Darowizna dla powodzian – czy należy od niej odprowadzić podatek?
Powódź, która dotknęła wielu mieszkańców mieszkających na południu kraju, wywołała poruszenie w całym kraju. Tysiące Polaków oraz firm zdecydowało się na pomoc poszkodowanym. W związku z tym pojawiły się również pytania dotyczące formalności.
W jaki sposób powinna zostać rozliczona darowizna dla powodzian? Czy istnieje możliwość skorzystania z dodatkowej ulgi? Odpowiadają eksperci Podatnik.info.
Spis treści:
- Darowizna dla powodzian
- Darowizna dla powodzian a VAT
- Darowizna dla powodzian a podatek dochodowy
- Podsumowanie: Darowizna dla powodzian – najważniejsze informacje
Darowizna dla powodzian
Mimo że powódź ustąpiła, wciąż są obszary i ludzie, które borykają się z konsekwencjami klęski żywiołowej. Usunięcie szkód wiąże się z ogromnymi kosztami. Wiele domów, instytucji oraz miejsc użyteczności publicznej wymaga odbudowy. Poszkodowani w związku z sytuacją powodziową na południu Polski mogą liczyć na pomoc zarówno osób prywatnych, jak i firm.
W efekcie wielu podatników zastanawia się, w jaki sposób powinna zostać rozliczona darowizna dla powodzian. Należy podkreślić, że wiele zależy od sposobu przekazania środków pieniężnych lub materialnych. Inne zasady będą dotyczyły darowizn dla osób prywatnych, podmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego – na przykład fundacje czy stowarzyszenia – czy też osoby prawne – na przykład parafia albo Caritas.
Warto również zaznaczyć, że rząd wprowadził rozporządzenie, które ma zmniejszyć koszty ponoszone przez darczyńców. Dotyczą one przede wszystkim zależności: darowizna dla powodzian a VAT. Poniżej analizujemy szczegółowe zasady, o których należy pamiętać.
Darowizna dla powodzian a podatek dochodowy
Celem przekazania darowizny jest przede wszystkim pomoc innym, na przykład osobom poszkodowanym wskutek klęski żywiołowej. Warto jednak zwrócić uwagę także na skutki podatkowe wynikające z takiej decyzji. Podatnicy mogą skorzystać z preferencyjnego rozliczenia, ale nie w każdym przypadku.
Biorąc pod uwagę kwestię darowizna dla powodzian a odliczenie od podatku, należy pamiętać o tym, że wiele zależy od sposobu przekazania pomocy. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1991 Nr 80 poz. 350) znajduje się katalog możliwych ulg oraz preferencyjnego rozliczenia.
Kiedy analizujemy zależność darowizna dla powodzian a podatek dochodowy, należy podkreślić przede wszystkim brak specjalnych przepisów. Można skorzystać jednak z ogólnie obowiązujących zasad. Warto pamiętać, że dotyczy to środków przekazywanych na rzecz:
- organizacji pozarządowych, które nie są jednostkami sektora finansów publicznych i nie działają w celu osiągnięcia zysku, na przykład fundacje, stowarzyszenia, kościoły czy spółdzielnie socjalne,
- równoważnych organizacji określonych w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, obowiązujących w innym niż Polska państwie członkowskim UE lub innym państwie należącym do EOG, które prowadzą działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych i realizują wskazane cele.
Nie ma możliwości odliczenia darowizn na rzecz osób fizycznych, osób prawnych czy jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą, która polega na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.
Co ważne, nie można odliczyć również środków zwróconych w którejkolwiek formie lub zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, a także odliczonych od dochodu lub przychodu.
Darowizna dla powodzian zostanie w takiej sytuacji objęta ulgą, w ramach której podatnik odliczy kwotę faktycznie przekazanych środków. Limit odliczenia wynosi nie więcej niż 6% dochodu lub przychodu. Co więcej, dotyczy on łącznej kwoty ulgi z tytułu przekazanych środków. Jeżeli podatnik nie uzyskał wystarczającego przychodu lub dochodu, by odliczyć całą możliwą kwotę, wówczas ulga nie przechodzi na kolejny rok.
Darowizna dla powodzian a VAT
Analizując kwestię darowizna dla powodzian a VAT, należy wziąć pod uwagę nowe przepisy, które na mocy decyzji rządu zostały wprowadzone z mocą wsteczną. Oznacza to, że można je zastosować za okres od dnia 12 września 2024 roku. Szczegółowe informacje na temat nowych zasad znajdują się w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 września 2024 roku zmieniającym rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług (Dz.U. 2024 poz. 1381).
