Wynagrodzenie minimalne 2022

2022-03-08

W 2022 roku ponownie wzrosła wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę na etacie. Rząd deklaruje, że będzie tak też w przyszłym roku i następnych, przynajmniej do 2024 r. Od 1 stycznia rośnie też minimalna stawka godzinowa. Ile wynosi teraz płaca minimalna, jakie są jej składowe i dodatki?

Czym jest płaca minimalna?

To najniższe dopuszczalne wynagrodzenie za pracę w wymiarze pełnego etatu. Jak wspomnieliśmy powyżej, minimalne wynagrodzenie wzrosło w tym roku i będzie się stale zwiększać w nadchodzących latach. Wysokość wynagrodzenia minimalnego jest ustalana odgórnie przez rząd. Ma to pokrycie prawne w:

• ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,
• rozporządzeniu w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę i wysokości minimalnej stawki godzinowej.

Innymi słowy, pracownikowi zatrudnionemu na etat (nieważne, czy umowa jest na okres próbny, czas określony czy nieokreślony), nie można zapłacić niższej pensji niż tyle ile wynosi minimalne wynagrodzenie w 2022 r. - niezależnie od jego kompetencji czy wypracowywanego dla pracodawcy zysku. Jeśli pracownik zatrudniony jest w niepełnym wymiarze etatu, minimalne wynagrodzenie za pracę jest proporcjonalnie pomniejszane w stosunku do wymiaru czasu pracy.

Z czego składa się pensja minimalna?

Części składowe płacy minimalnej są podobne do tych, jakie ma każde wynagrodzenie za pracę na etacie. Pensja może składać się z:

• wynagrodzenia zasadniczego - wyrażonego w stawce miesięcznej, godzinowej lub w formie prowizji,
• wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy,
• dodatku wyrównawczego za obniżenie wysokości wynagrodzenia z powodu choroby zawodowej lub wypadku w pracy,
• premii,
• nagród,
• dodatków funkcyjnych lub zawodowych opisanych w odręcznych przepisach.

Należy pamiętać, że pensja minimalna nie równa się pensji zasadniczej. To dwa różne pojęcia. Pensja zasadnicza jest podstawą do obliczania pozostałych dodatków i składowych, stąd jej wysokość nominalnie może być niższa. Całościowo pensja nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie. Należy też pamiętać, że wynagrodzenie minimalne jest wyrażane w kwocie brutto.

Ile wyniesie płaca minimalna w 2022 roku?

Wynagrodzenie minimalne w roku 2022 r. w Polsce wynosi 3010 zł brutto. To wzrost z 2800 zł brutto, czyli o 210 zł (czyli o około 7,5%) w stosunku do poprzedniej płacy minimalnej. Podobnie też podwyższona została minimalna stawka godzinowa za pracę. Ta wynosi 19,70 zł brutto – to wzrost o 1,40 zł w stosunku do poprzedniej, wynoszącej 18,30 zł brutto. W wyniku tych zmian zyskają pracownicy zatrudnieni na etat.

Ile wyniesie płaca minimalna netto („na rękę)? Wynagrodzenie minimalne w 2022 netto wynosi 2363,56 zł, podczas gdy w 2021 r. wynosiło ono 2061,67 zł. Minimalna stawka godzinowa netto wynosi z kolei 14,47 zł.

Ile wynoszą składki na ZUS przy minimalnym wynagrodzeniu 2022?

Poza zapłatą podatku dochodowego, pracownik etatowy ma potrącane z pensji brutto także składki na szereg ubezpieczeń społecznych. Są to:

• składka emerytalna,
• składka rentowa,
• składka chorobowa,
• składka zdrowotna.

Ich konkretna wysokość wyliczana jest na podstawie tego, ile pracownik zarabia brutto. Te kwoty zmieniły się wraz z podniesieniem płacy minimalnej. Jak to wyglądało w poprzednich latach i jak jest teraz?

