Ulga na własne cele mieszkaniowe – co musisz wiedzieć?

2024-11-15

Podatnicy, którzy decydują się na sprzedaż nieruchomości, są zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego. Warto jednak zwrócić uwagę, że istnieje możliwość obniżenia tego zobowiązania lub całkowitego zwolnienia. Taką szansę zapewnia podatnikom ulga na własne cele mieszkaniowe.

Jak działa to rozwiązanie? Kto może z niej skorzystać? Jak rozliczyć wydatki na własne cele mieszkaniowe? Odpowiadają eksperci Podatnik.info!

Spis treści:

• Czym jest ulga na własne cele mieszkaniowe?
• Wydatki na własne cele mieszkaniowe – wykaz
• Jak rozliczyć wydatki na własne cele mieszkaniowe?
• Podsumowanie: ulga na własne cele mieszkaniowe – najważniejsze informacje

Czym jest ulga na własne cele mieszkaniowe?

Ulga na własne cele mieszkaniowe to rozwiązanie, które pozwala na obniżenie zobowiązania wobec urzędu skarbowego konkretnej grupie podatników. Osoby dokonujące odpłatnego zbycia:

• nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
• spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego,
• prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
• prawa wieczystego użytkowania gruntów

przed upływem pięciu lat od momentu nabycia lub wybudowania powyżej wymienionych podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wyjątkiem są transakcje zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Okres pięciu lat liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym zostały nabyte prawa do nieruchomości.

Ulga na własne cele mieszkaniowe obejmuje jednak dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, które zostały przeznaczone na inwestycje mające na celu zapewnienie podatnikowi nowego miejsca zamieszkania.

Co ważne, obejmuje ona określone wydatki na własne cele mieszkaniowe. Wykaz możliwych odliczeń znajduje się w ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1991 Nr 80 poz. 350).

Kwota, jaką może odliczyć podatnik, jest limitowana i zależy od tego, jaką część przychodu ze zbycia nieruchomości przeznaczy na własne cele mieszkaniowe. Dochodem wolnym od podatku pozostaje kwota odpowiadająca iloczynowi tego dochodu oraz udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Warunkiem koniecznym do spełnienia jest poniesienie wydatków na własne cele mieszkaniowe w terminie trzech lat. Okres ten liczy się od końca roku podatkowego, w którym odbyło się odpłatne zbycie nieruchomości oraz praw majątkowych.

Wydatki na własne cele mieszkaniowe – wykaz

Wydatki na własne cele mieszkaniowe to katalog zamknięty znajdujący się w ustawie o PIT. Obejmuje on takie inwestycje jak:

• nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość czy też udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu, udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
• nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej czy też udziału w takim prawie,
• nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego oraz nabycie innego gruntu, lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu czy udziału w takim prawie, jeżeli nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
• budowę, adaptację lub remont własnego budynku mieszkalnego albo własnego lokalu mieszkalnego,
• modernizację lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, własnego lokalu niemieszkalnego,
• na spłatę kredytu wraz z odsetkami zaciągniętego na sfinansowanie własnych potrzeb mieszkaniowych w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

Co ważne, ulga na własne cele mieszkaniowe obejmuje nie tylko inwestycje zrealizowane w Polsce, ale także państwach członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej.

Jak rozliczyć wydatki na własne cele mieszkaniowe?

Aby podatnik mógł rozliczyć wydatki na cele mieszkaniowe, musi dopełnić szeregu formalności. Podstawową jest złożenie odpowiedniego zeznania podatkowego. W tym celu należy wypełnić PIT-39 – niezależnie od tego, czy z tytułu odpłatnego zbycia osiągnięto zysk lub stratę.

W PIT-39 za rok, w którym nastąpiło zbycie, należy zaznaczyć, że przychody z transakcji zostaną przeznaczone na własne cele mieszkaniowe. Bez tej deklaracji nie będzie możliwe skorzystanie z odliczenia. Ponadto podatnik powinien wskazać kwotę, w jakiej przewiduje poczynienie wydatków na własne cele mieszkaniowe w ciągu trzech lat.

Jeżeli podatnik nie zrealizuje wydatków w deklarowanej kwocie, wówczas jest zobowiązany do złożenia korekty PIT-39 oraz uregulowania zaległego podatku z odsetkami.

Oprócz tego, jak rozliczyć ulgę, wątpliwości wzbudzają również dowody dokumentujące wydatki na cele mieszkaniowe. Stwierdzenie to obejmuje dowody źródłowe takie jak: faktury, rachunki, umowy, dokumenty z banku dokumentujące spłatę kredytu czy potwierdzenie wpłat przelewów na raty kredytu.

Dowody powinny być rzetelne, wiarygodne i potwierdzać faktyczne wydatkowanie środków. Muszą one dokumentować, kto, kiedy oraz jaki koszt poniósł. Na tej podstawie organ podatkowy decyduje o możliwości skorzystania z ulgi na własne cele mieszkaniowe.

Podsumowanie: ulga na własne cele mieszkaniowe – najważniejsze informacje

Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie omawiane szczegółowo w artykule.

• Sprzedaż nieruchomości przed upływem 5 lat od nabycia jest opodatkowana, chyba że dochód przeznaczony jest na własne cele mieszkaniowe.
• Ulga na własne cele mieszkaniowe umożliwia zmniejszenie lub uniknięcie podatku dochodowego pod warunkiem, że dochód z nieruchomości zostanie przeznaczony na zakup lub inwestycje w nową nieruchomość mieszkalną.
• Ustawa o PIT określa wydatki na własne cele mieszkaniowe. Wykaz obejmuje między innymi: zakup budynku mieszkalnego, mieszkania, działki pod budowę domu, budowę lub remont własnego budynku oraz spłatę kredytu mieszkaniowego.
• Wydatki na cele mieszkaniowe muszą zostać poniesione w ciągu trzech lat od końca roku, w którym dokonano sprzedaży nieruchomości.
• Jak rozliczyć wydatki na cele mieszkaniowe? Podatnik musi zadeklarować planowane wydatki na cele mieszkaniowe w formularzu PIT-39 za rok, w którym nastąpiło zbycie nieruchomości, w przeciwnym razie nie będzie mógł skorzystać z ulgi.
• Dowody dokumentujące wydatki na cele mieszkaniowe są niezbędne do potwierdzenia prawa do ulgi. Obejmują one, na przykład faktury, rachunki lub potwierdzenia przelewów.
• Jeśli podatnik nie zrealizuje planowanych wydatków, musi skorygować PIT-39 i uregulować zaległy podatek wraz z odsetkami.

Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości związane z rozliczeniem ulgi na własne cele mieszkaniowe, możesz skorzystać z pomocy naszych ekspertów. Użytkownicy bezpłatnego programu Podatnik.info mają możliwość zadania dowolnego pytania specjalistom z obszaru księgowości, finansów czy prawa. Ponadto w okresie rozliczenia deklaracji podatkowych zapewniamy trzy rozwiązania, dzięki którym dopełnisz formalności nawet w 5 minut. Sprawdź Podatnik.info!