Ulga termomodernizacyjna 2023/2024

2024-01-04 Aktualizacja: 2024-03-08

Ulga termomodernizacyjna to możliwość odliczenia kosztów kwalifikowanych wykazanych w rozporządzeniu Ministra Inwestycji z 21 grudnia 2018 związanych z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Ile zwrotu podatku można zyskać na uldze termomodernizacyjnej, kto może skorzystać z tej ulgi i jakie koszty są kwalifikowane do odpisu od podatku? Zapraszamy do lektury!

Termomodernizacja jednorodzinnych budynków mieszkalnych - zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła i odliczenie ich od podstawy obliczenia podatku

W celu przyspieszenia procesu poprawy jakości powietrza Ministerstwo Finansów uruchomiło wsparcie finansowe termomodernizacji budynków mieszkalnych jednorodzinnych w postaci ulgi termomodernizacyjnej. Ulga umożliwia odliczenie od przychodów wydatków związanych z realizacją projektów termomodernizacyjnych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych.

Ustawodawca przewidział wymóg, aby przy odliczeniu klasyfikowały się jedynie wydatki określone w audycie energetycznym - przykładowo mogą to być wydatki na system wentylacji mechanicznej, czy też docieplenie przegród budowlanych. Przeprowadzenie audytu przed realizacją inwestycji termomodernizacyjnej daje gwarancję, że poniesione koszty faktycznie wpłyną na efektywność energetyczną w zakresie termomodernizacji. Koszty poniesione na termomodernizację muszą pokrywać się z wykazem kosztów wskazanych w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych, aby mogło nastąpić ich odliczenie w ramach ulgi termomodernizacyjnej.

Kto odpowiada za realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego?

W Polsce za kwestie związane z efektywnością energetyczną i zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji odpowiadają Ministerstwo Energii, Ministerstwo Środowiska oraz Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa.

Ponadto za niektóre instrumenty przeciwdziałania ubóstwu energetycznemu (np. zasiłek opałowy) odpowiada Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Nie utworzono jednak międzywydziałowego organu do zarządzania tym problemem.

Kto może skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej i kto odpowiada za realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego?

Ulga termomodernizacyjna przysługuje podatnikom PIT, którzy płacą podatki:

• według skali podatkowej,
• według 19% stawki podatku (przedsiębiorcy opodatkowania w sposób liniowy),
• według ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (zryczałtowanym podatku dochodowym).

Podatnik, który chce skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej, musi być właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Podatnik odpowiada za przeprowadzenie przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, odpowiednie udokumentowanie kosztów inwestycji i rozliczenie ulgi. Możliwość odliczenia od podatku wydatków poniesionych w związku z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego to duża pomoc dla właścicieli domów jednorodzinnych, którzy chcą zwiększyć efektywność energetyczną budynku za pomocą nowoczesnych systemów grzewczych i izolacyjnych.

Jakie materiały i usługi objęte są ulgą termomodernizacyjną?

Rozporządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług precyzyjnie wskazuje jakie materiały, urządzenia i usługi mogą być odliczone od podatku w ramach ulgi termomodernizacyjnej. Są to:

• materiały budowlane wykorzystywane do ocieplania przegród budowlanych, płyt balkonowych i fundamentów wchodzących w skład systemów ociepleń lub służące do ochrony przed wilgocią;
• węzły cieplne z programatorami temperatury;
• gazowe kotły kondensacyjne wraz z armaturą sterującą, zabezpieczającą i regulacyjną oraz systemem nawiewno-wywiewnym;
• kotły olejowe kondensacyjne wraz z armaturą sterującą, zabezpieczającą i regulacyjną oraz systemem doprowadzania powietrza i spalin;
• zbiorniki gazu lub oleju;
• kotły na paliwo stałe spełniające co najmniej wymagania określone w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w zakresie wymagań dotyczących ekoprojektu dla paliw stałych kotły (Dz. U. UE L 193 z 21.07.2015, s. 100);
• podłączenie do sieci ciepłowniczej lub gazowej;
• materiały budowlane wchodzące w skład instalacji ogrzewczej;
• materiały budowlane wchodzące w skład instalacji przygotowania ciepłej wody;
• materiały budowlane wchodzące w skład elektrycznego systemu grzewczego;
• pompy ciepła z akcesoriami;
• kolektory słoneczne wraz z osprzętem;
• ogniwa fotowoltaiczne z akcesoriami;
• stolarka okienna i drzwiowa, w tym okna, okna dachowe z systemami montażu, drzwi balkonowe, bramy garażowe, powierzchnie transparentne nieotwieralne;
• materiały budowlane składające się na system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu.

