Jak należy rozliczyć przychody z różnych źródeł?

2022-04-14

Do jednego z najważniejszych zobowiązań podatnika względem fiskusa z pewnością jest podatek dochodowy. Uregulowanie go dotyczy wszystkich osób, które osiągają podlegający opodatkowania dochód. Niekiedy jednak osoby prowadzące działalność gospodarczą, mogą osiągnąć przychody z różnych źródeł – niezwiązanych z podstawową działalnością. 

Sprawdź, jak prawidłowo wypełnić rozliczenie przychodów z różnych źródeł.

Jak sprawdzić czy nie osiągnąłem przychodów z innych źródeł?

Ustawodawca wyróżnia przychody różnego rodzaju, co regulowane jest w ustawie o PIT. Znajdziemy tam szeroki katalog przychodów podstawowych oraz tych, które nazywane są “przychodami z innych źródeł”. Druga grupa nie została jednak zdefiniowana, a znajdująca się przy tym punkcie lista to jedynie przykłady, jakie zaliczyć możemy do kategorii innych przychodów. Jak więc dokładnie zweryfikować czy osiągnęliśmy przychody z innych źródeł, kiedy ustawodawca nie wprowadził dokładnej listy? Chcąc uniknąć błędnego wypełnienia zeznania podatkowego za poprzedni rok, polecamy posłużenie się naszym krótkim poradnikiem.

Na samym początku należy sprawdzić, czy osiągnięty przez nas przychód mieści się w katalogu źródeł przychodów (art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o PIT). W momencie, kiedy nie znajdujemy odpowiadającej kategorii, należy uznać go jako przychód z innego źródła. W następnym kroku musimy zweryfikować czy nie jest on zwolniony z opodatkowania. Informacje na ten temat znajdziemy w katalogu zwolnień podatkowych (art. 21 ustawy o PIT). Na samym końcu możemy przejść do wypełnienia deklaracji PIT.

Źródła przychodów i dochodów poza działalnością gospodarczą, wyróżnione przez ustawodawcę

Częstym zjawiskiem jest pozyskiwanie dodatkowych przychodów przez osoby prowadzące firmę. Przywołana powyżej ustawa o PIT wymienia następujące przychody oraz ich źródła, które zaliczamy do kategorii “inne”:

• umowy:

• o pracę, emerytury lub renty:

• stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

• zlecenie i o dzieło:

• działalność wykonywana osobiście;

• najem, podnajem, dzierżawa, najem prywatny:

• odrębne źródło przychodu, o ile wynajmowane składki nie są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą;

• sprzedaż papierów wartościowych (akcji lub udziałów spółek), pochodnych instrumentów finansowych, walut wirtualnych (np. kryptowaluty):

• kapitały pieniężne i prawa majątkowe;

• odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części albo innych rzeczy:

• odrębne źródło przychodów, jeżeli zbycie to nie następuje w związku z wykonywaniem działalności i sprzedaż nieruchomości została dokonana przed upływem pięciu lat –  licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie; w przypadku innych rzeczy – zbycie nastąpiło przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

Należy jednocześnie podkreślić, że przychody podane powyżej stanowią grupę źródeł przychodów odrębnych od tych pozyskanych w ramach działania przedsiębiorstwa. W praktyce oznacza to, że nie stanowią należności osiągniętych w ramach prowadzonej działalności. Tym samym nie łączy się ich z takimi przychodami, przez co podlegają osobnemu rozliczeniu. 

Jakie dokumenty należy wypełnić?

Wszystkie przychody nie mieszczące się w podstawowym katalogu, wyróżnionym w ustawie o PIT, należy traktować, jako przychody z innych źródeł. W praktyce oznacza to, że podatnik musi zweryfikować najpierw czy funkcjonują odrębne formularze dla danego źródła przychodów. Tym samym należy zwrócić uwagę na wyróżniane przez fiskusa następujące druki:

• w zeznaniu podatkowym PIT-37 lub PIT-36 umieszczamy informację o przychodach z tytułu umowy o pracę, emerytury lub renty, umowy zlecenie i umowy o dzieło – podlegają one opodatkowaniu na zasadach ogólnych (według skali podatkowej);

• w deklaracji PIT-36 zapisujemy przychody z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy uzyskiwane w ramach najmu prywatnego  – podlegają one opodatkowaniu na zasadach ogólnych; w sytuacji dotyczącej ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wypełniamy druk PIT-28;

• przychód ze sprzedaży papierów wartościowych (akcji lub udziałów spółek), pochodnych instrumentów finansowych, walut wirtualnych jest opodatkowany stawką 19% i podlegają rozliczeniu w zeznaniu podatkowym PIT-38;

• przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części albo innych rzeczy opodatkowany jest stawką 19% i podlega rozliczeniu PIT-39, za wyjątkiem zbycia innych rzeczy (ruchomości), które podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych w zeznaniu PIT-36.

Jednocześnie należy podkreślić, że ustawodawca przewiduje zmianę w prawie podatkowym. Opodatkowanie najmu prywatnego na zasadach ogólnych jest możliwe wyłącznie do końca 2022 roku. Wraz z początkiem roku 2023 podatnicy, którzy uzyskują przychód z najmu prywatnego, będą zobowiązani do zastosowania opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28). 

Najważniejszą zasadą podczas rozliczenia z fiskusem w ramach innych zysków jest wybrana przez podatnika forma opodatkowania. Dotyczy to bowiem sposobu rozliczenia wszystkich dochodów zarówno tych osiągniętych w ramach działania przedsiębiorstwa, jak i pochodzących z innych źródeł. W praktyce oznacza to wybrany sposób, w jaki podatnik opodatkowuje przychody w ramach prowadzonej działalności.

