Składka ZUS dla przedsiębiorcy

2022-12-08

Przedsiębiorców czeka podwyżka składek na ubezpieczenie społeczne o ponad 17%. Spowodowane jest to wzrostem prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. O ile dokładnie wzrosną składki ZUS i którzy przedsiębiorcy mogą liczyć na ulgi?

Wyższe składki ZUS dla przedsiębiorców w 2023 roku

Rząd przyjął projekt ustawy budżetowej na 2023 rok, z której wynika, że prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w 2023 r. w gospodarce narodowej wyniesie 6935 zł. W związku z tym znacząco (aż o 17,1%) wzrośnie wysokość składek ZUS dla przedsiębiorców, ponieważ podstawę wysokości tych składek stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. W roku 2022 takie wynagrodzenie wynosi 5 922 zł.

Ile wynosi składka ZUS?

W 2022 roku przedsiębiorca płaci miesięczną składkę na ZUS w kwocie 1211,28 zł (bez składki zdrowotnej). W przyszłym roku przedsiębiorca, który nie korzysta z preferencji składkowych i opłaca ubezpieczenie wypadkowe według stawki 1,67 %, będzie płacił 1418,48 zł miesięcznie (nie ma w tej kwocie składki zdrowotnej). Zatem składka na ZUS wzrośnie o 207,20 zł miesięcznie.

Wysokości składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe wyrażone są w procentach i wynoszą:

• na ubezpieczenie emerytalne – 19,52% podstawy
• na ubezpieczenia rentowe – 8,00% podstawy
• na ubezpieczenie chorobowe – 2,45% podstawy
• na ubezpieczenie wypadkowe - od 0,67 do 3,33 % podstawy, stopa procentowa jest zróżnicowana i zależy od liczby osób ubezpieczonych oraz branży, w której działa firma.
• Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy – 2,45% podstawy łącznie.

Składka na ubezpieczenia zdrowotne w 2022 – wyliczamy według nowych zasad. Co ważne, podstawa wymiaru wysokości składek na ubezpieczenia społeczne różni się od podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Składka zdrowotna

Polski Ład wprowadził nowe zasady obliczania składki zdrowotnej. Składka zdrowotna jest obliczana od dochodu (przychodu) i jest zależna od wybranej formy opodatkowania. Warto mieć na uwadze, że kwota składki zdrowotnej nie może być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego (rok składkowy rozpoczyna się 1 lutego). Zatem jeśli w przyszłym roku minimalne wynagrodzenie w styczniu wyniesie 3490 zł, to minimalna składka zdrowotna będzie w kwocie 304,47 zł (3490 zł x 9% = 314,10 zł).

Składka na ubezpieczenie zdrowotne w zależności od formy opodatkowania:

• zasady ogólne (skala podatkowa) - składka wynosi 9 % dochodu przedsiębiorcy i nie można jej w żaden sposób odliczyć,
• podatek liniowy - składka wynosi 4,9 % dochodu (po przekroczeniu 5510 zł dochodu). Polski Ład 2.0 umożliwił odliczenie od dochodu opłaconych składek do limitu, który w 2022 r. wynosi 8,7 tys. zł rocznie, a w kolejnych latach ma być waloryzowany,
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - składka wynosi 9 % podstawy, równej - w zależności od progu przychodowego - 60%, 100 % albo 180 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale roku poprzedniego. Można odliczyć od przychodu połowę opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.
• Karta podatkowa - składka wynosi 9 % minimalnego wynagrodzenia za pracę. Obecnie jest to 270,90 zł miesięcznie. W związku z planowana podwyżką minimalnego wynagrodzenia (od 1 stycznia 2023 r.) do 3490 zł, składka zdrowotna wyniesie 314,10 zł. Przedsiębiorcy na karcie mogą obniżyć podatek o 19 % zapłaconych składek zdrowotnych.

Preferencyjne składki ZUS

Przedsiębiorcy, którzy mogą korzystać z preferencyjnych składek ZUS, również muszą się liczyć z podwyżką składek w 2023 r. W przypadku ZUS preferencyjnego, podstawa do wyliczenia składki (bez składki zdrowotnej) stanowi 30% wynagrodzenia minimalnego. Wiadomo już, że wynagrodzenie minimalne w 2023 roku ma wzrosnąć dwukrotnie. Zaproponowano, aby minimalne wynagrodzenie wynosiło od 1 stycznia 2023 r. – 3490 zł brutto (w 2022 roku jest to kwota 3010 zł), natomiast od 1 lipca 2023 r. – 3600 zł.

W przypadku ZUS preferencyjnego obecnie podstawa składki wynosi 903 zł, natomiast po podwyższeniu płacy minimalnej – od stycznia 2023 r. podstawa składki preferencyjnej ZUS wyniesie 1047 zł (3490 zł x 30%), a następnie – od lipca 2023 r. wyniesie 1080 zł (3600 zł x 30%). W konsekwencji preferencyjna składka ZUS (bez składki na ubezpieczenie zdrowotne) za okres od stycznia do czerwca 2023 r. wyniesie 321,12 zł miesięcznie (obecnie jest to 285,71 zł), a za okres od lipca do grudnia 2023 r. wyniesie 327,47 zł.

Jakie składki przedsiębiorca rozlicza i opłaca za siebie

Jako przedsiębiorca musisz rozliczać i opłacać składki ZUS za siebie na:

• ubezpieczenia społeczne, na które składają się:
• ubezpieczenie emerytalne,
• ubezpieczenie rentowe,
• ubezpieczenie wypadkowe
• ubezpieczenie chorobowe - jest dobrowolne
• Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Solidarnościowy (FS)
• ubezpieczenie zdrowotne.