Ulga termomodernizacyjna - materiały i usługi, które można odliczyć od podatku

W skład usług związanych z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego wchodzi:

• wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych;
• wykonanie analizy termograficznej budynku;
• wykonanie dokumentacji projektowej związanej z pracami termomodernizacyjnymi;
• przygotowywanie ekspertyz ornitologicznych i chiropterologicznych;
• ocieplenie przegród budowlanych lub płyt balkonowych, lub fundamentów;
• wymiana stolarki zewnętrznej np.: okien, okien dachowych, drzwi balkonowych, drzwi zewnętrznych, bram garażowych, nieotwieranych powierzchni przeźroczystych;
• wymianę elementów istniejących instalacji grzewczych lub instalacji przygotowania ciepłej wody, lub nowych wewnętrznych instalacji grzewczych;
• montaż kotła gazowego kondensacyjnego wraz z układem doprowadzenia powietrza i odprowadzania spalin;
• montaż kotła olejowego kondensacyjnego;
• instalacja zespołów pomp ciepła;
• wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła;
• montaż kolektora słonecznego do podgrzewania wody użytkowej;
• montaż nowej instalacji wewnętrznej ogrzewania i regulacja źródła ciepła;
• montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego;
• montaż instalacji fotowoltaicznej;
• rozruchy i regulacje źródeł ciepła oraz analizy spalin;
• instalacje hydrauliczne do regulacji i równoważenia;
• czynności związane z likwidacją lokalnego źródła ciepła starego typu.

Jak można zauważyć, katalog kosztów kwalifikowanych jest obszerny, lecz nie wszystkie wydatki poniesione na termomodernizację kwalifikują się do odliczenia od podatku. Warto więc sprawdzić, czy nasze koszty poniesione na przedsięwzięcie termomodernizacyjne kwalifikują się do odliczenia ulgi termomodernizacyjnej już na etapie planowania inwestycji.

Granica ulgi termomodernizacyjnej 2024 - ile maksymalnie można odliczyć w ramach ulgi na termomodernizację?

Ulga termomodernizacyjna obejmuje możliwość odliczenia nawet 100% wydatków poniesionych w trakcie realizacji projektu. Kwota nie może być jednak wyższa niż 53 000 zł. Jest to suma nakładów w odniesieniu do wszystkich realizowanych projektów termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach będących własnością lub współwłasnością podatnika. Limit dotyczy podatnika bez względu na liczbę projektów termomodernizacyjnych realizowanych w poszczególnych latach. Co ważne - odliczeniu podlegają wyłącznie koszty kwalifikowane (wymienione powyżej), które zostały udokumentowane stosownymi fakturami. Wszelkie prace, które wykonaliśmy samodzielnie nie mogą być odliczone od podatku. Warto też zaznaczyć, że osoby będące w związku małżeńskim mogą odrębnie skorzystać z limitów - wówczas każdy z małżonków będzie mógł odliczyć od podatku maksymalną kwotę 53 000 zł.

Ile masz czasu na dokonywanie odliczeń?

Odliczenie w ramach ulgi termomodernizacyjnej dotyczy tylko istniejących budynków. Czas trwania projektu nagrodzonego przedsięwzięciem nie może przekroczyć 6 lat. Jeśli wydatki były opodatkowane podatkiem VAT, to odliczeniu podlega kwota wraz z tym podatkiem - o ile podatek VAT nie został odliczony na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług. Jeżeli przedsięwzięcie nie zostanie zrealizowane w okresie 3 lat (licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek), podatnik musi zwrócić ulgę. Jeśli po roku, w którym skorzystałeś z ulgi, otrzymasz zwrot odliczonych wydatków na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, jesteś zobowiązany doliczyć odpowiednio kwoty uprzednio odliczone do dochodu (przychodu) w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym otrzymałeś ten zwrot albo złożyć korektę uprzednio złożonego zeznania, w którym zastosowałeś ulgę.

Jak uzyskać odliczenie od podatku w ramach ulgi na termomodernizację premię w ramach ulgi termomodernizacyjnej?

Premia ulgi termomodernizacyjnej jest oferowana dopiero po dokładnym i kosztownym audycie energetycznym i opiera się na szacunkach rocznych oszczędności energii. Podatnik otrzyma zwrot odliczonych wydatków po zapłacie wszystkich kosztów związanych z modernizacją. Odliczenia od podatku najlepiej dokonać za pomocą darmowego programu do PIT - PIT Pro od Podatnik.info, który poprowadzi Cię krok po kroku przez proces odliczenia podatku. Skorzystaj z naszego programu już dziś!

  lub 

Dofinansowanie do wymiany pieca a odliczenie od podatku

Najłatwiej zrozumieć obowiązujące przepisy na przykładzie, dlatego posłużymy się przykładem Programu „Czyste Powietrze”. Podatnik skorzystał z tego rozwiązania i otrzymał środki niezbędne do realizacji przedsięwzięcia. Chce jednak uwzględnić swoje wydatki także w deklaracji PIT w ramach odliczenia. Jak prezentuje się zależność dofinansowanie do wymiany pieca a odliczenie od podatku? Jeżeli podatnik będzie chciał połączyć korzyści wynikające z ulgi termomodernizacyjnej oraz dofinansowania, musi zwrócić uwagę na poniższe zasady.