2021

Składka emerytalna - 273,28 zł

Składka rentowa - 42 zł

Składka chorobowa - 68,60 zł

Składka zdrowotna - 217,45 zł

2022

Składka emerytalna - 293,78 zł

Składka rentowa - 45,15 zł

Składka chorobowa - 73,75 zł

Składka zdrowotna - 233,76 zł

Wynagrodzenie minimalne a kwota wolna od podatku

Nowy Ład wprowadził kolejną korzystną dla zarabiających płacę minimalną zmianę. Podwyższona kwota wolna od podatku z 8000 zł na 30 000 zł rocznie w sposób znaczący odbija się na pensji netto zarabiających najmniej. W konsekwencji przepisów wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu, pracownicy uzyskujący minimalne wynagrodzenie za pracę otrzymują „na rękę” więcej niż na starych zasadach. Oprócz tego pracownicy, którzy nie ukończyli jeszcze 26 roku życia zupełnie nie płacą podatku PIT, o ile pracują na etacie.

Minimalne wynagrodzenie - pełen etat i cząstkowe etaty

Nie każdy pracownik zatrudniony jest na pełny etat. Część z nich pracuje na cząstkowe etaty, np. ¾ czy ½. Wedle prawa, wynagrodzenie minimalne nadal im się należy, lecz proporcjonalnie pomniejszone w stosunku do wymiaru czasu pracy. Jak to wygląda na konkretnych kwotach?

Minimalne wynagrodzenie wynosi:

• 3010 zł brutto - jeśli pracownik jest zatrudniony na pełny etat,
• 2257,50 zł brutto - jeśli pracownik jest zatrudniony na ¾ etatu,
• 2006,66 zł brutto - jeśli pracownik jest zatrudniony na 2/3 etatu,
• 1505 zł brutto - jeśli pracownik jest zatrudniony na ½ etatu,
• 1003,33 zł brutto - jeśli pracownik jest zatrudniony na 1/3 etatu,
• 752,50 zł brutto - jeśli pracownik jest zatrudniony na ¼ etatu.

Niezależnie od wymiaru etatu, pracownik zachowuje wszystkie prawa pracownicze oraz do ubezpieczeń społecznych. Warto ponownie nadmienić, że ustawodawca zalicza do wynagrodzenia minimalnego także inne składniki pensji oraz świadczenia wynikające ze stosunku pracy oprócz płacy zasadniczej.

Wyższa płaca minimalna a preferencyjne składki ZUS

Podwyższenie minimalnego wynagrodzenia za pracę ma też znaczenie dla przedsiębiorców. Jest tak dlatego, że 30% jego wysokości brutto stanowi podstawę do obliczania wysokości preferencyjnych składek na ZUS, opłacanych przez przedsiębiorców. W 2022 roku podstawa ta wynosi 30% z 3010 zł, czyli 903 zł. Tym samym preferencyjne składki dla przedsiębiorców w tym roku wynoszą:

• składka emerytalna (19,52 %) - 176,27 zł,
• składka rentowa (8 %) - 72,24 zł,
• składka chorobowa (2,45 %) - 22,12 zł,
• składka wypadkowa (1,67 %) - 15,08 zł,

Jeśli przedsiębiorca opłaca minimalne preferencyjne składki na ZUS, nie płaci swojego Funduszu Pracy. Tym samym suma tych składek wynosi 285,71 zł, nie licząc chorobowego - 263,59 zł.

Wzrosły też inne świadczenia pracownicze

Wzrost płacy minimalnej ma też przełożenie na niektóre świadczenia pracownicze. Wysokość świadczeń pracowniczych obliczana jest na podstawie pensji brutto pracownika. Gdy ta rośnie, rośnie też wysokość tych świadczeń, a są to między innymi:

• dodatek za pracę w porze nocnej,
• wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy i przestój w pracy,
• wysokość odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania pracowników przez pracodawcę,
• wysokość odszkodowania za padnięcie ofiarą mobbingu w pracy,
• wysokość odpraw,
• minimalna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego.

