowe zasady na dziś oznaczałoby to, że niższy limit amortyzacji uwzględniałby samochody benzynowe, diesla oraz hybrydy (HEV) – emisja tych ostatnich to ok. 80-90 g/km. Wyższy limit amortyzacji dotyczy aut „ekologicznych” np. samochodów elektrycznych.

Nowy limit amortyzacji samochodu elektrycznego ma być zachętą dla przedsiębiorców, aby sukcesywnie wymieniali flotę samochodów spalinowych na pojazdy niskoemisyjne, czyli bardziej ekologiczne. Amortyzacja samochodu elektrycznego różni się od wliczania w wydatki firmy pojazdów spalinowych i hybrydowych tym, że jest dla przedsiębiorcy korzystniejsza finansowo. Koszty amortyzacji samochodu na prąd umożliwiają płacenie niższych podatków.​​​​​​​

Ponadto nowe limity amortyzacyjne dla aut wodorowych i elektrycznych mają zrównoważyć ich wyższą cenę wobec pojazdów spalinowych.

Leasing samochodu elektrycznego

Przedsiębiorca może skorzystać również z leasingu samochodu elektrycznego. W takiej sytuacji należy porównać wartość początkową pojazdu z limitem 225 tys. zł. Jeśli przekracza ona podany limit, to należy ustalić proporcję w jakiej można dokonać odliczeń od rat leasingowych. Proporcje stosujemy jednie do tzw. raty kapitałowej, natomiast rata odsetkowa zaliczana jest w całości do kosztów podatkowych.

W 2023 roku przedsiębiorcy mogą odliczać VAT w ramach leasingu samochodu elektrycznego. O ile jest to leasing operacyjny, a pojazd nie został zgłoszony do VAT26, użytkownicy auta mogą odliczyć 50% VAT od wszystkich rat leasingowych.

Amortyzacja samochodu hybrydowego

Warto znaczyć, że obecnie limit amortyzacji  w przypadku pojazdów hybrydowych wynosi 150 000 zł.

Zgodnie z ustawą, za pojazd hybrydowy uznaje się pojazd samochodowy o napędzie spalinowo elektrycznym, w którym energia elektryczna jest akumulowana przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania (por. art. 2 pkt 13 ww. ustawy).

Powyższe oznacza, że pojazd hybrydowy, pomimo posiadania silnika elektrycznego, nie jest tożsamy z pojazdem elektrycznym. W związku z tym nie można do takiego samochodu stosować limitu w wysokości 225.000 zł.

W przypadku nowego limitu 150 tys. zł można zaliczyć hybrydy plug-in (w ich przypadku emisja CO2 wynosi zazwyczaj około 30-40 g/km).

Według nowych przepisów emisja CO2 będzie określana na podstawie danych pobranych z centralnej ewidencji pojazdów (CEP).

Jak zakłada Ministerstwo Klimatu i Środowiska, zmiany, które zaczną obowiązywać od 2026 r. zmniejszą dochody (poprzez zmniejszone odpisy amortyzacyjne) ponad 2 mln przedsiębiorstw. Z kolei dla budżetu państwa omawiana zmiana przepisów będzie wiązała się z wzrostem wpływów. W pierwszym roku obowiązywania nowych limitów będzie to ponad 600 mln zł, a w kolejnych latach nawet blisko 3,3 mld zł.

Pierwotna wersja nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych nie zawierała przepisów przejściowych. Jednak po czasie Ministerstwo Klimatu zmieniło treść projektu i zdecydowało, że nowe limity amortyzacyjne do pojazdów zakupionych przed datą wejścia w życie nowych przepisów stosuje się regulacje w brzmieniu dotychczasowym.

Podsumowując, pojazdy kupione do końca 2025 r. będą mogły korzystać z dotychczasowych, korzystniejszych regulacji dotyczących amortyzacji. Ułatwi to przedsiębiorcom sukcesywną wymianę dotychczasowej floty na pojazdy nisko- i zeroemisyjne.

Co daje amortyzacja samochodu?

Dzięki amortyzacji samochodu podatnik może zwiększać koszty uzyskania przychodów, czyli zmniejszać wysokość podatku dochodowego płaconego do Urzędu Skarbowego, o ile przedsiębiorca rozlicza się z fiskusem na podstawie skali podatkowej lub podatku liniowego. Amortyzując samochód firmowy można rozliczyć poniesione na jego nabycie koszty, a to duża oszczędność dla przedsiębiorcy.