• Ulga nie może obejmować wydatków sfinansowanych lub dofinansowanych za pomocą dotacji, a także pieniędzy zwróconych ze środków publicznych.
• Odliczenie obejmuje wyłącznie część kosztów, które nie zostały dofinansowane.
• Zwrot ulgi następuje w momencie otrzymania zwrotu odliczonych wydatków w formie dotacji.

Jak widać, podatnik nie uwzględnia w uldze wydatków pokrytych dzięki dofinansowaniu. Jeżeli masz wątpliwości dotyczące zależności dotacja na fotowoltaikę a PIT, możesz zastosować analogiczne zasady do powyższych.

Odliczenie od podatku pompy ciepła - nowy dom

Posiadanie pomy ciepła daje wiele korzyści:

• Niskie koszty eksploatacji –roczne koszty ogrzewania budynku instalacją z pompą ciepła o pow. 200 m2 średnio wynoszą 1500-2000 zł, dla porównania instalacja gazowa generuje koszt ponad 3000 zł.
• Komfort użytkowania – pompa ciepła jest prosta w obsłudze i nie potrzeba do jej obsługi wykwalifikowanych ludzi.
• Ograniczenie emisji CO2 – pompa jest urządzeniem nieemitującym CO2 do środowiska. 

Maksymalnie za pompę ciepła możemy odliczyć 53 000 zł brutto rozliczając się samem lub 106 000 zł brutto rozliczając się z małżonkiem.

Niestety ulga podatkowa nie przysługuje nam za każdym razem, kiedy inwestujemy w fotowoltaikę, a także pompę ciepła. Jakie są to sytuacje?

• Zakup pompy ciepła został zrealizowany z dofinansowania.
• Poniesione koszty zostały zwrócone podatnikowi w jakikolwiek sposób.
• Pompa ciepła została rozliczona jako koszt uzyskania przychodu w firmie.
• Wydatek został odliczony od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Skutki realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych

W skutek zużycie energii w gospodarstwach domowych wzrosło o 2,0 Mtoe w latach 2000-2018.

Większy zasób mieszkań, większa ilość osób, które są w posiadaniu co najmniej jednego lokalu mieszkalnego lub jednego lokalu użytkowego/dwóch lokali mieszkalnych, większa ilość osób, które są współwłaścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego, większe mieszkania i zmiany zachowań grzewczych, były głównymi czynnikami wpływającymi na wzrost konsumpcji i liczbę realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych dotyczących instalacji niezbędnych do przygotowania ciepłej wody użytkowej.

Osiągnięte oszczędności energii i zmniejszenie strat energii pierwotnej (2,6 Mtoe) częściowo zrównoważyły ​​te czynniki.

Termomodernizacja zmniejsza zużycie energii na ogrzewanie pomieszczeń w przeliczeniu na m2

Zużycie energii na ogrzewanie pomieszczeń na m2 w gospodarstwach domowych z korektą klimatyczną spadało średnio o 0,4% rocznie w latach 2000-2018. Najwyższe zużycie zaobserwowano w 2006 roku i wyniosło 16,5 ktoe/m2. Następnie zużycie energii na m2 spadało w tempie 1,0%/rok.

W latach 2000-2018 znacząco wzrosło zużycie energii według zużycia końcowego na 1 mieszkanie: w przypadku urządzeń elektrycznych i oświetlenia o 49,9% do 0,145 toe/mieszkanie, w przypadku gotowania o 30,7% do 0,121 toe/mieszkanie oraz w przypadku podgrzewania wody o 21,9% do 0,239 toe/mieszkanie.

Ramy termomodernizacji w Polsce

Program termomodernizacji obejmuje wszelkiego rodzaju budynki użyteczności publicznej, lokale mieszkalne, w tym i te stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego. Dotyczy on m.in.:

• w tym szkół i szpitali;
• lokalne sieci ciepłownicze i lokalne źródła ciepła;
• oraz instalację odnawialnych źródeł energii lub wysokowydajnych urządzeń energetycznych.

Przedsięwzięcie termomodernizacyjne ma na celu zmniejszenie zużycia energii

Termomodernizacja w zakresie oszczędności energii tradycyjnie należała do kompetencji Ministerstwa Infrastruktury odpowiedzialnego za program na podstawie ustawy z 1998 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów budynków eksploatowanych (poświęconej głównie budownictwu wielorodzinnemu).

