Stypendium a ulga na dziecko – najważniejsze informacje
Wielu rodziców, których dzieci kontynuują naukę po osiągnięciu pełnoletności, zastanawia się, czy przysługuje im prawo do ulgi prorodzinnej. Wątpliwości te często dotyczą sytuacji, w której dziecko pobiera stypendium – zarówno socjalne, jak i naukowe. Czy może pozbawić rodzica prawa do preferencji podatkowej? Czy stypendium socjalne wlicza się do dochodu? Odpowiadają eksperci Podatnik.info!
Spis treści:
- Stypendium a ulga na dziecko
- Czy stypendium to dochód?
- Stypendium a ulga na dziecko – jak rozliczyć?
- Podsumowanie: stypendium a ulga na dziecko
Stypendium a ulga na dziecko
Ulga na dziecko to jedno z najczęściej stosowanych rozwiązań obniżających podatek dochodowy. Jej celem jest wsparcie rodzin wychowujących dzieci i umożliwienie im skorzystania z dodatkowego odliczenia od podatku, które przysługuje zarówno w przypadku dzieci małoletnich, jak i pełnoletnich, pod warunkiem że te ostatnie się uczą.
Aby móc skorzystać z ulgi na dziecko, należy spełniać kilka kryteriów. Jednym z nich jest limit zarobków. W efekcie wśród rodziców pojawia się często pytanie, czy stypendium to dochód. Najważniejsze informacje na ten temat pojawiają się w ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 Nr 80, poz. 350 ze zm.).
Zgodnie z art. 27f ust. 1 wspomnianej wyżej ustawy, ulga na dziecko przysługuje między innymi na:
- dzieci małoletnie,
- dzieci pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, pod warunkiem że się uczą oraz nie osiągnęły dochodu w danym roku podatkowym przekraczającego 12-krotność renty socjalnej (w 2025 roku – 21 371,52 zł).
W przypadku dzieci powyżej 18. roku życia kluczowym kryterium staje się wysokość uzyskanego przez nie dochodu. W tym miejscu pojawia się zazwyczaj pytanie o kwestię stypendium a ulga na dziecko. Czy jego otrzymywanie powoduje przekroczenie limitu? Czy stypendium socjalne wlicza się do dochodu? Na te pytania odpowiadamy poniżej.
Jeżeli masz dodatkowe pytania związane z rozliczeniem deklaracji PIT przez studentów, w tym artykule znajdziesz więcej informacji: Rozliczenie PIT-37 przez studenta.
Czy stypendium to dochód?
Analizując zależność stypendium a ulga na dziecko, należy rozważyć przede wszystkim, jak takie wsparcie jest postrzegane w świetle obowiązujących przepisów. Na początku warto zwrócić uwagę, że może mieć ono różny charakter. W szkolnictwie wyższym wprowadza się z reguły stypendia: socjalne, naukowe, sportowe, artystyczne czy motywacyjne.
Niezależnie jednak od rodzaju wsparcia, aby odpowiedzieć na pytanie, czy wpływa ono na prawo do ulgi na dziecko, należy odwołać się do przepisów ustawy o PIT. Czy stypendium naukowe wlicza się do dochodu? Jak prezentuje się sytuacja w przypadku innych form wsparcia? Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są:
- stypendia przyznane na podstawie odrębnych przepisów (np. ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, ustawy o systemie oświaty),
- wypłacane przez uczelnie, jednostki samorządu terytorialnego, fundacje, organizacje pozarządowe czy Skarb Państwa.
W takim razie czy stypendium to dochód? Treść powyższych przepisów oznacza, że stypendia socjalne, naukowe, rektorskie, a także programy takie jak Erasmus+ lub stypendia ministra są zwolnione z podatku dochodowego i nie są traktowane jako dochód w rozumieniu art. 27f ustawy o PIT.
Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy dziecko – poza stypendium – uzyskuje dodatkowe dochody, np. z umowy zlecenia, umowy o pracę, działalności gospodarczej czy odpłatnych praktyk zawodowych. Tego rodzaju przychody nie są zwolnione z opodatkowania i wliczają się do limitu dochodu dziecka, który decyduje o prawie rodzica do ulgi.
