Czternasta emerytura w 2023 - komu przysługuje?

2023-07-28

19 lipca prezydent podpisał ustawę gwarantującą dodatkowe roczne świadczenie, czyli 14. emeryturę na stałe. Jednak nie wszyscy seniorzy otrzymają świadczenie. Odpowiadamy jakie kryteria przyjęto dla czternastej emerytury oraz ile wyniesie wysokość świadczenia.

Ustawa o kolejnym dodatkowym, rocznym świadczeniu finansowym dla emerytów i rencistów określa trochę inne zasady wypłaty w przypadku czternastki (drugiego dodatkowego świadczenia), niż tak zwanej trzynastej emerytury, w ustawie z dnia 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów. Aby otrzymać czternastkę w pełnej wysokości, emerytura lub renta nie może przekroczyć progu dochodowego. W przypadku "trzynastki" nie obowiązuje kryterium dochodowe. Otrzymują ją wszyscy seniorzy i w pełnej wysokości.

14 emerytura – historia dodatkowego świadczenia

Po raz pierwszy tzw. 14 emerytura została wypłacona emerytom i rencistom w 2021r. Miało to być świadczenie jednorazowe. Jednakże z powodu wysokiej inflacji rząd wznowił wypłatę świadczenia w 2022r., a w bieżącym roku trwały przygotowania do podpisania ustawy o wypłacaniu "czternastki" co roku.

Ustawa wprowadzająca dodatkowe roczne świadczenie na stałe, została ostatecznie przyjęta przez Sejm 7 lipca br. i podpisana przez prezydenta 19 lipca.

Czternasta emerytura wynosi tyle ile minimalna emerytura, więc w 2023 roku będzie to 1588,44 zł brutto.

Czternasta emerytura 2023 – dla kogo?

Według obliczeń Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS), do czternastek w 2023 r. uprawnionych będzie około 8,3 mln osób. Zdecydowana większość otrzyma pełną kwotę świadczenia ok 6,8 mln osób, a 1,5 mln świadczeniobiorców w pomniejszonej wysokości.

14. emerytury w 2023 r. otrzymają wyłącznie emeryci, których emerytura, renta, lub suma różnych świadczeń nie przekroczą kwoty 4438,44 zł brutto. Osoby z wyższymi świadczeniami nie mają prawa do dodatkowej emerytury.

Czternastkę otrzymają osoby uprawnione do:

• emerytur i rent w systemie powszechnym (ZUS), rolników (KRUS), służb mundurowych,

• emerytur pomostowych, kapitałowych i częściowych,

• świadczeń i zasiłków przedemerytalnych,

• rent socjalnych, rodzinnych, z tytułu niezdolności do pracy, wypadkowych,

• nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych,

• rodzicielskich świadczeń uzupełniających tzw. Emerytury MAMA 4+,

• świadczenia pieniężnego przysługującego cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych,

• rent inwalidów wojennych i wojskowych.

Czternastkę pobierają również emeryci i renciści służb mundurowych i wojskowych.

Świadczenie nie przysługuje sędziom oraz prokuratorom w stanie spoczynku, ponieważ formalnie nie mają oni statusu emeryta. Emerytura nie będzie przysługiwać osobom, którym prawo do emerytury lub renty zostało zawieszone na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego.

14 emerytura w 2023 roku - ile wyniesie?

Maksymalna wysokość 14. emerytury będzie równać się najniższej emeryturze obowiązującej w danym roku kalendarzowym, czyli wysokości kwoty najniższej emerytury obowiązującej od 1 marca –  z możliwością podwyższenia świadczenia. Na konta emerytów wpłynie zatem 1588 zł brutto (1445,48 zł netto). Najniższa emerytura podlega corocznej waloryzacji. Wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2023 wynosi 114,8 procent.

Świadczenie pełnej wysokości będzie wypłacane seniorom, których wysokości świadczenia podstawowego przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń nie przekracza 2900 zł brutto.

14 emerytura nie jest wypłacana wszystkim seniorom. Warunkiem otrzymania dodatku jest spełnienie kryterium dochodowego. Dlatego niektórzy emeryci otrzymają 14. niższą bądź nie otrzymają jej wcale. Senior z emeryturą wysokości 4488,44 zł brutto 14. emerytury już nie dostanie.