Jaką wysokość teraz mają wspomniane świadczenia?

Dodatek za pracę w nocy a wzrost płacy minimalnej w 2022 r.

Pracownik, który wykonuje swoje obowiązki w godzinach nocnych ma prawo do dodatku do każdej godziny przepracowanej w porze nocnej. Mówi o tym Kodeks Pracy w art.  1518 § 1. Dodatek ten wynosi 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia. Wylicza się go wedle wzoru:

Płaca minimalna brutto / ilość godzin pracy w miesiącu x 20 %.

Z racji tego, że w każdym miesiącu ilość godzin roboczych jest inna, zmienna jest też wysokość dodatku za pracę w nocy. W poszczególnych miesiącach 2022 roku wynosi on:

• w styczniu - 3,96 zł,
• w lutym - 3,76 zł,
• w marcu - 3,27 zł,
• w kwietniu - 3,76 zł,
• w maju - 3,58 zł,
• w czerwcu - 3,58 zł,
• w lipcu - 3,58 zł,
• w sierpniu - 3,42 zł,
• we wrześniu - 3,42 zł,
• w październiku - 3,58 zł,
• w listopadzie - 3,76 zł,
• w grudniu - 3,58 zł.

Podane kwoty są kwotami brutto i pokazują, ile minimalnie musi wynosić dodatek za pracę w nocy. Pracodawca, jeśli zechce, ma prawo ustanowić dodatek od nich wyższy. W przypadku tych pracowników, którzy pracują wyłącznie w nocy, dodatek może mieć formę ryczałtu.

Wynagrodzenie za przestój w 2022 r.

Kodeks pracy w art. 81 § 1 reguluje kwestię wynagrodzenia dla pracownika, który mimo chęci wykonywania pracy, nie może tego robić z przyczyn spowodowanych przez pracodawcę. W takim wypadku nadal przysługuje pracownikowi:

• wynagrodzenie za przestrój w pracy wynikające z jego osobistego zaszeregowania, wyrażone w stawce godzinowej lub miesięcznej
• 60% wysokości wynagrodzenia za urlop, jeśli wynagrodzenie za przestój nie zostało wyodrębnione przy określaniu warunków wynagradzania pracownika.

Niezależnie tego, wynagrodzenie za przestój nie może być niższe niż minimalne.

Naruszenie zasad równego traktowania pracowników - wysokość odszkodowania

Kodeks pracy w art. 183c mówi, że pracownik, wobec którego pracodawca naruszył zasady równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania. Jego wysokość nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie.

Mobbing w pracy - odszkodowanie

Z kolei w art. 943 § 4 czytamy, że pracownik, który doznał mobbingu w pracy może dochodzić od pracodawcy odszkodowania. Jest tak również, gdy pracownik wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę. Wynagrodzenie jest ustalane na podstawie innych przepisów, ale nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

Wysokość odpraw w 2022 r.

Wedle ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, wysokość odpraw nie przekracza 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. Tym samym w roku 2022, odprawa może wynosić do 45 150 zł.

Minimalna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego w 2022 r.

Podstawa do obliczania świadczeń chorobowych obliczana jest na podstawie średniego wynagrodzenia z okresu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym wystąpiła u pracownika choroba.  W przypadku zasiłku chorobowego jego podstawa wymiaru ma jednak pewien dolny limit. Wynosi on wysokość minimalnego wynagrodzenia, pomniejszoną o 13,71 %.

Tym samym minimalna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego w 2022 roku wynosi 3010 zł - 3010 zł x 13,71%, czyli 2597,33 zł na rękę. Przy tym należy pamiętać, że pracownik, który zatrudniony jest na płacy minimalnej a do tego w niepełnym wymiarze czasu pracy, może otrzymywać świadczenia chorobowe w wysokości przynajmniej wyniku proporcjonalnie obliczonej wysokości pensji minimalnej do wymiaru czasu pracy i pomniejszonej o 13,71 %.