Program ulgi termomodernizacyjnej opiera się na premii stanowiącej spłatę części kredytu komercyjnego dystrybuowanego przez Państwowy Bank Rozwoju.

Dlaczego tak ważna jest termomodernizacja?

Spośród 20 najbardziej zanieczyszczonych miast w UE 5 znajduje się w Polsce (według stężenia PM10). Istnieje pilna potrzeba zajęcia się kwestią modernizacji ciepłownictwa. W przeciwnym razie powietrze w kolejnych latach nie tylko się nie poprawi, ale może stać się coraz bardziej zanieczyszczone. Dlatego tak ważne jest, aby rząd wspierał modernizację systemów ciepłowniczych.

Jednakże ogólna jakość powietrza w Polsce w ostatnich latach poprawia się. Według raportu World Air Quality w 2018 średnie stężenie PM2,5 wyniosło 22,3. W raporcie z 2021 średnie stężenie PM2,5 spadło do 19,1, co świadczy o lekkiej poprawie czystości powietrza. Należy jednak zaznaczyć, że w 2018 r. Polska plasowała się na 28. miejscu, a w 2021 spadłana dalekie 53. miejsce. Czy oznacza to, że nasz kraj zbyt wolno wprowadza politykę ograniczająca czystości energetycznej w porównaniu z innymi krajami?

Jedno jest pewne:modernizacja energetyczna w Polsce musi zwiększyć tempo. W przeciwnym razie czekają nas nie tylko negatywne efekty środowiskowe, ale także bolesne skutki zwiększenia cen paliw kopalnych na rynku energetycznym.

Częściowa zamiana źródeł energii

Wszystkie systemy ciepłownicze w Polsce muszą uzyskać status systemów efektywnych w rozumieniu dyrektywy o efektywności energetycznej. Dlatego ważna jest częściowa zamiana źródeł energii oraz inwestycje w termomodernizację jednorodzinnych budynków mieszkalnych. W przeciwnym razie Polacy nie będą mogli skorzystać z funduszy unijnych. Wydajny system to taki, który w znacznym stopniu wykorzystuje odnawialne źródła energii i kogenerację.

Modernizacja ciepłownictwa poprawi jakość powietrza

Podłączenie nowych budynków do sieci ciepłowniczych to rozwiązanie poprawiające jakość powietrza i zmniejszające emisje. Jeśli stare kotły węglowe w tych sieciach zostaną zastąpione, na przykład, nowymi kotłami opalanymi biomasą i gazowymi źródłami kogeneracyjnymi, emisje CO2 w ciepłownictwie zmniejszą się o 40% - 43% do 2030 r. Polska będzie miała szansę spełnić swoje europejskie zobowiązanie do redukcji emisji.

Przyszłość należy do OZE i kogeneracji

Forum Energii analizuje technologie, które można wykorzystać do modernizacji ciepłownictwa. W pierwszym etapie transformacji systemów ciepłowniczych do szerokiego zastosowania będą nadawały się kotły na biomasę (lub RDF) oraz kogeneracja opalana gazem.

Energia geotermalna i nadwyżka ciepła będą wykorzystywane tylko w szczególnych przypadkach, jeśli pozwalają na to lokalne warunki techniczne i ekonomiczne. Z kolei panele słoneczne z magazynowaniem energii będą wykorzystywane po termomodernizacji budynków i po przejściu na instalacje niskotemperaturowe.

Dostępne są źródła finansowania

Modernizacja ciepłownictwa to długotrwały proces, wymagający dużych nakładów – łącznie 13-14 mld zł. Aby dokończyć transformację sektora w 2030 roku, już dziś konieczne jest zapewnienie źródeł finansowania. Forum Energii szacuje, że ciepłownictwo może skorzystać z:

• środki unijne z perspektywy 2021-27,
• pieniądze z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska,
• wpływy z Funduszu Modernizacyjnego, który ma wpływy ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2,
• bezpłatne uprawnienia do emisji dla sektora energetycznego w ramach EUETS.

Aby było to możliwe, Polska już dziś musi zacząć przygotowywać strategie i plany wydatkowania tych środków zgodnie ze wspólnymi zobowiązaniami UE.

Szczególnie ważne są małe systemy grzewcze

Małe systemy grzewcze często są nieefektywne i działają głównie w miastach poniżej 100 000 mieszkańców. Każdy z tych systemów wymaga indywidualnego podejścia i oceny, jakie technologie wybrać, aby uzyskać ciepło w rozsądnej cenie.

Ich modernizacja, rozwój i dobór odpowiednich technologii będzie kluczem do rozwiązania problemu smogu. Małym przedsiębiorstwom ciepłowniczym trudniej jest zorganizować finansowanie i przejście na nowe technologie wytwarzania ciepła. Dlatego potrzebna jest strategia rządu wskazująca kierunek modernizacji, aby systemy zaczęły korzystać ze wsparcia.