Czternasta emerytura – zasada złotówka za złotówkę

Seniorzy, których wysokość świadczenia mieści się w przedziale od 2 900 zł do 4 438,44 zł brutto otrzymają czternastkę w pomniejszonej wysokości, według zasady „złotówka za złotówkę”.

Przykładowo: jeśli emerytura wynosi 3 200 zł brutto, to przekraczamy próg dochodowy o 300 zł, co powoduje, że 14-tka zostanie pomniejszona również o 300 złotych i wyniesie 1 288,44 zł brutto.

Kwota najniższej 14. emerytury wyniesie 50 zł brutto. W przypadku, gdy naliczona kwota czternastki okaże się niższa niż 50 zł, świadczenie nie zostanie przyznane.

Emeryci ze świadczeniami powyżej 4 438,44 zł brutto nie otrzymają czternastej emerytury w 2023 r. Dla porównania w 2022 r. próg ten wynosił 4 188,44 zł brutto.

Od tych zasad nie przysługuje odwołanie.

Termin wypłaty czternastej emerytury

Jak ujawnił premier Morawiecki, od wypłat dzielą seniorów już w zasadzie tygodnie, ponieważ te mają zacząć wpływać już z końcem sierpnia.

14 emerytura będzie wypłacona na przełomie sierpnia i września - poinformował premier Mateusz Morawiecki. Dodatkowe pieniądze otrzymają miliony seniorów.

Zgodnie z założeniami projektu, czternastki wypłacane są w tym samym terminie, w którym wypłacane jest świadczenie emerytalne. Emerytura jest wypłacana zazwyczaj w 1, 5, 6, 10, 15, 20 i 25 dniu miesiąca.

14 emerytura – warunki wypłaty w 2023 r

Aby otrzymać czternastą emeryturę w 2023 r., należy spełnić dwa warunki:

• być czynnym emerytem lub rencistą, czyli mieć prawo do jednego z wyżej wymienionych świadczeń na dzień weryfikacji.

• nie przekroczyć ustalonego w danym roku progu dochodowego.

Wiek emerytalny pozostanie bez zmian: 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Podatek od czternastej emerytury 2023

W 2022 r. emeryci i renciści decyzją resortu finansów byli zwolnieni z zapłaty podatku dochodowego od czternastej emerytury. Od czternastki pobrano tylko składkę zdrowotną. Brak poboru podatku miał charakter jednorazowy.

W przeciwieństwie do poprzedniego roku, emeryci i renciści otrzymają do rąk kwotę świadczenia pomniejszoną o podatek PIT i składkę zdrowotną. Zgodnie z ustawą od 14. emerytury pobierana będzie składka na ubezpieczenie zdrowotne (9 proc.) oraz podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT 12 proc.).

Emerytura do 2 500 zł brutto zwolniona jest z podatku dochodowego (PIT) i obciążona 9 proc. składką zdrowotną. W przypadku emerytury wyższej niż 2 500 brutto oprócz składki zdrowotnej należy zapłacić również podatek dochodowy (12 proc.). W momencie wypłaty zasadniczej emerytury i 14-stki, większość seniorów przekroczy kwotę 2 500 zł brutto, co spowoduje, że nadprogramowe świadczenie zostanie pomniejszone o podatek dochodowy.

ZUS 14. emerytura – wniosek czy z urzędu?

Aby otrzymać 14 emeryturę, nie trzeba składać wniosku o wypłatę, ani o wyliczenie kwoty czternastki. ZUS i inne organy rentowe będą przyznawać i wypłacać świadczenie automatycznie wszystkim uprawnionym seniorom w należnej im wysokości.

Świadczenie zostanie wypłacone wraz z emeryturą i rentą oraz będzie doręczane tą samą drogą, co świadczenie główne, przelewem lub przekazem gotówkowym.

14. emerytura 2023 a długi

Czternasta emerytura jest wyłączona spod zajęć komorniczych, nawet jeśli świadczenie wpływa na konto bankowe. Zgodnie z przepisami te środki na rachunku nie mogą zostać zajęte przez bank lub komornika na poczet długów.

14. emerytura nie wlicza się również do dochodu przy ubieganiu się o pomoc społeczną, alimenty czy świadczenia z programu „Rodzina 500 plus” dla niesamodzielnych.