Na mocy wyżej wspomnianego aktu prawnego zostało wprowadzone postanowienie umożliwiające skorzystanie z dodatkowej preferencji przez osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne.
Stawka 0% VAT ma zastosowanie do darowizn niezbędnych do złagodzenia skutków kataklizmu:
- wszelkiego rodzaju towarów, na przykład żywności, koców, ubrań,
- nieodpłatnych usług, na przykład zakwaterowanie, wynajem agregatorów.
Z tej możliwości mogą skorzystać przedsiębiorcy przekazujący darowizny dla powodzian realizowane za pomocą określonych podmiotów. Preferencja obowiązuje od 12 września do 31 grudnia 2024 roku.
Kolejnym rozwiązaniem w zakresie: darowizna dla powodzian a VAT jest możliwość zastosowania stawki 0% obejmującej materiały budowlane, przekazywane na rzecz poszkodowanych, których nieruchomości uległy zniszczeniu.
Ulga przysługuje darowizny bezpośrednio na rzecz: osób fizycznych oraz podmiotów prowadzących działalność edukacyjną, kulturalną, w zakresie ochrony zdrowia, opieki społecznej, opieki nad dziećmi, młodzieżą oraz osobami w podeszłym wieku, w zakresie zbiorowego zakwaterowania uczniów i studentów.
Musi jednak zostać spełniony warunek, aby nieruchomości były usytuowane na terenie gmin objętych kataklizmem, a darowizny zostały przekazane na rzecz osób posiadających formalne prawo do dysponowania tymi nieruchomościami. Stawka 0% obowiązuje od 24 września 2024 roku do 31 marca 2025 roku.
Podsumowanie: Darowizna dla powodzian – najważniejsze informacje
Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie omówione szczegółowo w artykule.
- Mimo ustąpienia powodzi, wiele osób i instytucji wciąż potrzebuje wsparcia. Darowizna dla powodzian może pochodzić zarówno od osób prywatnych, jak i firm.
- Sposób rozliczenia darowizn zależy od odbiorcy (osoby prywatne, fundacje, stowarzyszenia, instytucje religijne) oraz formy przekazania środków (materialne, pieniężne).
- Darowizna dla powodzian a podatek dochodowy – darczyńcy mogą korzystać z ulg podatkowych, jednak dotyczy to tylko darowizn przekazywanych na rzecz organizacji pożytku publicznego. Darowizny dla osób fizycznych czy przedsiębiorstw nie podlegają odliczeniu.
- Limit odliczenia darowizn wynosi 6% dochodu/przychodu. Ulga nie przechodzi na kolejny rok, jeśli podatnik nie osiągnie wystarczającego dochodu.
- Wprowadzono nowe przepisy umożliwiające obniżenie VAT do 0% dla darowizn związanych z pomocą powodzianom, obejmujące towary, usługi i materiały budowlane.
- Stawka 0% VAT dotyczy darowizn niezbędnych do łagodzenia skutków kataklizmu, przekazywanych przez podmioty, w tym darowizn rzeczowych (np. żywność, ubrania) oraz nieodpłatnych usług (np. zakwaterowanie). Z ulgi mogą skorzystać przedsiębiorcy w okresie od 12 września 2024 do 31 grudnia 2024 roku.
- Stawka 0% VAT na materiały budowlane obejmuje darowizny przekazywane bezpośrednio na rzecz osób fizycznych lub określonych podmiotów prowadzących działalność, które znajdują się na terenie gmin objętych kataklizmem. Z ulgi mogą skorzystać przedsiębiorcy w okresie od 24 września 2024 do 31 marca 2025 roku.
Jeżeli masz wątpliwości dotyczące kwestii darowizna dla powodzian a odliczenie od podatku, możesz skorzystać z pomocy ekspertów Podatnik.info. Każdy użytkownik tego bezpłatnego programu zyskuje możliwość zadania dowolnego pytania specjalistom z obszaru prawa czy księgowości. W okresie rozliczenia deklaracji PIT zapewniamy trzy rozwiązania, które pozwolą dopełnić formalności nawet w 5 minut. Sprawdź, co jeszcze możesz zyskać.