Opodatkowanie na zasadach ogólnych

Osoby prowadzące działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych , jednocześnie osiągając inne przychody, są zobowiązane do rozliczenia podatku od dochodów na zasadach ogólnych w jednym zeznaniu PIT-36. 

W tym celu należy uzupełnić część E deklaracji, gdzie wykazane zostaną wszystkie przychody opodatkowane na zasadach ogólnych, osiągnięte w danym roku podatkowym. Natomiast osoby prowadzące przedsiębiorstwo muszą dołączyć do zeznania załącznik PIT/B. Znajdują się w nim przychody, koszty uzyskania dochodu oraz przysługujące ulgi z tytułu prowadzenia biznesu.

Opodatkowanie podatkiem liniowym

Prowadząc działalność gospodarczą opodatkowaną według stawki liniowej (19%), a przy tym pozyskując wpływy z innych źródeł, należy odrębnie opodatkować i rozliczyć przychody z działalności gospodarczej oraz osiągnięte z pozostałych źródeł. Jednocześnie wiąże się to ze złożeniem osobnych zeznań podatkowych:

• PIT-36-L, gdzie wykazane muszą być przychody, koszty i dochód osiągnięty w ramach działalności opodatkowanej podatkiem liniowym;

• PIT-36, gdzie wykazane zostaną dochody z osiągnięty z umowy o pracę, umowy zlecenie, umowy o dzieło, emerytury, najmu prywatnego opodatkowanego na zasadach ogólnych oraz z transakcji innych rzeczy;

lub

• PIT-37, gdzie wykazane zostaną dochody osiągnięte z umowy o pracę, umowy zlecenie, umowy o dzieło, emerytury.

Należy przy tym pamiętać, że PIT-36 obowiązuje w tej kwestii, jeżeli inny przychód (wymienione powyżej) został osiągnięty przed upływem 6 miesięcy od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie. PIT-37 z drugiej strony dotyczy wyłącznie sytuacji, kiedy podatnik ma przychody ze stosunku służbowego, ale nie z najmu, ze odsprzedania nieruchomości.

Opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od dochodów ewidencjonowanych, przy jednoczesnym osiąganiu zysków finansowych z innych źródeł, należy odrębnie opodatkować i rozliczyć przychody z działalności gospodarczej oraz osiągnięte z pozostałych tytułów. Ponownie występuje konieczność złożenia osobnych zeznań podatkowych:

• PIT-28 wraz z załącznikiem PIT-28A, gdzie wykazane zostaną informacje o przychodach, w odniesieniu do których ma zastosowanie ryczałtowa forma opodatkowania,

• PIT-36,

lub

• PIT-37.

Wybór pomiędzy tymi dwiema formami deklaracji, opiera się podobnie jak w przypadku opodatkowania podatkiem liniowym – w zależności od rodzaju uzyskanego przychodu. To na co jednak warto zwrócić szczególną uwagę to różnica w terminach złożenia zeznań. PIT-28 należy złożyć do ostatniego dnia lutego, a PIT-36 oraz PIT-37 do 30 kwietnia.

Opodatkowanie kartą podatkową

W przypadku osób prowadzących firmę opodatkowaną kartą podatkową, przy równoczesnym osiąganiu dochodów z innych źródeł, muszą złożyć zeznanie:

•  PIT-36,

lub

• PIT-37.

Warto jednocześnie podkreślić, że podatnik nie jest zobligowany do złożenia zeznania, aby rozliczyć podatek zapłacony w ramach karty podatkowej. Jego wartość jest określona w stałej wysokości za każdy miesiąc.

Rozliczenie dochodu z tytułu odsprzedaży papierów wartościowych oraz odpłatnego zbycia nieruchomości

Odbiegającą od przytoczonych przykładów sytuacją jest ta, gdzie przedsiębiorca uzyskał w ubiegłym roku podatkowym przychód z tytułu m.in. sprzedaży papierów wartościowych poza prowadzoną działalnością gospodarczą. Wtedy bowiem niezależnie od przychodów z działalności i wybranej formy opodatkowania, musi on odrębnie rozliczyć uzyskane przychody:

• z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych w PIT-38,

• z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem pięciu lat od końca roku, w którym nastąpiło jej nabycie w PIT-39.

Przykłady dochodów z innych źródeł do uwzględnienia w deklaracji PIT-36

Wśród szerokiej grupy przychód i ich źródeł, będących innymi niż te z tytułu prowadzenia przedsiębiorstwa, możemy także wyróżnić jeszcze te, uzyskane w ciągu roku podatkowego. Zostały one wskazane w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i są to m.in.:

• Zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego:

• zasiłki chorobowe,

• zasiłki wyrównawcze,

• zasiłki macierzyńskie,

• zasiłki opiekuńcze,

• świadczenia rehabilitacyjne.

• Świadczenia alimentacyjne, gdzie należy pamiętać, że do innych źródeł zaliczamy alimenty nie będące zwolnione opodatkowaniu.

• Kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego, wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

• Kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego

• Przychody osiągnięte z działalności nierejestrowanej

• Przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy własnych produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym – pod warunkiem spełnienia wymogów co do charakteru i miejsca transakcji, ewidencjonowania, rodzaju kupujących oraz metod przetworzenia (zwolnione z podatku są przychody do 20 000 zł rocznie)