Umorzenie kredytu frankowego a podatek – najważniejsze informacje

2024-11-28

Umorzenie kredytu hipotecznego zaciągniętego we frankach szwajcarskich generuje dodatkowy przychód. W praktyce oznaczałoby, że podatnicy muszą uregulować podatek. Rząd przewidział jednak przepisy zwalniające z tego obowiązku po spełnieniu kilku ważnych warunków.

Jak prezentuje się zatem kwestia umorzenie kredytu frankowego a podatek?  Ile wynosi podatek od umorzenia kredytu? Odpowiadają eksperci Podatnik.info!

Spis treści:

• Umorzenie kredytu frankowego a podatek
• Kiedy należy zapłacić podatek od umorzenia kredytu frankowego?
• Ile wynosi podatek od umorzenia kredytu frankowego?
• Podsumowanie: podatek od umorzenia kredytu frankowego

Umorzenie kredytu frankowego a podatek

Podatnik, który podpisał umowę kredytową z bankiem, nie jest zobowiązany do uregulowania zobowiązania wobec urzędu skarbowego. Sytuacja zmienia się jednak w momencie umorzenia części lub całości zaciągniętego kredytu. Dotyczy to również odsetek karnych naliczonych wobec osób nieterminowo spłacających swoje zobowiązanie.

Temat ten wzbudza wiele dyskusji i kontrowersji ze względu na różnice między realnym przychodem a tym w rozumieniu prawa podatkowego. Aktualnie wielu kredytobiorców posiadających kredyty we frankach decyduje się na wejście na drogę sądową w celu zawarcia ugody z bankiem. Kiedy osoby zadłużone starają się znaleźć rozwiązanie swoich problemów finansowych, mogą one jednak spowodować powstanie obowiązku podatkowego.

W efekcie wśród podatników pojawiają się wątpliwości dotyczące zależności umorzenie kredytu frankowego a podatek. Jest to szczególnie istotne dla osób, którym bank ma zwrócić część nadpłaconego kapitału.

Umorzenie powoduje powstanie przychodu wskutek zwolnienia z opłacania wcześniej naliczonego zobowiązania. Oznacza to, że majątek podatnika nie zostanie uszczuplony. W rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350), stanowi to przychód podatnika, od którego należy pobrać należny podatek.

Rząd nie prowadzi aktualnie prac mających na celu zmianę prawa podatkowego w tym obszarze. Pojawiają się jednak pewne wyjątki regulowane odrębnymi rozporządzeniami wydawanymi przez Ministerstwo Finansów. Dotyczą one między innymi kwestii: umorzenie kredytu frankowego a podatek.

Warto pamiętać, że Ministerstwo Finansów wprowadziło rozporządzenia Ministra Finansów z 27 marca 2020 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. poz. 548). To rozwiązanie dotyczy wyłącznie kredytów spełniających określone kryteria. Oznacza to, że podatnik musi dokładnie przeanalizować swoją sytuację i upewnić się, czy spełnia wskazane warunki.

Potwierdzeniem przepisów jest między innymi interpretacja podatkowa Dyrektora Krajowej Administracji Skarbowej z 1 sierpnia 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ wyjaśnia wprost kwestie: umorzenie kredytu frankowego a podatek. Stanowi ona, że kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie podlega opodatkowaniu. Zwrot nadpłaconego kapitału nie jest traktowany jako dochód, a jedynie wyrównanie stanu majątkowego, co oznacza, że jest neutralny podatkowo.

Kiedy należy zapłacić podatek od umorzenia kredytu frankowego?

Podatek od umorzenia kredytu frankowego powstaje w sytuacji, gdy nie spełnia ono przesłanek ustawowych lub wynikających z rozporządzenia zwalniającego. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 130a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, umorzenie kredytu na cele mieszkaniowe może być zwolnione z podatku, o ile podatnik udokumentuje, że środki zostały wykorzystane wyłącznie na taką inwestycję.

Co ważne, zwolnienie dotyczy nie tylko kredytów we frankach szwajcarskich, ale zobowiązań nominowanych lub indeksowanych do każdej waluty obcej, jeżeli umorzenie dotyczy ujemnego oprocentowania.

Jeśli część kredytu została przeznaczona na inne cele, na przykład pokrycie kosztów związanych z prowizjami, ubezpieczeniami lub konsolidacją innych zobowiązań, to umorzenie tej kwoty może być opodatkowane.

Ponadto podatek od umorzenia kredytu frankowego nie obejmuje wyłącznie zobowiązań, których data zaciągnięcia przypada przed 15 stycznia 2015 roku oraz są zabezpieczone hipoteką.

