Uwaga: szykują się zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców. Czego możemy spodziewać się w 2025 roku?

2024-11-13

Rząd pracuje nad nowymi przepisami, które wprowadzą zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców. Regulacje mają obowiązywać już od 2025 roku. Każdy pracodawca, który zdecyduje się na pozyskanie pracowników z zagranicy, powinien znać szczegółowe zapisy przygotowanego projektu ustawy. O czym należy pamiętać, gdy wejdą w życie nowe przepisy? Odpowiadają eksperci Podatnik.info!

Spis treści:

• Uwaga! Nadchodzą zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców
• Nowa ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców – co zmieni?
• Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców – kiedy wejdą w życie?
• Podsumowanie: zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców – najważniejsze informacje

Uwaga! Nadchodzą zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców

Od drugiego kwartału 2024 roku rząd pracuje nad projektem ustawy o możliwości podjęcia zatrudnienia w Polsce przez cudzoziemców. Proponowane rozwiązania zostały zgłoszone przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Celem nowej ustawy jest kompleksowe uregulowanie zasad związanych z dostępem cudzoziemców do rynku pracy, wydawania zezwoleń oraz pozostałych, ważnych kwestii.

Aktualne warunki obowiązujące pracodawców są regulowane przez dwa akty prawne:

• ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001),
• ustawę z dnia 12 grudnia 2013 roku o cudzoziemcach (Dz. U. 2013 poz. 1650).

Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców mają na celu kompleksowe, całościowe uregulowanie zasad legalizacji pracy. Rząd dąży do wyeliminowania nadużyć związanych z wydawaniem zezwoleń na pracę i oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy.

Coraz częściej pojawiają się sytuacje, gdy osoby ubiegające się o zezwolenie nie zabiegają o zatrudnienie. Ich celem jest jedynie dostarczenie dokumentu uzasadniającego cel i warunki pobytu. Nierzadko dzieje się to wysokim kosztem. Ponadto pojawia się ryzyko związane z napływem migrantów zarobkowych.

Wśród zagrożeń, na które zwracają uwagę przedstawiciele pracodawców oraz rząd, pojawiają się: wypieranie pracowników miejscowych z rynku pracy, obniżanie poziomu wynagrodzeń, wyzysk pracowników cudzoziemskich, rozwoju szarej strefy czy handlu ludźmi.

Projekt ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców 2025 jest częścią kamienia milowego nr A51G dla reformy A4.1 – efektywne instytucje na rzecz rynku pracy, którą przewiduje KPO – Krajowy plan odbudowy i zwiększenia odporności. Nowe przepisy mają również zmniejszyć bariery administracyjne. W związku z tym przewiduje się wdrożenie pełnej cyfryzacji procedur.

Nowa ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców – co zmieni?

Projekt ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców 2025 przewiduje przepisy, które wskazują konkretne sytuacje, kiedy wydanie zezwolenia na pracę będzie mogło zostać wydane. Zgodnie z art. 6 ust. 1 nowej ustawy, dotyczy to:

• cudzoziemców wykonujących pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy o pracę z polskim podmiotem powierzającym mu pracę, a w przypadku kierowania tego cudzoziemca przez podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi do innego podmiotu – na podstawie umowy o pracę dotyczącej pracy tymczasowej z polskim podmiotem powierzającym pracę cudzoziemcowi będącym agencją pracy tymczasowej,
• cudzoziemców, którzy przybywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu pełnienia funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców KRS lub spółki kapitałowej w organizacji albo będzie reprezentował spółkę komandytową lub komandytowo-akcyjną lub prowadził sprawy takiej spółki, albo będzie pełnił funkcję prokurenta,
• cudzoziemców, którzy są pracownikiem podmiotu zagranicznego i będą delegowani na terytorium Polski w celu wykonywania pracy lub
• cudzoziemców, którzy będą wykonywali pracę na terytorium Polski w zakresie działalności określanej mianem pracy sezonowej w myśl art. 43 ust. 2.