Warto też pamiętać, że z ulgi nie można skorzystać również wtedy, gdy dochód dziecka jest opodatkowany ryczałtem, kartą podatkową lub gdy dziecko prowadzi działalność gospodarczą. W tych przypadkach nie ma znaczenia czy dziecko zarobiło 1000 czy 10 000 zł – samo prowadzenie działalności eliminuje możliwość skorzystania z preferencji.
Stypendium a ulga na dziecko – jak rozliczyć?
Kolejną kwestią, którą podnoszą osoby zainteresowane zależnością stypendium a ulga na dziecko, jest rozliczenie PIT. Jeśli dziecko pobiera wyłącznie stypendium zwolnione z opodatkowania (czyli np. socjalne, naukowe lub rektorskie), a nie osiąga innych dochodów, które przekraczałyby wskazany limit, rodzic może bez przeszkód skorzystać z ulgi prorodzinnej. Warunkiem jest kontynuowanie nauki przez dziecko oraz wiek do 25 lat.
Jeżeli kwestia stypendium a ulga na dziecko, dotyczy podatnika, rozliczenie polega na:
- wypełnieniu załącznika PIT/O do zeznania rocznego PIT-36 lub PIT-37,
- wskazaniu dziecka, na które przysługuje ulga,
- określeniu liczby miesięcy, za które ulga przysługuje (np. 12 miesięcy, jeśli dziecko przez cały rok spełniało warunki).
Ważne! Rodzic nie ma obowiązku załączania dokumentów potwierdzających dochody dziecka, ale powinien je posiadać na wypadek ewentualnej kontroli skarbowej.
Przykład 1:
Studentka przez cały rok pobierała stypendium rektorskie i socjalne, ale nie osiągała innych dochodów. W tej sytuacji rodzice mogą rozliczyć ulgę na dziecko za cały rok, ponieważ stypendia są zwolnione z opodatkowania.
Przykład 2:
Student pobierał stypendium naukowe, ale w wakacje pracował na umowę zlecenie, osiągając łączny przychód brutto 24 000 zł. Mimo że stypendium jest zwolnione z PIT, to dochody z umowy zlecenia przekraczają limit 21 371,52 zł – w takiej sytuacji ulga na dziecko nie przysługuje za żaden miesiąc w danym roku podatkowym.
Podsumowanie: stypendium a ulga na dziecko
Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie omówione szczegółowo w artykule.
- Ulga na dziecko przysługuje m.in. na dziecko pełnoletnie do 25. roku życia, które się uczy i nie przekroczyło rocznego limitu dochodów (w 2025 roku – 21 371,52 zł).
- Czy stypendium socjalne wlicza się do dochodu? Nie wlicza się do limitu dochodów dziecka.
- Czy stypendium naukowe wlicza się do dochodu? Nie wlicza się do limitu dochodów dziecka.
- Stypendium samo w sobie nie pozbawia prawa do ulgi, jeśli dziecko nie osiąga innych dochodów podlegających opodatkowaniu.
- Dochody z umowy zlecenia, o pracę, działalności gospodarczej lub opodatkowane ryczałtem – wliczają się do limitu. Po jego przekroczeniu rodzic traci prawo do ulgi za cały rok.
- Aby rozliczyć ulgę, należy złożyć deklarację PIT-36 lub PIT-37 wraz z załącznikiem PIT/O, wykazać dane dziecka i liczbę miesięcy, za które przysługuje ulga.
- Rodzice nie muszą składać dokumentów dochodowych dziecka przy zeznaniu, ale muszą być przygotowani na ich okazanie na żądanie urzędu.
- Jeśli dziecko osiągało tylko dochody zwolnione z opodatkowania (na przykład stypendium) i spełnia pozostałe warunki – ulga na dziecko przysługuje w pełni.
Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości, możesz skorzystać z pomocy ekspertów Podatnik.info. Użytkownicy naszego bezpłatnego programu zyskują możliwość zadania dowolnego pytania specjalistom z obszaru księgowości, finansów i prawa podatkowego. W okresie rozliczenia deklaracji PIT udostępniamy trzy rozwiązania, dzięki którym dopełnisz formalności nawet w 5 minut.