Należy również podkreślić, że opodatkowaniu nie podlega również unieważnienie umowy kredytowej przez sąd. Nadpłata zwrócona podatnikowi nie jest uznawana za przychód. W przypadku wątpliwości należy skontaktować się z prawnikiem i przeanalizować indywidualną sytuację podatnika.

Obecnie obowiązujące przepisy przewidują takie zwolnienie do końca 2024 roku. Rząd planuje jednak przedłużenie takiej możliwości do 31 grudnia 2026 roku. W związku z niepewnością pojawiają się coraz częściej pytania również o to, ile wynosi podatek od umorzenia kredytu. Dlatego poniżej analizujemy najważniejsze informacje.

Ile wynosi podatek od umorzenia kredytu frankowego?

Jeśli umorzenie kredytu podlega w całości lub częściowo opodatkowaniu, kwota ta wlicza się do dochodu podatnika. Ile wynosi podatek od ugody frankowej w takiej sytuacji? Stawki podatku dochodowego zależą od formy opodatkowania. W przypadku zasad ogólnych wynoszą:

• 12% dla dochodów do 120 000 zł rocznie,
• 32% dla dochodów powyżej tej kwoty.

Oznacza to, że wysokość należnego podatku od umorzenia zależy od całkowitego dochodu podatnika w danym roku podatkowym. Przykładowo, jeśli umorzona kwota wynosi 50 000 zł, a całkowity roczny dochód podatnika nie przekracza 120 000 zł, podatek wyniesie 6 000 zł. W przypadku przekroczenia tego progu, część dochodu powyżej 120 000 zł będzie opodatkowana stawką 32%.

Podstawę prawną dla obowiązku opodatkowania umorzonych zobowiązań stanowi art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 30 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Warto jednak pamiętać o możliwości skorzystania z wyżej wspomnianych ulg i zwolnień wynikających z odrębnych przepisów, w tym rozporządzeń Ministra Finansów.

Podsumowanie: podatek od umorzenia kredytu frankowego

Poniżej prezentujemy najważniejsze kwestie omówione szczegółowo w artykule.

• Umorzenie części lub całości kredytu frankowego powoduje powstanie przychodu podatkowego, który w świetle ustawy o PIT podlega opodatkowaniu.
• Opodatkowanie dotyczy także odsetek karnych naliczonych wobec osób nieterminowo spłacających kredyt.
• Zgodnie z ustawą o PIT (art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 30 ust. 1) oraz rozporządzeniem Ministra Finansów z 27 marca 2020 r., umorzenie kredytu na cele mieszkaniowe może być zwolnione z podatku.
• Zwolnienie z podatku dotyczy kredytów hipotecznych, które spełniają określone warunki takie jak wykorzystanie środków wyłącznie na cele mieszkaniowe, zabezpieczenie hipoteką oraz indeksowane lub nominowane w walucie obcej.
• Możliwość zwolnienia obejmuje wyłącznie zobowiązania zaciągnięte do 15 stycznia 2015 roku.
• Zwrot nadpłaconego kapitału na mocy ugody z bankiem nie podlega opodatkowaniu, ponieważ jest traktowany jako wyrównanie stanu majątkowego, a nie przychód.
• Unieważnienie umowy kredytowej przez sąd nie powoduje obowiązku podatkowego.
• Kiedy podatek od umorzenia kredytu frankowego jest należny? Obowiązek podatkowy występuje, jeśli kredyt był częściowo przeznaczony na inne cele, na przykład konsolidację zobowiązań, prowizje lub ubezpieczenia.
• Opodatkowanie dotyczy także zobowiązań zaciągniętych po 15 stycznia 2015 roku i niezabezpieczonych hipoteką.
• Ile wynosi podatek od ugody frankowej? Przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych stawki wynoszą: 12% dla dochodów do 120 000 zł rocznie oraz 32% dla dochodów powyżej tej kwoty.
• Wysokość podatku zależy od łącznego dochodu podatnika w roku podatkowym.
• Obecne przepisy o zwolnieniu podatkowym obowiązują do końca 2024 roku, z planem ich przedłużenia do 31 grudnia 2026 roku.

Jeżeli masz wątpliwości, możesz skorzystać z pomocy naszych ekspertów. Użytkownicy bezpłatnego programu Podatnik.info mogą zadać dowolne pytanie specjalistom z obszaru prawa podatkowego czy finansów. Ponadto w okresie rozliczenia rocznych deklaracji PIT zapewniamy trzy rozwiązania, które pomogą Ci dopełnić formalności nawet w 5 minut! Sprawdź, co jeszcze zyskasz z Podatnik.info!