Oznacza to, że umowa o pracę dla cudzoziemca jest tylko jedną z przesłanek do wydania pozwolenia. Mimo to wyżej wskazane przepisy ograniczają możliwość nadużyć. Umowy cywilnoprawne nie wykluczają możliwości otrzymania zezwolenia na pracę.

Nowa ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców umożliwia również określenie przez starostę listy zawodów i rodzajów pracy objętych zakazem wydawania zezwolenia na pracę na terenie danego powiatu. Ponadto zapisy przewidują zwiększenie roli powiatowych urzędów pracy w całym procesie poprzez zachowanie oświadczeń o zatrudnieniu cudzoziemca oraz ich ewidencji.

Aby zredukować ryzyko obniżania wynagrodzeń wynikającego z zatrudniania cudzoziemców, nowa ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców przewiduje obowiązek dokonywania raz na 6 miesięcy analizy wynagrodzeń na lokalnych rynkach pracy. Dokument ma być następnie przekazywany ministrowi oraz powiatowym urzędom pracy. To rozwiązanie będzie służyło porównaniu wynagrodzenia oferowanego cudzoziemcowi do stawek obowiązujących na rynku.

Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców – kiedy wejdą w życie?

Kolejne ważne pytanie dla pracodawców dotyczy terminu wejścia w życie nowych przepisów. Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców mają obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku. Przed tym etapem projekt ustawy musi zostać skonsultowany z komitetami gospodarczymi, związkami pracodawców oraz innymi przedstawicielami rynku pracy.

Podsumowanie: zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców – najważniejsze informacje

Poniżej znajduje się krótkie podsumowanie kwestii omówionych szczegółowo w artykule.

• Rząd planuje wprowadzić kompleksowe przepisy regulujące dostęp cudzoziemców do polskiego rynku pracy od drugiego kwartału 2024 roku, a zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2025 roku.
• Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców mają ograniczyć nadużycia w zakresie zezwoleń na pracę oraz oświadczeń o powierzeniu pracy, eliminując sytuacje, gdy cudzoziemcy starają się o dokumenty tylko dla pobytu.
• Pracodawcy i rząd zwracają uwagę na ryzyko, takie jak wypieranie pracowników miejscowych, obniżanie wynagrodzeń, wyzysk cudzoziemców, rozwój szarej strefy i handel ludźmi.
• Projekt ustawy jest częścią reformy rynku pracy KPO (kamień milowy nr A51G) i przewiduje cyfryzację procedur w celu zmniejszenia barier administracyjnych.
• Umowa o pracę dla cudzoziemca z polskim podmiotem jest tylko jedną z możliwych podstaw do ubiegania się o zezwolenie na zatrudnienie w Polsce.
• Zezwolenia będą możliwe także dla: cudzoziemców w zarządach spółek lub na funkcjach reprezentacyjnych, pracowników zagranicznych delegowanych do Polski czy pracowników sezonowych.
• Starosta będzie mógł określić zawody i rodzaje prac, które nie będą dostępne dla cudzoziemców w danym powiecie.
• Przepisy przewidują półroczne analizy wynagrodzeń na lokalnych rynkach pracy, by kontrolować, czy wynagrodzenia cudzoziemców są zgodne ze stawkami rynkowymi.
• Przed wdrożeniem zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców są konsultowane z komitetami gospodarczymi, organizacjami pracodawców oraz innymi przedstawicielami rynku pracy.

Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości, możesz skorzystać z pomocy naszych ekspertów. Każdy użytkownik bezpłatnego programu Podatnik.info zyskuje możliwość zadania dowolnego pytania specjalistom z obszaru księgowości, podatków czy prawa. Ponadto w okresie rozliczania deklaracji podatkowych zapewniamy trzy rozwiązania, które pozwolą na dopełnienie formalności nawet w 5 minut. Sprawdź, co zyskasz z Podatnik.info!