Osoby pracujące na umowę-zlecenie albo prowadzące działalność gospodarczą mogą same zdecydować, czy opłacać składkę chorobową. Gwarantuje nam ona prawo do zasiłku chorobowego, skorzystania ze zwolnienia lekarskiego, uzyskania zasiłku macierzyńskiego lub płatnego urlopu na leczenie chorego dziecka.

W przypadku przedsiębiorców płacących preferencyjne składki ZUS, nie obowiązują składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Jakie składki przedsiębiorca płaci za pracownika

Zatrudnianie pracowników, wiąże się z obowiązkiem opłacania za nich składki na:

• ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe
• ubezpieczenie zdrowotne,
• Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Solidarnościowy (FS),
• Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP),
• Fundusz Emerytur Pomostowych – w przypadku zatrudnienia pracowników, którzy urodzili się po 31 grudnia 1948 r., pracują w szczególnych warunkach lub wykonują prace o szczególnym charakterze.

Składka zdrowotna wynosi 9% wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Należy pamiętać, że jest to inna podstawa niż w przypadku ubezpieczeń społecznych.

Nie musisz opłacać składek na Fundusz Pacy, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, za:

• osoby pracujące wyłącznie na umowę-zlecenie,
• pracowników zarabiających mniej niż minimalne wynagrodzenie (w 2022 roku to 3010 zł),
• pracowników mających ukończone 55 lat (w przypadku kobiet) i 60 lat (w przypadku mężczyzn), niezależnie od uzyskiwanego przez nich dochodu,
• pracowników powracających z urlopów macierzyńskich lub wychowawczych – w takim przypadku pracodawcy przysługuje zwolnienie z opłacania FP, FS i FGŚP na okres 3 lat,
• pracowników, którzy ukończyli 50-ty rok życia i są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, a przed zatrudnieniem byli zarejestrowani jako bezrobotni przez okres dłuższy niż 30 dni – w takim przypadku pracodawcy przysługuje zwolnienie z opłacania FP, FS i FGŚP na okres 1-go roku,
• bezrobotnych, skierowanych do pracy z urzędu pracy, którzy w dniu zatrudnienia nie ukończyli 30-go roku życia – w takim przypadku pracodawcy przysługuje zwolnienie z opłacania FP, FS i FGŚP na okres 12 miesięcy, liczonych od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę.

Ważne! Zatrudniając pracowników na podstawie umowy-zlecenia, ponosisz takie same koszty jak przy umowie o pracę, chyba że ten pracownik jest objęty ubezpieczeniem społecznym z innego tytułu w innym przedsiębiorstwie.

Podstawa wymiaru składek pracownika

Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika, jest wynagrodzenie brutto wraz ze wszystkimi dodatkami pieniężnymi, które on otrzymuje. Do podstawy wymiaru składek nie wlicza się między innymi wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, zasiłków z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego.

Jeżeli wynagrodzenie jest określone inaczej niż kwotowo, na przykład prowizyjnie, według stawki godzinowej, akordowej, to podstawę wymiaru składek stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

Przy opłacaniu składek obowiązuje limit 30-krotności. Oznacza to, że roczna podstawa wymiaru składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracownika w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. W 2022 r. maksymalna kwota podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie może przekroczyć 177 660 zł. Powyższy limit dotyczy wyłączenie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Kiedy można skorzystać z ulgi?

Przedsiębiorcy, którzy dopiero zaczynają działalność lub osiągają niewielkie przychody, mają prawo do ulg, dzięki którym składki ZUS mogą być niższe od standardowych.

Ulga na start

Ulga na start zwalnia przedsiębiorców na okres 6 miesięcy (od rozpoczęcia działalności) z płacenia składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe) oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Korzystając z ulgi na start płacimy jednie ubezpieczenie zdrowotne, które w 2022 r. opłaca się według nowych zasad.

Warto wiedzieć, że skorzystanie z tego rozwiązania oznacza, że nie odkładane są składki na emeryturę lub rentę. Nie otrzymamy także świadczeń w razie choroby albo wypadku,
bo nie jesteśmy objęci ubezpieczeniami społecznymi.

Aby zapewnić sobie prawo do świadczeń na przykład chorobowych, można zamiast z Ulgi na start, opłacać przez 2 lata obniżone składki, od preferencyjnej podstawy.

Składki od preferencyjnej podstawy

Przedsiębiorcy, którzy skorzystają z tej ulgi, przez 24 miesiące opłacają składki od zadeklarowanej należności, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

W tym przypadku należy opłacić składkę na ubezpieczenie zdrowotne. W odróżnieniu od Ulgi na start - jesteśmy ubezpieczeni (tylko składka na ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne).

Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na preferencyjne składki ZUS, nie muszą opłacać składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Mały ZUS Plus

Mały ZUS Plus to preferencja dla przedsiębiorców, których przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej przez cały ubiegły rok, nie przekroczył 120 tys. złotych. Przez przychód rozumiemy sumę wszystkich wystawionych faktur. Niższe składki ZUS można opłacać maksymalnie przez 3 lata w ciągu ostatnich 5 lat prowadzenia działalności gospodarczej. Składka chorobowa jest dobrowolna, trzeba jednak opłacać ubezpieczenie zdrowotne.

Żeby móc skorzystać z Małego ZUS Plus należy prowadzić działalność gospodarczą w poprzednim roku kalendarzowym przez nie mniej niż 60 dni kalendarzowych.

Przy Małym ZUS Plus podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia i nie może być wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Terminy płatności składek ZUS

Od 1 stycznia 2022 roku obowiązują trzy terminy płatności składek i przekazywania dokumentów rozliczeniowych:

• do 5-go dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,
• do 15-go dnia następnego miesiąca - dla płatników składek posiadających osobowość prawną,
• do 20-go dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników składek.